The Political Career of Gáspár Bekes and Ferenc Wesselényi in Poland-Lithuania during the Reign of Stefan Batory

Dominik  Kadzik

The Political Career of Gáspár Bekes and Ferenc Wesselényi in Poland-Lithuania during the Reign of Stefan Batory

Data publikacji: 10.12.2021

Prace Historyczne, 2021, Numer 148 (4), s. 673 - 686

https://doi.org/10.4467/20844069PH.21.044.14020

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

The Political Career of Gáspár Bekes and Ferenc Wesselényi in Poland-Lithuania during the Reign of Stefan Batory

Abstrakt

This article is about the career and political positions of Gáspár Bekes and Ferenc Wesselényi in the Polish-Lithuanian Commonwealth during Stephen Báthory’s reign. It explains how they both achieved their positions and why they were important for the monarch. It should be emphasised that both of them are a good example of how the elected Polish king could help foreigners in their career in 16th century Poland. On the one hand, Gáspár Bekes achieved his position by serving in the army before and during Báthory’s wars, on the other hand Ferenc Wesselényi played an important role as a holder of a high office at the Polish royal court.

* The work is the result of the implementation of the research project No. 2017/27/N/HS3/01112 financed by the Narodowe Centrum Nauki (National Science Center).

Słowa kluczowe

Stephen Báthory, Gáspár Bekes, Ferenc Wesselényi, polish royal court, Polish-Lithuanian Commonwealth, foreigners at the royal court, 16th century

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Primary Sources

Archiwum Główne Akt Dawnych

Archiwum Skarbu Koronnego, Rachunki Królewskie: 246, 252, 253, 254, 256, 257, 258, 260, 261, 263, 267, 268, 269, 278.

Magyar Nemzeti Levéltár, fond P 702 (Wesselényi család), sygn. 2, Doc. 4, 5, and 6.

Primary Sources Published

Archiwum Jana Zamoyskiego, kanclerza i hetmana wielkiego koronnego. 1553–1579, ed. W. Sobieski, vol. 1, Warszawa 1904.

Heidenstein R., Pamiętniki wojny moskiewskiej [orig. De bello Moscovitico commentariorum libri sex, Kraków 1584], transl. J. Czubek, Lwów 1894.

Orzelski Ś., Bezkrólewia ksiąg ośmioro, czyli dzieje Polski od zgonu Zygmunta Augusta r. 1572 aż do r. 1576. Skreślone przez Świętosława z Borzejowic Orzelskiego, starostę radziejowskiego, transl. W. Spasowicz, vol. III, Petersburg–Mohilev 1856.

Pacta conventa for the Polish Monarchs, http://www.trybunal.gov.pl/wszechnica/akty/pacta_conventa.html [accessed: August 1, 2019].

Pamiętniki do historyi Stefana króla polskiego, czyli korespondencja tego monarchy, oraz zbiór wydanych przez niego urządzeń, ed. E. Raczyński, Warszawa 1830.

Reinholdi Heidensteinii Secretarii Regii Rerum Polonicarum Ab Excessu Sigismundi Augusti Libri XII, Frankfurt (M) 1672 (transl. M. Gliszczyński, Dzieje Polski od śmierci Zygmunta Augusta do roku 1594. Ksiąg XII, vol. I–II, Petersburg 1857).

Sprawy wojenne króla Stefana Batorego. Dyjarjusze, relacyje, listy i akta z lat 1576–1586, ed. I. Polkowski, Kraków 1887.

Volumina Legum, vol. II, Petersburg 1859, p. (152) 900 (Article 11), http://polishfreedom.pl/en/document/the-henrician-articles [accessed: August 1, 2019].

Zbiory pamiętników historycznych o dawnej Polsce. Z rękopisów, tudzież różnych dzieł w różnych językach o Polszcze wydanych oraz z listami oryginalnemi królów i znakomitych ludzi w kraju naszym, ed. J.U. Niemcewicz, vol. II, Warszawa 1822.

Literature

Albertrandy J.Ch., Panowanie Henryka Walezego i Stefana Batorego królów polskich z rękopismów Albertandego. Z dołączeniem pamiętników historii Stefana Batorego dotyczących i listu Jerzego Chiakora, sekretarza królewskiego, opisującego ostatnie chwile tego monarchy, ed. Ż. Onacewicz, Kraków 1860.

