The Moral Status of Helping and the Identified Victim Effect

Summary

Psychologists have noticed an interesting regularity consisting in the fact that people are more willing to help so-called identified victims than so-called statistical victims (this regularity has been called ‘the identifiable victim effect’). One of the controversial problems connected with this effect is a normative one, viz. can preferring identified victims be morally justified in the contexts of private decisions (i.e., made by ‘private’ citizens rather than public institutions)? The goal of this article is to defend three claims: (1) that the answer to the above normative question depends on two factors: the strength of the identified victims effect and the assumed view (utilitarian or non-utilitarian) on the normative status of helping; (2) that the proper view is one of the variants of the non-utilitarian approach (called in the paper ‘negative morality’ with elements of positive-partial morality); (3) that (with the exception of the strong variant of the identified victim effect) preferring identified victims is not morally improper.

Keywords: identified victim, statistical victim, obligation to help, utilitarianism, imperfect duty, supererogation

The research on this article was funded by the Ministry of Science and Higher Education in Poland, National Program for the Development of Humanities, no. 0068/NPRH4/H2b/83/2016. 

Moralny status pomagania a efekt ofiary zidentyfikowanej

Streszczenie

Psychologowie zaobserwowali interesującą prawidłowość polegającą na tym, że ludzie chętniej udzielają pomocy tzw. ofiarom zidentyfikowanym niż tzw. ofiarom statystycznym (prawidłowość ta została nazwana „efektem ofiary zidentyfikowanej”). Jedną z kontrowersyjnych kwestii wiążących się z tym efektem jest kwestia normatywna: czy preferowanie ofiary zidentyfikowanej w kontekście tzw. prywatnych decyzji (to jest podejmowanych przez prywatnych obywateli, a nie instytucje publiczne) daje się moralnie uzasadnić? Celem niniejszego artykułu jest obrona trzech tez: (1) że odpowiedź na powyższe pytanie normatywne zależy od dwóch czynników: siły efektu ofiary zidentyfikowanej orazprzyjętego poglądu (utylitarystycznego lub nieutylitarystycznego) na temat normatywnego statusu pomagania; (2) że właściwym poglądem jest jeden z wariantów stanowiska nieutylitarystycznego; (3) że (z wyjątkiem silnego wariantu efektu ofiary zidentyfikowanej) preferowanie osób zidentyfikowanych nie jest moralnie niewłaściwe.

Psychologists have noticed an interesting regularity consisting in the fact that people are more willing to help so-called identified victims than so-called statistical victims (this regularity has been called ‘the identifiable victim effect’). One of the controversial problems connected with this effect is a normative one, viz. can preferring identified victims be morally justified in the contexts of private decisions (i.e., made by ‘private’ citizens rather than public institutions)? The goal of this article is to defend three claims: (1) that the answer to the above normative question depends on two factors: the strength of the identified victims effect and the assumed view (utilitarian or non-utilitarian) on the normative status of helping; (2) that the proper view is one of the variants of the non-utilitarian approach (called in the paper ‘negative morality’ with elements of positive-partial morality); (3) that (with the exception of the strong variant of the identified victim effect) preferring identified victims is not morally improper.

The research on this article was funded by the Ministry of Science and Higher Education in Poland, National Program for the Development of Humanities, no. 0068/NPRH4/H2b/83/2016.