The etymology of the Turkic ev, eb, üj etc. ‘house’
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 21.11.2024
Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, 2024, Volume 141, Issue 4, s. 231 - 267
https://doi.org/10.4467/20834624SL.24.014.20464Autorzy
The etymology of the Turkic ev, eb, üj etc. ‘house’
This paper collates and reviews previously proposed etymologies of the Turkic word ev, eb, üj etc. ‘house’. Moreover, as the etymology of this lexeme is still uncertain, it aims to once again analyze the available material and attempts to establish a convincing etymology. Another important aim of the paper is to clearly demonstrate which issues connected with the topic can be considered established and which require further study.
Ayazlı Ö. 2019. Sarı Uygurca Üzerine Etimolojik Denemeler: U–Ü Maddeleri. – Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi 59.1: 1–26.
Awde N., Dirks W., Hikmatullaeva U. 2002. Uzbek dictionary & phrasebook. New York: Hippocrene Books.
Bang W., Rahmeti G.R. 1936. Oğuz Kağan Destanı. İstanbul: Burhaneddin Basimevi.
Baskakov N.A. 1956. Russko-nogajskij slovar'. Moskva: Gosudarstvennoe izdatel'stvo inostrannych i nacijonal'nych slovarej.
Baskakov N.A. 1964. Russko-altajskij slovar'. Moskva: Izdatel'stvo “Sovetskaja ènciklopedija”.
Baskakov N.A. 1967. Russko-karakalpakskij slovar'. Moskva: Izdatel'stvo “Sovetskaja ènciklopedija”.
Baskakov N.A. (ed.). 1975. Grammatika chakasskogo jazyka. Moskva: Izdatel'stvo “Nauka”.
Baskakov N.A. 1985. Dialekt lebedinskich tatar-čalkancev (kuu kiži). Gramatičeskij očerk, teksty, perevody, slovar'. Moskva: Izdatel'stvo “Nauka”.
Baskakov N.A., Karryjev B.A. Chamzaev M.Ja. (eds.). 1968. Turkmensko-russkij slovar'. Moskva: Izdatel'stvo “Sovetskaja ènciklopedija”.
Baskakov N.A., Zajončkovskij A., Šapšal S.M. (eds.). 1974. Karaimsko-russko-pol'skij slovar'. Mosk va: Izdatel'stvo “Russkij Jazyk”.
Baysähedow D. 2009. Iňlisçe-türkmençe sözlük. Aşgabat: Türkmen döwlet neşiryat gullugy.
Bektaev K. 2007. Bol'šoj kazachsko-russkij, russko-kazachskij slovar'. Almaty: Dolphin Agency.
Čankov D.I. 1961. Russko-chakasskij slovar'. Moskva: Gosudarstvennoe izdatel'stvo inostrannych i nacional'nych slovarej.
Center for Turkic and Iranian lexicography and dialectology. [available online: https://ctild.indiana.edu/About/Home, accessed: 4 September 2024].
Chabgataeva B. 2009. Mongolian elements in Tuvan. Wiesbaden: Harrassowitz.
Chabičev M.A. (ed.). 1990. Russko-karačaevo-balkarskij slovar'-razgovornik. Čerkessk: Karačaevo-čerkeskoe otdelenie stavropol'skogo knižnogo izdatel'stva.
Clark L. 1998. Turkmen reference grammar. Wiesbaden: Harrassowitz.
Clauson G. 1957. Turkish y and related sounds. – Studia Altaica: Festshrift für Nikolaus Poppe. Wiesbaden: Harrasowitz: 33–45.
Clauson G. 1962. Turkish and Mongolian studies. London: The Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland.
Clauson G. 1972. An etymological dictionary of pre-thirteenth-century Turkish. Oxford: Clarendon Press.
CTILD = Center for Turkic and Iranian lexicography and dialectology.
Dmitriev N.K. 1948. Grammatika baškirskogo jazyka. Moskva, Leningrad: Izdatel'stvo Akademii Nauk SSSR.
Dmitrieva L.V. 1981. Jazyk barabinskich tatar (materialy i issledovanija). Leningrad: “Nauka” Leningradskoe otdelenie.
Doerfer G. 1975–1976a. Das Vorosmanische (die Entwicklung der Oghusischen Sprachen von den Orchoninschriften bis zu Sultan Veled). – Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten: 81–132.
Doerfer G. 1975–1976b. Proto Turkic: Reconstruction problems. – Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten: 1–59.
Doerfer G. 1976. Die “vier Wörter” mit b-> v-, Null. – Hungaro-Turcica: 135–147.
DTS = Nadeljaev, Nasilov, Tenišev, Ščerbak (1969).
Dul'zon A.P. 1973. Dialekty i govory tjurkov Čulyma. – Sovetskaja Tjurkologija 2: 16–29.
