Polish and Hungarian Historical Tradition in the Hungarian-Polish Chronicle

Ryszard Grzesik

Polish and Hungarian Historical Tradition in the Hungarian-Polish Chronicle

Data publikacji: 10.12.2021

Prace Historyczne, 2021, Numer 148 (4), s. 649 - 659

https://doi.org/10.4467/20844069PH.21.042.14018

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Polish and Hungarian Historical Tradition in the Hungarian-Polish Chronicle

Abstrakt

The aim of the article is to present two written traditions which are discernible in the Hungarian-Polish Chronicle. One of them is of the Hungarian and the other one of the Polish origin. The Le-genda sancti Stephani regis by Bishop Hartvich is one of them. It is also the simplest one to analyse. The text comparison shows that it could be regarded as the shorter text variant which served as the story basis for the chronicler, similarly to the text from the Seitz manuscript dated back to the second half of the 14th century. One of the variants of the now lost Gesta Ungarorum could be a source of information on the ancient history of Hungarians. One can observe traces of using a written source of the Polish origin as well. It could be a narrative form dating back to the beginning of the 13th century, in which the remnants of another, older text – possibly from the time of Bolesław II Large (the second half of the 11th century) – could be found.

Słowa kluczowe

Hungarian-Polish Chronicle, medieval chronicles, Hungarian-Polish cultural relationship

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Primary Sources Published

Bartoniek E. (ed.), “Legenda sancti Stephani regis maior et minor atque Legenda ab Hartvico episcopo conscripta” [in:] Scriptores rerum Hungaricarum, vol. 2, ed. E. Szentpétery, Budapestini 1938, pp. 363–440.

Chronica Hungaro-Polonica, pars 1. (Textus cum varietate lectionum), ed. B. Karácsonyi, Szeged 1969 (Acta Historica Universitatis Szegedensis de Attila József nominatae, vol. 26.

Endlicher S.L., Rerum Hungaricarum Monumenta Arpadiana, Sangalli 1849.

Györffy Gy., Az Árpád-kori Magyarország történeti földrajza, vol. 3, Budapest 1987.

Homza M., Uhorsko-poľská kronika. Nedocenený prameň k dejinám strednej Európy, Bratislava 2009.

Kownacki H., Kronika węgierska na początku wieku XII. Kronika czeska na początku wieku XI, w łacińskim języku pisane: z tłomaczeniem na Polski język. Tudzież Ziemopismo Bedy wieku VIII. List popa Jana wieku XIII z rękopismow rożnych bibliotek, Warszawa 1823.

Kronika węgiersko-polska, ed. S. Pilat, MPH, vol. 1, Lwów 1864, pp. 485–515.

Monumenta Poloniae Historica (MPH), vol. 1–6, Lwów–Cracow 1864–1893.

Szelestei L. N., “A seitzi legendárium Szent István-legendája,” Magyar Könyvszemle 1991, pp. 1–19.

Literature

Albrecht S., Drei neue Handschriften des sog. Chronicon hungarico-polonicum, Studia Źródłoznawcze 2015, vol. 53, pp. 111–121.

Albrecht S., Three New Manuscripts of the so Called Chronicon hungaro-polonicum, Hungaro-Polonica. Young Scholars on Medieval Polish-Hungarian Relations, ed. D. Bagi, G. Barabás, Zs. Máté, Pécs 2016, pp. 119–141.

Athleta Patriae. Tanulmányok Szent László történetéhez, ed. L. Mezey, Budapest 1980 (Hungaria Sacra, 1).

Bagi D., “Sclavonia in der Ungarisch-Polnischen Chronik und die angeblichen slawischen Wurzeln des Arpadenreiches,” Chronica 2016, pp. 57–68.

Bali T., Slavonski meandar. Prostor i pojam Slavonije u XIII. stoljeću, Zagreb 2014.

Barna G., “Távolsági zarándoklatok és búcsújáró helyek az Árpád-kori Magyarországon,” Honismeret 1991, no. 4, pp. 10–16.

Birkenmajerówna A., “Kownacki Tymoteusz Hipolit” [in:] Polski słownik biograficzny, vol. 14, ed. E. Rostworowski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968–1969, pp. 584–587.

Csákó J., “A Magyar-lengyel krónika és a hazai elbeszélő hagyomány,” Századok 2014, no. 2, pp. 289–334.

Dowiat J., “Bela I węgierski w Polsce (1031/32–1048),” Przegląd Historyczny 1965, no. 1, pp. 1–23.

Font M., Barabás G., Koloman, King of Galicia and Duke of Slavonia (1208–1241), Amsterdam 2019.

Grzesik R., “Attyla a Słowianie. Przyczynek do wyobrażenia o kontaktach huńsko-słowiańskich w średniowiecznych źródłach narracyjnych,” Roczniki Historyczne 1993, vol. 59, pp. 33–42.

Grzesik R., “Chronica Polonorum as One of the Basic Sources of the Hungarian-Polish Chronicle” [in:] Hadi és más nevezetes történetek. Tanulmányok Veszprémy László tiszteletére, ed. K.M. Kincses, Budapest 2018, pp. 157–162.

