Konflikty różnych form prawnej ochrony parków zabytkowych
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEKonflikty różnych form prawnej ochrony parków zabytkowych
Data publikacji: 05.05.2015
Przestrzeń Urbanistyka Architektura, 2015, Numer 1 Dziedzictwo zagrożone, ogrody historyczne w Polsce, s. 25 - 43
Autorzy
Konflikty różnych form prawnej ochrony parków zabytkowych
Niniejsza publikacja dotyczy aktualnego złożonego problemu ochrony prawnej i rzeczywistej parków historycznych w Polsce. Na przykładzie dwóch wybranych założeń, Natolina i Ursynowa w Warszawie, zaprezentowano typowy konflikt w realizacji celów odmiennych rodzajów interesu społecznego: ochrony zabytków i ochrony przyrody. W przypadku historycznego parku skutkuje to np. znacznym utrudnieniem w racjonalnym zarządzaniu i gospodarką drzewostanami parkowymi oraz innymi zasobami. Zabiegi pielęgnacyjne, mające swe uzasadnienie z punktu widzenia ochrony wartości kulturowych, stoją bowiem na ogół w sprzeczności z wyznaczoną formą ochrony przyrody. Stąd jakiekolwiek możliwe działania stają się bardzo ograniczone z powodu złożoności procesu wydawania decyzji przez adekwatne organy administracji publicznej. Skutkuje to często stopniowym pogarszaniem się stanu chronionego obiektu zarówno w sferze wartości kulturowych, jak i przyrodniczych
[1] Aktualny wykaz zabytków ujętych w gminnej ewidencji zabytków m. st. Warszawy, www.zabytki.um.warszawa.pl (dostęp: 04.09.2014).
[2] Bogdanowski J., Polskie ogrody ozdobne, Arkady, Warszawa 2000.
[3] Ciołek G., Ogrody polskie. Przemiany treści i formy, Budownictwo i Architektura, Warszawa 1954.
[4] Czartoryska I., Myśli różne o sposobie zakładania ogrodów, Wrocław, drukiem Wilhelma Korna, przedruk wydania z 1805 r. ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Warszawskiego, Graf_ika Usługi Wydawnicze Iwona Knechta, Gopher u.r.p. Andrzej Famielec, Zeta Ars, Warszawa 2011.
[5] Fortuna-Antoszkiewicz B., Łukaszkiewicz J., Wasilewski M., Inwentaryzacja szaty roślinnej wraz z gospodarką drzewostanem. Park SGGW, Warszawa, ul. Nowoursynowska 166, rkps w zbiorach autorów, Warszawa 2012.
[6] Gruszecki K., Ochrona i konserwacja parków zabytkowych a prawna ochrona przyrody. Właściwości wojewódzkiego konserwatora zabytków w sprawie zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów, Poradnik Prawny Konserwatora Zabytków, Kurier Konserwatorski, 7, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2010, 51-56.
[7] http://mapa.um.warszawa.pl/mapaApp1/mapa?service=mapa_historyczna (dostęp: 06.09.2014).
[8] Lorentz S., Natolin, Prace z Historii Sztuki wydawane przez Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Cz. II, nakładem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Warszawa 1948.
[9] Lorentz S., Natolin, PWN, Warszawa 1970.
[10] Majdecki L., Gucin Gaj, Analiza układu kompozycyjno-przestrzennego na tle warunków naturalnych i zarysu historycznego, Rejestr ogrodów polskich, z. 4, PWN, Warszawa 1965.
[11] Majdecki L., Historia ogrodów, PWN, Warszawa 1981.
[12] Majdecki L., Ochrona i konserwacja zabytkowych założeń ogrodowych, PWN, Warszawa 1993.
[13] Majdecki L., Metoda ochrony wartości przyrodniczo-kulturowych Skarpy Warszawskiej, [w:] Skarpa warszawska, red. W. Fijałkowski, Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Warszawa 1993, 135-146.
[14] Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 14 maja 2004 roku w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz.U. 2004, Nr 124, poz. 1305).
[15] Rylke J., Tajemnice ogrodów, Biblioteka Arche, Warszawa 1995.
[16] Siewniak M., Gospodarka drzewostanem w założeniach parkowo-ogrodowych, Komunikaty Dendrologiczne, 16, Zarząd Ochrony i Konserwacji Zespołów Pałacowo-Parkowych, Warszawa 1990.
[17] Siewniak M., Mitkowska A., Tezaurus sztuki ogrodowej, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 1998.
[18] Sikora D., Parki historyczne w rejestrze zabytków – ustalenie przedmiotu i zakresu ochrony, problemy weryfikacji rejestru, granice ochrony konserwatorskiej, Analizy i Materiały, Kurier Konserwatorski, 7, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2010, 11-16.
[19] Ustawa o ochronie przyrody (Dz.U. 2009, Nr 151, poz. 1220 z póź n. zm).
[20] Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2003, Nr 162, poz. 1568 z póź n. zm).
[21] Wysokiński L., Budowa geologiczna Skarpy Warszawskiej, [w:] Skarpa Warszawska, red. W. Fijałkowski, Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Warszawa 1993, 11-30.
[22] Zarządzenie Ministra Ochrony i Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 9 października 1991 roku w sprawie uznania za rezerwat przyrody (art. 16).
[23] Zarządzenie Ministra Ochrony i Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 14 czerwca 1996 roku w sprawie uznania za rezerwat przyrody.
[24] Zielonko A., Przeobrażenia Rozkoszy – Ursynowa, Ogrodnictwo, 19(4)/1982, [w:] Jubileusz 90-lecia urodzin Profesora Alfonsa Zielonko, red. J. Rylke, J. Dzięcioł, Wyd. SGGW, Warszawa 1998, 113-120.
Informacje: Przestrzeń Urbanistyka Architektura, 2015, Numer 1 Dziedzictwo zagrożone, ogrody historyczne w Polsce, s. 25 - 43
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Konflikty różnych form prawnej ochrony parków zabytkowych
Different forms of legal protection antagonized in the area of monumental parcs
Department of Landscape Architecture, Faculty of Horticulture and Landscape Architecture, Poznań University of Life Sciences
Instytut Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Dzięgielowa 27, 61-680 Poznań
Publikacja: 05.05.2015
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1524
Liczba pobrań: 1828