Reflections on semelfactivity in Polish

Barbara  Bacz

Reflections on semelfactivity in Polish

Data publikacji: 15.10.2012

Studies in Polish Linguistics, Volume 7 (2012), Vol. 7, Issue 1, s. 107 - 128

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Reflections on semelfactivity in Polish

Abstrakt

This paper discusses the means employed by the Polish verb in order to communicate the meaning of single occurrence (i.e. semelfactivity). An introspective examination of the semelfactive uses of Polish perfective verbs with the suffix –ną-, the inchoative and resultative (“purely aspectual”) prefixes za- and s-/z- as well as the prefixes expressing subjective evaluation of single acts is carried out from the perspective of the cluster model of aspect (proposed for Russian by Janda 2007). The possibility of applying to Polish Dickey and Janda’s (2009) allomorphy hypothesis, which states that in Russian semelfactivity is expressed by both the suffix –nu- and the prefix s-, is considered. It is shown that even though the cluster approach to aspect offers an attractive, user-friendly method of talking about semelfactivity, numerous problems posed by the Polish semelfactive data require adjustments of the model’s implicational hierarchy. The allomorphy hypothesis is less motivated in Polish than in Russian for a Polish category of s- prefixed semelfactives is harder to isolate.

Niniejszy artykuł opisuje sposoby, w które czasownik w języku polskim oddaje znaczenie pojedynczego wystąpienia (tj. semelfaktywność). Przeprowadzono introspekcyjną analizę semelfaktywnych zastsowań polskich czasowników dokonanych z przyrostkiem -ną-, z przedrostkami inchoatywnymi i rezultatywnymi za- i s-/z- („czysto aspektualnymi”) oraz przedrostkami wyrażającymi subiektywną ocenę pojedynczych wystąpień w oparciu o model zgrupowań aspektowych aspektu dla j. rosyjskiego (Janda 2007). Rozważana jest możliwość zastosowania w j. polskim hipotezy alomorficznej Dickeya i Jandy (2009), według której semelfaktywność w j. rosyjskim wyrażana jest zarówno przez przyrostek -nu- oraz przedrostek s-. Wykazano, iż nawet mimo tego, że model zgrupowań aspektowych oferuje interesujący, przyjazny użytkownikowi sposób rozważań nad semelfaktywnością, rozmaite problemy wynikające z semelfaktywności w j. polskim wymagają poprawek w hierarchii implikacyjnej modelu. Hipoteza alomorficzna jest w mniejszym stopniu motywowana w j. polskim niż w j. rosyjskim, ponieważ kategoria czasowników semelfaktywnych z przedrostkiem s- jest trudniejsza do wyodrębnienia.

Słowa kluczowe

semelfactivity, the semelfactive suffix –ną-, za- and s-/z- perfectives expressing single acts, cluster model of aspect, implicational hierarchy of the model, -nu- /s- allomorphy in Russian

semelfaktywność, przyrostki semelfaktywne -ną-, za- i przedrostki s-/z- wyrażające pojedyncze wystąpienia, model zgrupowań aspektowych, implikacyjna hierarchia modelu, alomorfizm -nu-/s- w j. rosyjskim.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Bartnicka Barbara, Satkiewicz Halina (2000): Gramatyka języka polskiego. — Warszawa: Wiedza Powszechna.

Bąk Piotr (2007): Gramatyka języka polskiego. — Warszawa: Wiedza Powszechna.

Bogdan David R., Sullivan William J. (2009): The tense-aspect system of Polish narrative. (= LINCOM Studies in Slavic Linguistics 35). — LINCOM EUROPA.

Comrie Bernard (1976): Aspect. — Cambridge: CUP.

Dickey Stephan M., Janda Laura A. (2009): Hohotnul, shitril: The relationship between semelfactives formed with -nu- and s- in Russian. — Russian Linguistics 33/3: 229–248.

Grzegorczykowa Renata et al. (1984): Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia. — Warszawa: PWN.

Guiraud-Weber Marguerite (1998): La préfixation des emprunts verbaux en russe et en polonaise. —Etudes slaves LXX/1, 67–77.

Isačenko Aleksander V. (1968): Die russische Sprache der Gegenwart, I: Formenlehre. — Halle: Max Niemayer.

Janda Laura A. (2007): Aspectual clusters of Russian verbs. — Studies in Language 31: 607–648.

Janowska Aleksandra (2007): Polisemia staropolskich czasowników. – Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Janowska Aleksandra, Pastuchowa Magdalena (2005): Słowotwórstwo czasowników staropolskich. —Kraków: Universitas.

Łaziński Marek (2008): O głosowaniu i zagłosowaniu. Polityczne aspekty aspektu (ms).

Makarova Anastasia, Janda Laura A. (2009): Do it once: A case study of Russian -nu- semelfactives. — Scando-Slavica 55: 78–99.

PELCRA Corpus of Polish (Łódź University, 2004).

SEJP: Bańkowski Andrzej: Słownik etymologiczny języka polskiego. — Warszawa 2000.

SWJP: Słownik współczesnego języka polskiego. Ed. Bogusław Dunaj. — Warszawa: WILGA, 1996.

SPP: Słownik poprawnej polszczyzny. Ed. Witold Doroszewski, W. (1980). — Warszawa: PWN.

SJPPWN: On-line Słownik języka polskiego PWN.

Pawelec Andrzej (2009): Prepositional network models. A hermeneutical study. — Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Rubinstein George (2010): On prefixed semelfactives in Russian (ms). Paper presented at the 10th Slavic Cognitive Linguistics Conference in Providence, Rhode Island.

Słoński Stanisław (1937): Funkcje prefiksów werbalnych w języku starosłowiańskim (starobułgarskim). — Warszawa: Nakładem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Śmiech Witold (1986): Derywacja prefiksalna czasowników polskich. — Wrocław [et al.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Stawnicka Jadwiga (2009): Studium porównawcze nad kategorią semantyczno-słowotwórczą Aktionsarten w języku rosyjskim i polskim. — Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Tokarski Jan (1978): Fleksja polska. — Warszawa: PWN.

Urbańczyk Stanisław, ed. (1991): Encyklopedia języka polskiego. — Wrocław [et al.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Vendler Zeno (1957): Verbs and times. — The Philosophical Review 66: 143–160.

Włodarczyk Hélène (1997): L’aspect verbal dans le contexte en polonais et en russe. — Paris: Institut des’Etudes Slaves.

Informacje

Informacje: Studies in Polish Linguistics, Volume 7 (2012), Vol. 7, Issue 1, s. 107 - 128

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Angielski:

Reflections on semelfactivity in Polish

Polski:

Uwagi na temat semelaktywności w języku polskim

Autorzy

Barbara Bacz

Université Laval, 2325 Rue de l'Université, Québec, QC G1V 0A6, Canada

Publikacja: 15.10.2012

Status artykułu: Otwarte

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Barbara Bacz (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Angielski

Liczba wyświetleń: 2258

Liczba pobrań: 1611

Pobierz xml