Nędzniczki poznańskie. Kobiety jako beneficjentki Towarzystwa Dobroczynności Dam Polskich w mieście Poznaniu w latach 1845–1853
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTENędzniczki poznańskie. Kobiety jako beneficjentki Towarzystwa Dobroczynności Dam Polskich w mieście Poznaniu w latach 1845–1853
Data publikacji: 21.03.2024
Przegląd Archiwalno-Historyczny, 2023, Tom X, s. 45 - 60
https://doi.org/10.4467/2391-890XPAH.23.002.19241Autorzy
Nędzniczki poznańskie. Kobiety jako beneficjentki Towarzystwa Dobroczynności Dam Polskich w mieście Poznaniu w latach 1845–1853
Wśród beneficjentów funkcjonującego w latach 1845–1853 w Poznaniu Towarzystwa Dobroczynności Dam Polskich największą grupę stanowiły kobiety. Wśród nich wyróżnić możemy — za Seebohmem Rowntreem — trzy przedziały wiekowe, w których płeć ta była szczególnie narażona na popadnięcie w biedę: dzieciństwo (do 15 roku życia), pierwsze lata macierzyństwa oraz starość. Analiza case study pozwala na przyjrzenie się warunkom, które musiały spełnić kobiety, aby otrzymać pomoc od Towarzystwa. Wśród nich znalazły się m.in. wiek, chęć pracy, stan cywilny i warunki rodzinne, warunki mieszkaniowe, a w przypadku najmłodszych — uczęszczanie do szkółek i ochronek. Kobiety mogły otrzymać pomoc finansową bądź materialną, pomoc w umieszczeniu dzieci w szkółce czy zorganizowanie miejsca pracy. Za decyzje o udzieleniu (lub nie) pomocy odpowiadała Celestyna Działyńska, założycielka Towarzystwa.
Materiały archiwalne
Kartoteka (alfabetyczna) podopiecznych Tow. Dobroczynności Dam Polskich w Poznaniu z notatkami Celestyny Działyńskiej o zapomogach, PAN Biblioteka Kórnicka, rkps, sygn. BK 7508/1–22.
Kartoteka podopiecznych Tow. Dobroczynności Dam Polskich w Poznaniu według obwodów, PAN
Biblioteka Kórnicka, rkps, sygn. BK 7507.
Notatki o nauce dziewcząt, PAN Biblioteka Kórnicka, rkps, BK 7504.
Statuta Towarzystwa wychowania ubogich dziewcząt w Wielkim Księstwie Poznańskim, PAN Biblioteka Kórnicka, sygn. BK 7504.
Materiały drukowane
Do pana L.S. 1845, „Dziennik Domowy” 1846, nr 15, s. 115.
Hugo V., Nędznicy, t. 1, tłum. W. K. Byczewska, Warszawa 2009.
Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Pań Miłosierdzia Św-go Wincentego a Paulo w Poznaniu na rok 1855, PAN Biblioteka Kórnicka, sygn. BK 7505, k. 95.
Sprawozdanie z działań Towarzystwa Poznańskiego Domów Ochrony z roku 1845, PAN Biblioteka Kórnicka, sygn. BK 7504, b.p.
Wybór rodzin ubogich, „Roczniki Towarzystwa Ś. Wincentego a Paulo: przekład dla konferencyj polskich z upoważnienia Rady Generalnej z Buletynów francuzkich przez Radę Wyższą Poznańską w skróceniu wydany” 1860, posz. 3, s. 139–142.
Opracowania
Boras Z., Trzeciakowski L., W dawnym Poznaniu: fakty i wydarzenia z dziejów miasta do roku 1918, Poznań 1971.
Kędelski M., Stosunki ludnościowe w latach 1815–1918 [w:] Dzieje Poznania 1793–1918, pod red. J. Topolskiego i L. Trzeciakowskiego, Warszawa–Poznań 1994, s. 248–249.
