Sztuczne raje dla wygnanych. Fotografia artystyczna Krzysztofa Marchlaka jako medium performowania odmieńczych tożsamości
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTESztuczne raje dla wygnanych. Fotografia artystyczna Krzysztofa Marchlaka jako medium performowania odmieńczych tożsamości
Data publikacji: 12.2022
Principia, 2022, Tom 69, Polityka i zło, s. 107 - 136
https://doi.org/10.4467/20843887PI.22.006.17317Autorzy
Sztuczne raje dla wygnanych. Fotografia artystyczna Krzysztofa Marchlaka jako medium performowania odmieńczych tożsamości
W artykule staram się dowieść, że fotografia artystyczna, za sprawą technologii wytwarzania „mieniących się, syntetycznych wizerunków” (K. Linker, On Artificiality), może stać się medium sztuki ze społecznością, tworzonej wraz z osobami systemowo pozbawianymi widoczności w sferze publicznej. Posługując się metodą analizy ikonograficznej, opisuję wybrane fotografie portretowe Krzysztofa Marchlaka prezentujące wizerunki osób należących do społeczności LGBTQ w Polsce. W konkluzji nawiązuję do wykonanej przez artystę wielkoformatowej fotograficznej panoramy Paradiso, którą interpretuję jako zaangażowany społecznie, „mieniący się, syntetyczny wizerunek” sztucznego raju dla wygnanych z królestwa binarnych opozycji płciowych.
Artificial Paradises for the Expelled. Krzysztof Marchlak’s Art Photography as a Medium for Performing Queer Identities
In the article, I try to demonstrate that artistic photography which involves the use of technology of creating “shimmering, synthetic appearances” (K. Linker, “On Artificiality”) can become a medium for community art projects developed with people who are systemically excluded from view in the public sphere. Applying the method of iconographic analysis, I describe selected portrait photographs by Krzysztof Marchlak that feature images of people who belong to the Polish LGBTQ community. I draw in conclusion upon the artist’s large-format photographic panorama Paradiso, which I interpret as a socially engaged, “shimmering, synthetic appearance” of an artificial paradise for people expelled from the kingdom of binary gender oppositions.
Key words: Art Photography, Shimmering Synthetic Appearances, Queer Community Art, Gender Binarism, Krzysztof Marchlak
Adamson Glenn, Pavitt Jane, Postmodernism: Style and Subversion, V&A Publishing, London 2011.
Arcimowicz Krzysztof, Transgenderowe wzory zachowań mężczyzn (na przykładzie berdaszow, fa’afafine i hidżra), [w:] Męskość w kulturze współczesnej, red. Andrzej Radomski, Bogumiła Truchlińska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
Baudelaire Charles, Malarz życia nowoczesnego, [w:] Rozmaitości estetyczne, przeł. J. Guze, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000.
Butler Judith, Zapiski o performatywnej teorii zgromadzeń, przeł. J. Bednarek, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2016.
Czakon Dominika, Charles Baudelaire – krytyk sztuki, krytyk nowoczesności, „Zeszyty Naukowego Towarzystwa Doktorantów UJ Nauki Humanistyczne”, numer specjalny 3 (2/2011) „Kierunki badawcze w filozofii II”.
Dziamski Grzegorz, Nowoczesność w refleksji nad sztuką, „Dyskurs” t. 22 nr (2017): 22, 2016.
Krakowska Joanna, Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi, Wydawnictwo Karakter, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Kraków–Warszawa 2020.
Linker Kate, On Artificiality, „Flash Art” 111 (marzec 1983), s. 33–35.
Pasińska Iwona, Obrazy męskości i męskie ciało w teatrze tańca i baletu, [w:] Męskość w kulturze współczesnej, red. A. Radomski, B. Truchlińska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
Plińska Weronika, Multimedialne protezy wykluczonych ciał: „Niebo nad Krakowem. LGBT mówi” Krzysztofa Wodiczki, Magazyn „SZUM”, data publikacji: 15.10.2021, dostępne w Internecie: https://magazynszum.pl/multimedialne-protezy-wykluczonych-cial-niebo-nad-krakowem-lgbt-mowi-krzysztofa-wodiczki/, data dostępu: 24.08.2022.
Plińska Weronika, Performatywna teoria zgromadzeń Judith Butler jako przyczynek do rozważań nad odpowiedzialnością w wymiarze społecznym, „Edukacja etyczna” nr 18/2021.
Sartre Jean‑Paul, Baudelaire wobec czasu i bytu, [w:] tenże, Czym jest literatura? Wybór szkiców krytycznoliterackich, przeł. J. Lalewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1968, s. 299–300.
Simmel Georg, Ozdoba, [w:] tenże, Socjologia, przeł. M. Łukasiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Stokfiszewski Igor, W stronę radykalnej sztuki ze społecznością, [w:] Sztuka ze społecznością, red. I. Stokfiszewski, J. Wójcik, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2018.
Informacje: Principia, 2022, Tom 69, Polityka i zło, s. 107 - 136
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Sztuczne raje dla wygnanych. Fotografia artystyczna Krzysztofa Marchlaka jako medium performowania odmieńczych tożsamości
Artificial Paradises for the Expelled. Krzysztof Marchlak’s Art Photography as a Medium for Performing Queer Identities
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Polska
Publikacja: 12.2022
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1372
Liczba pobrań: 885