Atlas Historyczny Polski. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku. Część II, komentarz i indeksy, ed. H. Rutkowski, Warszawa 2008.

Besala J., Stefan Batory, Warszawa 1992.

Borkowska U., Dynastia Jagiellonów w Polsce, Warszawa 2011.

Budzińska E., “Franciszek Wesselini, dworzanin króla Stefana Batorego – nagrobek i ‘portrety’” [in:] Polska i Europa w dobie nowożytnej. L’Europe moderne: noveau monde, nouvelle civilisation? Modern Europe – New World, New Civilisation? Prace naukowe dedykowane Profesorowi Juliuszowi A. Chrościckiemu, ed. T. Bernatowicz, Warszawa 2009.

Dubas-Urwanowicz E., O nowy kształt Rzeczypospolitej. Kryzys polityczny w państwie w latach 1576–1586, Warszawa 2013.

Dzięgielewski J., “Procesy destrukcyjne w ustroju mieszanym Rzeczypospolitej” [in:] Dziedzictwo Pierwszej Rzeczypospolitej w doświadczeniu politycznym Polski i Europy, ed. J. Ekes, Nowy Sącz 2005.

Ferenc M., Dwór Zygmunta Augusta. Organizacja i ludzie, Oświęcim 2014.

Fuchs F., “Ustrój dworu królewskiego za Stefana Batorego” [in:] Studia historyczne ku czci prof. Wincentego Zakrzewskiego, Kraków 1908.

Góralski Z., Urzędy i godności dawnej Polsce, Warszawa 1983.

Grzybowski S., Henryk Walezy, Wrocław 1985.

Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J. Powiększony dodatkami z późniejszych autorów rękopismów, dowodów urzędowych, vol. 9, ed. J.N. Bobrowicz, Lepzig 1842.

Knot A., “Dwór lekarski Stefana Batorego” [in:] Archiwum historii i filozofji medycyny oraz historii nauk przyrodniczych, ed. A. Wrzosek, vol. VIII, Poznań 1928.

Kotarski H., “Wojsko polsko-litewskie podczas wojny inflanckiej 1576–1582. Sprawy organizacyjne: Część II,” Studia i Materiały do Historii Wojskowości (SMHW) 1971, vol. 17, issue 1, pp. 51–124.

Kotarski H., “Wojsko polsko-litewskie podczas wojny inflanckiej 1576–1582. Sprawy organizacyjne. Część III,” SMHW 1971, vol. 17, issue 2, pp. 81–151.

Lepszy K., “Békés Kasper,” Polski słownik biograficzny 1935, vol. 1, pp. 401–402.

Olejnik K., Stefan Batory, Warszawa 2013.

Roşu F., Elective Monarchy in Transylvania and Poland-Lithuania 1569–1587, Oxford 2017.

Sucheni-Grabowska A., “Sejm w latach 1540–1586” [in:] Historia sejmu polskiego, vol. 1: Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej, ed. J. Michalski, Warszawa 1984.

Szádeczky L., Kornyáti Békés Gáspár, Budapest 1887.

Wierzbowski T., Vincent Laureo, évêque de Mondovi, nonce apostolique en Pologne, 1574–1578…, Warszawa 1887.

Wrede M., Itinerarium króla Stefana Batorego 1576–1586, Warszawa 2010.

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2021, Numer 148 (4), s. 673 - 686

DOI: https://doi.org/10.4467/20844069PH.21.044.14020

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

The Political Career of Gáspár Bekes and Ferenc Wesselényi in Poland-Lithuania during the Reign of Stefan Batory

Angielski:

The Political Career of Gáspár Bekes and Ferenc Wesselényi in Poland-Lithuania during the Reign of Stefan Batory

Autorzy

Dominik Kadzik

https://orcid.org/0000-0001-8589-1508

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 10.12.2021

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Dominik Kadzik (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Angielski

Liczba wyświetleń: 1013

Liczba pobrań: 845

<p> The Political Career of Gáspár Bekes and Ferenc Wesselényi in Poland-Lithuania during the Reign of Stefan Batory</p>

Pobierz xml