Tristan i demon południa
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTETristan i demon południa
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 02.06.2022
Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, 2022, Volume 17, Issue 1, s. 25-36
https://doi.org/10.4467/20843933ST.22.004.15304Autorzy
Tristan et le démon de midi
Artykuł proponuje odczytanie średniowiecznych powieści o Tristanie autorstwa Béroula i Thomasa z Anglii w świetle doktryny acedii Ewagriusza z Pontu. Punktem wyjścia jest pojęcie „demona południa”, rozumianego przez Ewagriusza jako demon popychający mnicha do acedii – stanu apatii i duchowego odrętwienia. Dzisiaj terminem tym określa się często „kryzys wieku średniego”, dotykający żonatych mężczyzn i skłaniający ich do poszukiwań erotycznych i seksualnych. Analiza zmierza do udowodnienia, że początków pomieszania tych dwóch pojęć można szukać już w średniowiecznej legendzie Tristana, zwłaszcza w wersji Thomasa. W istocie, często przywoływana melancholia Tristana przypomina acedię zdefiniowaną przez Ewagriusza, z jej podstawowymi cechami – niestabilnością, niestałością, pragnieniem nowości i wiecznym poczuciem niespełnienia.
Béroul. 1995. Tristan et Yseut [dans :] Tristan et Yseut. Les premières versions européennes, édité par D. Poirion. Paris : Gallimard, p. 3–121.
Chrétien de Troyes. 1994. Erec et Enide, édité par J.-M. Fritz, [dans :] Œuvres complètes. Paris : Éditions Gallimard, p. 55–283.
Claudel, Paul. 2006. Le partage de midi. Paris : Gallimard.
Évagre le Pontique. 1971. Traité pratique ou le moine, t. II, édité et traduit par A. Guillaumont et C. Guillaumont. Paris : Éditions du Cerf.
Jean Cassien. 1965. Institutions cénobitiques, traduit par J.-C. Guy. Paris : Éditions du Cerf.
Jean Cassien. 2004. Sur les huit pensées de malice [dans :] Philocalie des Pères neptiques, édité et traduit par J. Touraille, t. A, vol. 1 : d’Antoine le Grand à Marc l’Ascète. Bégrolles-en-Mauges : Éditions Abbaye de Bellefontaine, p. 115–131.
Kierkegaard, Soeren. 1988. Traité du désespoir, traduit par Knud Ferlov et Jean-J. Gateau. Paris : Gallimard.
Thomas d’Angleterre. 1995. Tristan et Yseut [dans :] Tristan et Yseut. Les premières versions européennes¸ édité par C. Marchello-Nizia. Paris : Gallimard, p. 129–212.
Assoun, Paul-Laurent. 2010. «Le midi passionné. Le corps dans le ‘démon de midi’», Champ psy, n°57, 1 : 29–41, https://www.cairn.info/revue-champ-psy-2010-1-page-29.htm?contenu=article (accès : 8.02.2022).
Bunge, Gabriel. 1991. Akèdia. La doctrine spirituelle d’Évagre le Pontique sur l’acédie (le traducteur français n’est pas mentionnédans l’édition). Bégrolles-en-Mauges : Éditions Abbaye de Bellefontaine.
Dictionnaire étymologique. Dauzat, Albert ; Duboise, Jean ; Mitterrand, Henri (réd.). 1971. Paris : Larousse.
Encyklopedia katolicka. 1973–2014. Lublin : Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II.
Forthomme, Bernard. 2000. De l’acédie monastique à l’anxio-dépression : Histoire philosophique de la transformation d’un vice en pathologie. Paris : Institut d’édition Sanofi-Synthélabo.
Gorecka-Kalita, Joanna. 2010. Wspólna i samotna śmierć kochanków w literaturze XII wieku [dans :] Motywy samotności i wspólnoty w dawnych literaturach romańskich, édité par Dorota Szeliga et Ewa Dorota Żółkiewska, Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 93–101.
Gorecka-Kalita, Joanna. 2019. «Ptasie metamorfozy : Suibhne, Pikus i Tristan». Konteksty. O słabości. O lataniu, 73, n° 3 (326) : 219–226.
Gorecka-Kalita, Joanna. 2020. «‘Chascun qui entre est entaiez’. Le mépris dans le Tristan de Béroul », Acta Universitatis Lodziensis, Folia Litteraria Romanica, 15 : 13–25.
Górny, Grzegorz. 2008. Demon południa. Warszawa: Fronda.
Guillaumont, Antoine. 1971. Introduction [dans :] Évagre le Pontique, Traité pratique ou le moine, t. II, édité et traduit par A. Guillaumont et C. Guillaumont. Paris : Éditions du Cerf.
Nault, Jean-Charles. 2005. L’héritage monastique et patristique du thème de l’acédie chez les premiers chartreux [dans :] Tristesse, acédie et médecine des âmes, édité par Nathalie Nabert. Paris : Éditions Beauchesne, 37–59.
Nault, Jean-Charles. 2013. Le démon de midi : l’acédie, mal obscur de notre temps. Dijon : L’Échelle de Jacob.
Rey, Alain, Chantreau, Sophie. 1979. Dictionnaire des expressions et locutions. Paris : Le Robert.
Rougemont, Denis de. 1992. L’amour et l’occident. Paris : Plon.
Walter, Philippe. 2006. Tristan et Yseult. Le porcher et la truie. Paris : Éditions Imago.
Żywiołek, Artur. 2020. Tristitia moderna. Pasja mitu tristanowskiego w nowoczesnej literaturze, filozofii i muzyce. Kraków : Universitas.
Cousturié, Isabelle. 2018. «Le démon de midi, le mal des moines ». Aletheia, 23 janvier, https://fr.aleteia.org/2018/01/23/le-demon-de-midi-le-mal-des-moines/ (accès : 26.07.2021).
Expressio.fr. [n.d.]. «Démon de midi », https://www.expressio.fr/expressions/le-demon-de-midi/page-2 (accès : 28.07.2021).
Lanez, Émilie. 2010. «Les 12 coups du démon de midi ». Le Point, 19 août, https://www.lepoint.fr/societe/les-12-coups-du-demon-de-midi-19-08-2010-1229331_23.php (accès : 29.07.2021).
Le Robert. [n.d.]. «Démon de midi », https://dictionnaire.lerobert.com/definition/demon (accès : 26.07.2021).
Levron, Pierre. 2015. Pour une anthropologie littéraire de l’émotion ? Enquête méthodologique et typologique dans la littérature des douzièmes et treizièmes siècles [dans :] Emotionen ! / Émotions ! (résumés des interventions du colloque de 2009), https://brackwederarbeitskreis.files.wordpress.com/2015/11/reader_emotionen_2009.pdf (accès : 8.02.2022).
Wiktionnaire. [n.d.]. «Démon de midi », https://fr.wiktionary.org/wiki/d%C3%A9mon_de_midi (accès : 26.07.2021).
Informacje: Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, 2022, Volume 17, Issue 1, s. 25-36
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Tristan and the Noonday Demon
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 02.06.2022
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Francuski