Dyrenkova N.P. 1940. Grammatika ojrotskogo jazyka. Moskva, Leningrad: Izdatel'stvo Akademii Nauk SSSR.
Dyrenkova N.P. 1941. Grammatika šorskogo jazyka. Moskva, Leningrad: Izdatel'stvo Akademii Nauk SSSR.
EDT = Clauson (1972).
Erdal M. 2004. A grammar of Old Turkic. Leiden: Brill.
Eren H. 1999. Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü. 2 baskı. Ankara: Bizim Büro Basım Evi.
ÈSTJa I = Sevortjan (1974).
Ganiev F.A. (ed.). 1997. Russko-tatarskij slovar'. Moskva: “Insan”.
Garkaveć O. 2000. Urumskij slovnik. Alma-Ata: Baur.
Garkavec A. 2010. Kypčakskoe pis'mennoe nasledie. Tom III. Kypčakskij slovar' po armjanopis'mennym pamjatnikam XVI–XVII vekov. Almaty: Baur-Kasean.
Grønbech K. 1942. Komanischer Wörterbuch. Türkischer Wortindex zu Codex Cumanicus. Copenhagen: Einar Munksgaard.
Grønbech V. 1979. Preliminary studies in Turkic historical phonology. [transl. by J.R. Krueger]. Bloomington (IN): Indiana University Research Institute for Inner Asian Studies.
Gucu V., Vasiloglu K. 1996. Slovar' v kartinkach. Kišinev: “Lumina”.
Guljamov Ja.G. 1957. Iz nabljudenij nad morfologiej taškentskogo govora. – Rešetov V.V. (ed.). Materialy po uzbekskoj dialektologii. Izdatel'stvo Akademii Nauk UzSSR: Taškent: 165–229.
Hacıyev E.İ. (ed.). 2005. Azərbaycanca-İngiliscə lüğət. A–Z. Bakı: “Şərq-Qərb”.
Hamilton J. 1974. Opla-/yopla-, uf-/yuf-et autres formes semblables en turc ancien. – Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae 28.1: 111–117.
Hamp E.P. 1976. Palatalization and harmony in Gagauz and Karaite. – Heissig W., Krueger J.R., Oinas F.J., Schutz E. (eds.). Tractata altaica Denis Sinor sexagenario optime de rebus altaicis merito dedicata. Wiesbaden: Harrassowitz: 211–213.
Hartmann M. 1904. Ein türkischer Text aus Kašgar II. – Keleti Szemle 5: 161–184.
Ischakov F.G., Pal'mbach A.A. 1961. Grammatika tuvinskogo jazyka. Fonetika i morfologija. Moskva: Izdatel'stvo vostočnoj literatury.
Judachin K.K. (ed.). 2000. Russko-kyrgyzskij slovar'. Biškek: Izdatel'stvo “Šam”.
KEWT = Stachowski M. (2019).
Kononov A.N. 1958. Rodoslovnaja Turkmen. Sočinenie Abu-L-Gazi chana chivinskogo. Moskva, Leningrad: Izdatel'stvo Akademii Nauk SSSR.
Kononov A.N. 1960. Grammatika sovremennogo uzbekskogo literaturnogo jazyka. Moskva, Leningrad: Izdatel'stvo Akademii Nauk SSSR.
KS = Qumuq til.
Kurpeško-Tannagaševa N.N., Apońkin F.Ja. 1993. Šorsko-russkij i russko-šorskij slovar'. Kemerovo: Kemerovskoe knižnoe izdatel'stvo.
Lemskaja V.M., Kondijakov A.F. 2021. Čulymskij jazyk. D. Pasečnoe tjuchtetskogo rajona krasnojarskiego kraja. 2007–2021 gg. [vol. 1]. Tomsk: Izdatel'stvo tomskogo universtiteta.
Lessing F. (ed.). 1960. Mongolian-English dictionary. Berkeley, Los Angeles: University of California Press.
Łukasik J. 2022. Wyrazy w znaczeniu ‘dom’ w językach turkijskich. Próba analizy porównawczej i etymologicznej. [unpublished BA thesis, Jagiellonian University].
Maḥmūd al-Kāšgarī. 1982. Compendium of the Turkic dialects. Part I. [ed. and transl. by R. Dankoff and J. Kelly]. Cambridge (MA): Harvard University Printing Office.
Malov S.E. 1957. Jazyk želtych ujgurov. Slovar' i grammatika. Alma-Ata: Izdatel'stvo Akademii Nauk Kazachskoj SSR.
Mardkowicz A. 1933. Słownictwo karaimskie. Karaimsko-polsko-niemiecki słownik. Łuck. [sine nomine editoris].
Menges K.H. 1982. Etymologika. – Central Asiatic Journal 26.1/2: 105–118.
