Efekt mrożący
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 2024
Przegląd Konstytucyjny, 2023, Numer 4 (2023), s. 37 - 53
https://doi.org/10.4467/25442031PKO.23.026.19353Autorzy
Efekt mrożący
The chilling effect is a real threat to freedom of expression and unfettered public debate. It occurs when, as a result of the conduct of public authorities, an individual decides to refrain from freely exercising his or her rights, even though they have not been formally restricted or taken away. This self-restraint is caused by fear of the negative consequences of freely exercising one’s rights, which leads the individual to calculate whether the action in question, although formally lawful, is cost-effective. Such a fear should be real and therefore at least substantiated by objective factors. The account is less obvious if the renunciation of the exercise of rights is based on a threat that is unreal or vague.
In legal discourse, the chilling effect is also identified, not necessarily correctly, in different contexts. First, it is sometimes recognised in cases of pressure by political authorities on independent judges. Second, it is claimed in relations between non-state actors, especially between government-sponsored private agencies that launch smear campaigns against political opponents, or between internet platforms and their users. Such use of the chilling effect doctrine may be intellectually appealing, but ultimately dilutes its meaning.
It is much easier to identify a chilling effect when it is assumed to be the consequence of a flaw in the design of a legal provision than when it is alleged to result from acts of application of the law. In the latter case, the concept of chilling effect seems to serve two main purposes: the criticism of bad practices on the part of public actors, and the strengthening of the persuasiveness of judicial decisions that employ the concept. Its usefulness for legal analysis is therefore limited.
Bedi S., The Myth of The Chilling Effect, „Harvard Journal of Law & Technology” 2021, vol. 35, nr 1.
Brzozowski W., Obejście konstytucji, „Państwo i Prawo” 2014, z. 9.
Brzozowski W., Krzywoń A., Wiącek M., Prawa człowieka, Warszawa 2023.
Büchi M., Fosch-Villaronga E., Lutz Ch., Tamò-Larrieux A., Velidi S., Viljoen S., The Chilling Effects of Algorithmic Profiling: Mapping the Issues, „Computer Law & Security Review” 2020, vol. 36.
Chybalski P., “Chilling Effect” in the Judicial Decisions of the Polish Constitutional Tribunal as an Example of Legal Transplant, „Review of European and Comparative Law”2022, vol. 48, nr 1.
Fajdiga M., Zagorc S., Freedom or Feardom of Expression of Judges? Exploring the ‘Chilling Effect’ on Judicial Speech, „European Constitutional Law Review” 2023, vol. 19, nr 2.
Florczak-Wątor M., Obowiązki ochronne państwa w świetle Konstytucji RP i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Kraków 2018.
Garlicki L., Wojtyczek K., w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
Jackson B.F., Censorship and Freedom of Expression in the Age of Facebook, „New Mexico Law Review” 2014, vol. 44, nr 1.
Kalisz M., Szuleka M., Postępowania dyscyplinarne przeciwko sędziom sądów powszechnych w Polsce. Raport z monitoringu w 2022 r., Warszawa 2023, < https://hfhr.pl/publikacje/postepowania-dyscyplinarne-przeciwko-sedziom-sadow-powszechnych-raport > , dostęp: 30 grudnia 2023 r.
Kendrick L., Speech, Intent, and the Chilling Effect, „William & Mary Law Review” 2012–2013, vol. 54, nr 5.
Krzywoń A., Wolność wypowiedzi w Internecie. O roli mediów społecznościowych i pozytywnych obowiązkach państwa, „Państwo i Prawo” 2022, z. 4.
Łakomiec K., Prawa i wolności jednostki w społeczeństwie informacyjnym a regulacja funkcjonowania platform internetowych, „Państwo i Prawo” 2023, z. 12.
Pech L., The Concept of Chilling Effect: Its Untapped Potential to Better Protect Democracy, the Rule of Law, and Fundamental Rights in the EU, Open Society Foundations 2021, < https://www.opensocietyfoundations.org/publications/the-concept-of-chilling-effect >, dostęp: 30 grudnia 2023 r.
Penney J.W., Understanding Chilling Effects, „Minnesota Law Review” 2022, vol. 106, nr 3.
Posner R.A., The Meaning of Judicial Self-Restraint, „Indiana Law Journal” 1983, vol. 59, nr 1.
Schauer F., Fear, Risk and the First Amendment: Unraveling the “Chilling Effect”, „Boston University Law Review” 1978, vol. 58.
Stawecki T., Obejście prawa. Szkic na temat granic prawa i zasad jego wykładni, w: Nadużycie prawa, red. H. Izdebski, A. Stępkowski, Warszawa 2003.
The Chilling Effect in Constitutional Law, „Columbia Law Review” 1969, vol. 69, nr 5.
Townend J., Freedom of Expression and the Chilling Effect, w: The Routledge Companion to Media and Human Rights, eds. H. Tumber, S. Waisbord, Routledge 2017.
Wróbel A., Krótki szkic o metaforze w dyskursie prawniczym, „Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie” 2014, t. 7.
Informacje: Przegląd Konstytucyjny, 2023, Numer 4 (2023), s. 37 - 53
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Warszawski
Polska
Publikacja: 2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Informacje o autorze:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Polski