Kita J., Dobroczynność w miasteczkach prywatnych Królestwa Polskiego w I połowie XIX wieku. Zarys problematyki badawczej [w:] Dobroczynność i pomoc społeczna na ziemiach polskich w XIX, XX i na początku XXI wieku, t. 2, pod red. M. i M. Przeniosło, Kielce 2010, s. 11–24.
Kobieta i rodzina w przestrzeni wielkomiejskiej na ziemiach polskich XIX i XX wieku, pod red. A. Janiak-Jasińskiej, K. Sierakowskiej i A. Szwarca, Warszawa 2013.
Listner R., Bieda, Warszawa 2007.
Ludowa historia kobiet, pod red. P. Wielgosza, Warszawa 2023.
Łysakowska A., Działalność Poznańskiego Towarzystwa Dobroczynności Dam Polskich „Rocznik Leszczyński” 2018, nr 18, s. 83–90.
Makowski K., Rodzina poznańska w I połowie XIX wieku, Poznań 1992.
Mazur E., Dobroczynność w Warszawie w XIX wieku, Warszawa 1999.
Piotrowska-Marchewa M., Refleksje wokół kobiecej działalności dobroczynnej na ziemiach polskich w XIX wieku. Próba analizy pokoleniowej [w:] Dobroczynność i pomoc społeczna na ziemiach polskich w XIX, XX i na początku XXI wieku, t. 2, pod red. M. i M. Przeniosło, Kielce 2010, s. 25–52.
Seebohm Rowntree B., Poverty: A Study in Town Life, London 1901.
Shave S. A., The Dependent Poor? (Re)constructing The Lives of Individuals ‘On the Parish’ in Rural Dorset, 1800–1832, „Rural History” 2009, t. 20, s. 67–97.
Sikorska-Kowalska M., Kierunki i formy działalności dobroczynnej na rzecz kobiet w wielkich miastach Królestwa Polskiego w XIX i na początku XX wieku. Od dobroczynności do wsparcia społecznego [w:] Dobroczynność i pomoc społeczna na ziemiach polskich w XIX, XX i na początku XXI wieku, t. 2, pod red. M. i M. Przeniosło, Kielce 2010, s. 53–68.
Sikorska-Kowalska M., Moda na dobroczynność w XIX wieku [w:] Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Moda i styl życia, pod red. J. Kity i M. Korybut-Marciniak, Łódź 2017, s. 51–61.
Śmiechowski K., Sikorska-Kowalska M., Fukumoto K., Robotnicy Łodzi drugiej połowy XIX wieku. Nowe kierunki badawcze, Łódź 2016.
Urbanik-Kopeć A., Anioł w domu, mrówka w fabryce, Warszawa 2018.
Urbanik-Kopeć A., Instrukcja nadużycia. Służące w XIX-wiecznych polskich domach, Katowice 2019.
Wesołowska J., Zakładniczki. Zgoda i opór wobec wzorców i norm Szkoły Domowej Pracy Kobiet Jadwigi Zamoyskiej (1882–1914), Poznań 2023.
Williams S., Caring for the Sick Poor: Poor Law Nurses in Bedfordshire, c. 1770–1834 [w:] Women, Work and Wages in England, 1600–1850, ed. by P. Lane, N. Raven, K.D. M. Snell, Woodbridge 2004, s. 141–169.
Zamoyska J., Jadwiga Zamoyska w domu rodzinnym i na emigracji. Wspomnień część 1, pod red.E. Bątkiewicz, M. Biniaś-Szkopek, Kórnik 2013.
Żarnowska A., Praca zarobkowa kobiet i ich aspiracje zawodowe w środowisku robotniczym i inteligenckim na przełomie XIX i XX wieku [w:] Kobieta i praca, t. 6, pod red. A. Żarnowskiej i A. Szwarca, Warszawa 2000.
Informacje: Przegląd Archiwalno-Historyczny, 2023, Tom X, s. 45 - 60
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Nędzniczki poznańskie. Kobiety jako beneficjentki Towarzystwa Dobroczynności Dam Polskich w mieście Poznaniu w latach 1845–1853
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Publikacja: 21.03.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 130
Liczba pobrań: 115