Grzesik R., “Critical review of: Homza M., Pokus o interpretáciu úlohy kňažnej Adelajdy v Uhorsko-poľskej kronike,” Historický časopis 1999, no. 3, pp. 357–382; Studia Źródłoznawcze 2000, vol. 38, pp. 125–127.

Grzesik R., “Etnogeneza Słowian w polskich kronikach średniowiecznych,” Slavia Antiqua 2020, vol 61, pp. 41–51.

Grzesik R., “Great Moravia as the Basis of the Central European Medieval Historical Tradition” [in:] Slovensko a Chorvátsko. Historické paralely a vzťahy (do roku 1780). Slovaćka i Hrvatska. Povijesne paralele i veze (do godine 1780), eds. M. Homza, J. Lukačka, N. Budak, Bratislava 2013, pp. 66–71.

Grzesik R., Hungaria – Slavia – Europa Centralis. Studia z dziejów kultury środkowoeuropejskiej we wczesnym średniowieczu, Warszawa 2014.

Grzesik R., “Jedna lub dwie zaginione kroniki polskie z wczesnego średniowiecza” [in:] Stilo et animo. Prace historyczne ofiarowane Profesorowi Tomaszowi Jasińskiemu w 65.

rocznicę urodzin, eds. M. Dorna, M. Matla, M. Sosnowski, E. Syska, W. Baran-Kozłowski, Poznań 2016.

Grzesik R., “Jeszcze jedna nieznana kronika polska z pierwszej połowy XIII w.” [in:] Polska, Ruś i Węgry: X–XIV wiek, eds. D. Dąbrowski, A. Jusupović, T. Maresz, Kraków 2018, pp. 131–141.

Grzesik R., Kronika węgiersko-polska. Z dziejów polsko-węgierskich kontaktów kulturalnych w średniowieczu, Poznań 1999.

Grzesik R., “Sources of a Story About the Murdered Croatian King in the Hungarian-Polish Chronicle,” Povijesni Prilozi 2003, Y. 22, vol. 24, pp. 97–104.

Grzesik R., “Tradycja tekstowa i rękopiśmienna Legend św. Stefana,” Nasza Przeszłość 2016, vol. 125, pp. 127–145.

Györffy Gy., István király és műve, Budapest 1977 (and next eds. 1983, 2001).

Györffy Gy., King Saint Stephen of Hungary, New York 1994.

Györffy Gy., König Stephan der Heilige, Budapest 1988.

Historia Scepusii, vol. 1: Dejiny Spiša. Dzieje Spisza, eds. M. Homza, S.A. Sroka, Bratislava–Kraków 2009.

Homza M., Mulieres suadentes. Presviedčajúce ženy. Štúdie z dejín ženskej panovníckej svätosti v strednej a vo východnej Európe, v 10–13. storočí, Bratislava 2002.

Homza M., “Pokus o interpretáciu úlohy kňažnej Adelajdy v Uhorsko-poľskej kronike,” Historický časopis 1999, no. 3, pp. 357–382.

Homza M. et al., Svätopluk v európskom písomníctve. Štúdie z dejín svätoplukovskej legendy, Bratislava 2013.

Korai magyar történeti lexikon (9–14. század) (KMTL), eds. Gy. Kristó, P. Engel, F. Makk, Budapest 1994.

Nemet D., “Smrt hrvatskog kralja Zvonimira – problem, izvori i tumačenja,” Radovi Zavoda za hrvatsku povijest u Zagrebu 2006, vol. 38, pp. 73–91.

“Stephan Ladislaus Endlicher“ [in:] Österreichisches Biographisches Lexikon, vol. 1, Wien 1956, p. 249.

Tüskés A., “Szent Orsolya tisztelete a középkori Magyarországon: legendák, ereklyék, oltárok,” Opus Mixtum 2014, pp. 34–49.

Veszprémy L., “A magyarországi hun hagyomány legkorábbi írott forrásai és európai kapcsolatuk,” Acta Historica Universitatis Szegedensis de Attila József nominatae 2013, vol. 135, pp. 25–44.

Wasilewski T., “Dwa utracone dawne roczniki: Rocznik biskupów dworu polskiego i Rocznik tyniecki (starszy),” Roczniki Historyczne 1988, vol. 54, pp. 1–61.

Wiszniewski M., Historya literatury polskiéj, vol. 2, Kraków 1840.

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2021, Numer 148 (4), s. 649 - 659

DOI: https://doi.org/10.4467/20844069PH.21.042.14018

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Polish and Hungarian Historical Tradition in the Hungarian-Polish Chronicle

Angielski:

Polish and Hungarian Historical Tradition in the Hungarian-Polish Chronicle

Autorzy

Ryszard Grzesik

https://orcid.org/0000-0001-7887-6895

Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk

Publikacja: 10.12.2021

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Ryszard Grzesik (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Angielski

Liczba wyświetleń: 938

Liczba pobrań: 901

<p> Polish and Hungarian Historical Tradition in the Hungarian-Polish Chronicle</p>

Pobierz xml