MK I = Maḥmūd al-Kāšgarī (1982).
Musaev K.M. 1964. Grammatika karaimskogo jazyka. Moskva: Izdatel'stvo “Nauka”.
Nadeljaev V.M., Nasilov D.M., Tenišev È.R., Ščerbak A.M. (eds.). 1969. Drevnetjurkskij slovar'. Leningrad: Izdatel'stvo “Nauka”.
Necip E.N. 1995. Yeni Uygur Türkçesi Sözlüğü. [transl. by İ. Kurban]. Ankara: Bizim Büro Basımevi.
Németh M. 2014. A historical phonology of Western Karaim. The evolution of consonant harmony in the North-western dialect. – Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis 131: 353–369.
Ölmez M. et al. 2008. A study of the Middle Chulym dialect of the Chulym language. Seoul: Seoul National University Press.
Polivanov E.D. 1929. Obrazcy ne-iranizovannych (singarmonističeskich) govorov uzbekskogo jazyka. – Izvestija Akademii Nauk SSSR. Otdelenie Gumanitarnych Nauk: 511–537.
Polivanov E.D. 1933. Uzbekskaja dialektologija i uzbekskij literaturnij jazyk (k sovremennoj stadii uzbekskogo jazykovogo stroitel'stva). Taškent: Uzbekskoje gosudarstvennoe izdatel'stvo.
Polivanov E.D. 1934. K ètimologii tureckogo uj, öj ‘dom’, ‘jurta’. – Sbornik naučnych trudov UzNIIKS I.2 [Trudy lingvističeskogo sektora]: 85–88.
Polivanov E.D. 1968. Izbrannye raboty. Stat'i po obščemu jazykoznaniju. Moskva: Izdatel'stvo “Nauka”.
Pomorska M. 2001. The Chulyms and their language. An attempt at a description of Chulym phonetics and nominal morphology. – Türk Dilleri Araştırmaları 11: 75–123.
Pritsak O. 1959. Das Karaimische. – Deny J., Gronbech K., Scheel H., Togan Z.V. (eds.). Philologiae Turcicae Fundamenta. Wiesbaden: Harrassowitz: 318–340.
Qumuq til. [available online: https://til.im/ru/slovar/russko-kumykskii-slovar, accessed: 4 September 2024].
R I = Radloff (1893).
Radloff W. 1882. Phonetik der nördlichen Türksprächen. Leipzig: T. O. Weigel’s Verlag.
Radloff W. 1893. Versuch eines Wörterbuches der Türk-Dialecte. Erster Band. Sankt peterburgъ: Tipografija Imperatorskoj Akademii Naukъ.
Ramstedt G.J. 1949. Studies in Korean etymology. Helsinki: Suomalais-Ugrilainen Seura.
Rassadin V.I. 2005. Slovar' tofalarsko-russkij i russko-tofalarskij. Sankt-Peterburg: Izdatel'stvo „Drofa”.
Rassadin V.I. 2006. Slovar' sojotsko-russkij. Sankt-Peterburg: Izdatel'stvo “Drofa”.
Räsänen M. 1949. Materialen zur Lautgeschichte der türkischen Sprachen. Helsinki: Societas Orientalis Fennica.
Rešetov V.V. 1957. Izučenie uzbekskich narodnych govorov. – V.V. Rešetov (ed.). Materialy po uzbekskoj dialektologii. Izdatel'stvo Akademii Nauk UzSSR: Taškent: 5–30.
Rjumina-Syrkaševa L.T., Kučigaševa N.A. 1995. Teleutsko-russkij slovar'. Kemerovo: Kemerovskoe knižnoe izdatel'stvo.
Róna Tas A. 1991. An introduction to turkology. Szeged: Universitas szegediensis de Attila József Nominata.
Roos M.E. 2000. The Western Yugur (Yellow Uygur) language. Grammar, texts, vocabulary. [unpublished PhD dissertation, Rijksuniversiteit te Leiden].
Sagidullin M.A. 2008. Fonetika i grafika sovremennogo sibirskotatarskogo jazyka. Tjumeń: Iz datel'stvo "ISKER”.
Sagidullin M.A. 2010. Russko-sibirskotatarskij slovar'. Tjumeń: Mandr i Ka.
Sanžeev G.D., Orlovskaja M.N., Ševernina Z.V. 2016. Ètimologičeskij slovar' mongolskich jazykov. Tom II. G–P. Moskva: Institut Vostokovedenija RAN.
Ščerbak A.M. 1970. Sravnitel'naja fonetika tjurkskich jazykov. Leningrad: Izdatel'stvo “Nauka”.
Sevortjan È.V. 1974. Ètimologičeskij slovar' tjurkskich jazykov. [vol. 1]. Moskva: Izdatel'stvo “Nauka”.
Shnitnikov B.N. 1966. Kazakh-English dictionary. London, The Hague, Paris: Mounton & Co.
Širaliev M.A., Oruǯov A.H. (ed.). 1951. Russko-azerbajdžanskij slovar'. Baku: Izdatel'stvo Akademii Nauk Azerbajdžanskoj SSR.
Širaliev M.Š., Sevortjan È.V. 1971. Grammatika azebajdžanskogo jazyka (fonetika morfologia i sintaksis). Baku: Izdatel'stvo “ÈLM”.
Sjoberg A.F. 1963. Uzbek structural grammar. Bloomington: Indiana University / The Hague: Mounton & Co.
Skopeteas S. et al. 2011. Urum basic lexicon. [unpublished manuscript, University of Bielefeld].
Skvorcov M.I. (ed.). 1982. Čuvašsko-russkij slovar'. Moskva: Izdatel'stvo “Russkij Jazyk”.
Stachowski K. 2009. The discussion on consonant harmony in Northwestern Karaim. – Türkbilig 18: 158–193.
Stachowski K. 2021. South Siberian material in Radloff’s dictionary. – Bitig Türkoloji Araştırmaları Dergisi 1: 37–50.
Stachowski M. 1998. A minimal probabilistic development model of Proto-Turkic E-type vowels. – Folia Orientalia 34: 159–174.
Stachowski M. 2019. Kurzgefaßtes etymologisches Wörterbuch der türkischen Sprache. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Subrakova O.V. (ed.). 2006. Chakassko-russkij slovar'. Novosibirsk: Nauka.
Tatarincev IV = Tatarincev (2008).
Tatarincev B.I. (ed.). 2008. Ètimologičeskij slovar' tuvinskogo jazyka. Tom IV. M, N, O, Ö, P. Novosibirsk: Nauka.
TDK = Türk Dil Kurumu Sözlüğü.
Türk Dil Kurumu Sözlüğü. [available online: https://sozluk.gov.tr/, accessed: 4 September 2024]
Tekin T. 1987. Labial vowel shifts in Tatar and Bashkir. – Tatarica. Studia in honorem Ymär Daher anno MCMLXX sexagenario. Helsinki: Abdulla Tukain kulttuuriseura: 293–306.
Tekin T. 1994. Türk Dillerinde Önseste y-Türemesi. – Türk Dilleri Araştırmaları 4: 51–66.
Tekin T. 1995. Türk Dillerinde Birincil Uzun Ünlüler. Ankara: Simurg Kitapçılık.
Tenišev E.R. 1966. O jazyke Kyrgyzov ujezda Fujuj (KNR). – Voprosy Jazykoznanija 1: 88–96.
Tenišev E.R. (ed.). 1968. Tuvinsko-russkij slovar'. Moskva: Izdatel'stvo “Sovetskaja ènciklopedija”.
Tenišev E.R., Todaeva B.H. 1966. Jazyk želtych ujgurov. Moskva: Izdatel'stvo “Nauka”.
Toparlı R., Vural H., Karaatlı R. 2007. Kipçak Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
Tryjarski E. 1969. Dictionnaire arméno-kiptchak d’après trois manuscrits des collections viennoises. Tome I. Faciscule 3. X–O. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Tryjarski E. 2017. Zapisy sądu duchownego Ormian miasta Lwowa za lata 1564–1608 w języku or miańsko-kipczackim. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Tumaševa D.G. 1992. Slovar' dialektov sibirskich tatar. Kazan': Izdatel'stvo Kazanskogo Universiteta.
Uraksin Z.G. 1996. Baškirsko-russkij slovar'. Moskva: Izdatel'stvo “DIGORA”, Russkij jazyk.
Uraksin Z.G. (ed.). 2005. Russko-baškirskij slovar' v 2 tomach. Ufa: Naučnoe izdatel'stvo “Baškirskaja ènciklopedija”.
Useinov S.M. 2007. Russko-krymskotatarskij slovar'. Simferopol': “Tezis”.
Verhoeven E., Moisidi V., Yordanoglu E. 2011. Urum basic grammatical structures. [unpublished manuscript, University of Bremen].
Yusup A., Memet P. 2013. Experimental analysis of Uyghur vowel umlauting. – Proceedings of the 2013 International Academic Workshop on Social Science: 782–785.
Zatov O. 1906. Polnyj russko-tatarskij slovar' (krymsko-tatarskago narečija). Simferopol': Tipografija Br. Ja. i M. Nutisъ.
Informacje: Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, 2024, Volume 141, Issue 4, s. 231 - 267
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Jagiellonian University in Kraków
Publikacja: 21.11.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
AngielskiLiczba wyświetleń: 41
Liczba pobrań: 23