FAQ

Czy Otto von Wächter był inicjatorem aresztowania profesorów w Krakowie 6 listopada 1939 roku? Nowe ustalenia na podstawie analizy nieznanych do tej pory dokumentów

Data publikacji: 2023

Prace Historyczne, 2023, Numer 150 (3), s. 533 - 547

https://doi.org/10.4467/20844069PH.23.030.18535

Autorzy

Marcin Przegiętka
Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie
https://orcid.org/0000-0002-6185-5497 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Czy Otto von Wächter był inicjatorem aresztowania profesorów w Krakowie 6 listopada 1939 roku? Nowe ustalenia na podstawie analizy nieznanych do tej pory dokumentów

Abstrakt

It is still unclear, who instigated the arrest of scholars at the Jagiellonian University and the Mining Academy, which occurred in Kraków on 6 November 1939 – two months after the beginning of German occupation of Poland. SS-Sturmbannführer Bruno Müller, the head of task force of German Security Police and Security Service (Einsatzkommando 2/I), who commanded this operation, had been definitely carrying out an order issued by his superiors. The content of this order and the identity of the person who issued it, remain unknown. Some new findings from the German Federal Military Archive in Freiburg im Breisgau let us suppose that the instigator of the arrest of scholars in Kraków was Otto von Wächter, who at that time was the governor of Kraków district, the highest representative of the German occupation authorities in the city, before Hans Frank, the head of the General Government, moved to Kraków on 7 November.

Bibliografia

Źródła archiwalne

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej

Najwyższy Trybunał Narodowy

GK 196/243

Urząd Dystryktu Krakowskiego

GK 98/1

Bundesarchiv Berlin-Lichterfelde

SS-Führerpersonalakten

SSO/213-B

Bundesarchiv-Militärarchiv, Freiburg im Breisgau (BA-MA)

Personalunterlagen von Angehörigen der Reichswehr und Wehrmacht

PERS 6/194

PERS 6/299865

Oberkommando des Heeresgruppe Süd (Oberbefehlshaber Ost)

RH 19-I/113

Wehrkreis Generalgouvernement

RH 53-23/14

Źródła drukowane

Meldungen aus dem Reich. Die geheime Lageberichte des Sicherheitsdienstes der SS, 1938– 1945, Bd. 2, Hg. H. Boberach, Herrsching 1984.

Okupacja i ruch oporu w Dzienniku Hansa Franka, t. 1: 1939–1942, oprac. S. Płoskiet al., tłum. D. Dąbrowska, M. Tomala, oprac. S. Płoski, et al., tłum. D. Dąbrowska, M. Tomala, Warszawa 1970.

Podstępne uwięzienie profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczej (6 XI 1939 r.). Dokumenty, oprac. J. Buszko I. Paczyńska, Kraków 1995.

Rok 1939 w dzienniku Hansa Franka, oprac. P. Kosiński, tłum. V. Grotowicz, Warszawa 2019.

Wysiedlenia ludności polskiej na tzw. ziemiach wcielonych do Rzeszy 1939–1945, oprac. C. Łuczak, Poznań 1969.

Opracowania

Adamska J., Bruno Müller – wykonawca „Sonderaktion Krakau”, ZNUJ, „Prace Historyczne” 1987, z. 84, s. 125–153.

August J., „Sonderaktion Krakau“. Die Verhaftung der Krakauer Wissenschaftler am 6. November 1939, Hamburg 1997.

Bolewski A., Losy polskich pracowników nauki w latach 1939–1945. Straty osobowe, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1989.

Cain F., Wissen im Untergrund. Praxis und Politik klandestiner Forschung im besetzten Polen (1939–1945), Tübingen 2021.

Chrobaczyński J., Szkolnictwo krakowskie w latach drugiej wojny światowej (1939–1945), Kraków 1993.

Chwalba A., Okupacyjny Kraków w latach 1939–1945, Kraków 2002.

Gawęda S., Uniwersytet Jagielloński w okresie II wojny światowej 1939–1945, Kraków–Wrocław 1986.

Koll J., Arthur Seyß-Inquart und die deutsche Besatzungspolitik in den Niederlanden (1940–1945), Wien–Köln–Weimar 2015.

Lesser G., Leben als ob. Die Untergrunduniversität Krakau im Zweiten Weltkrieg, Freiburg im Breisgau 1988.

Madajczyk C., Faszyzm i okupacje 1938–1945. Wykonywanie okupacji przez państwa Osi w Europie, t. I: Ukształtowanie się zarządów okupacyjnych, Poznań 1983.

Madajczyk C., [rec.] Podstępne uwięzienie profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczej (6 XI 1939). Dokumenty, Kraków 1995, wybór i opracowanie Józef Buszko i Irena Paczyńska, ss. 948, Uniwersytet Jagielloński, „Kwartalnik Historyczny” 1996, R. CIII, z. 3, s. 149–151.

Madajczyk C., Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, t. I, Warszawa 1970.

Majewski P.M., Niech sobie nie myślą, że jesteśmy kolaborantami. Protektorat Czech i Moraw, 1939–1945, Warszawa 2021.

Paczyńska I., Aktion gegen Universitäts-Professoren (Kraków, 6 listopada 1939 r.) i okupacyjne losy aresztowanych, Kraków 2019.

Pierzchała H., Wyrwani ze szponów Państwa-SS. Sonderaktion Krakau 1939–1941, Kraków 1997.

Przegiętka M., Tymczasowa siedziba władz Generalnego Gubernatorstwa. Łódź jako okupacyjny ośrodek administracyjny i siedziba Hansa Franka jesienią 1939 roku, ZNUJ, „Prace Historyczne” 2022, z. 149, s. 147–167.

Radziwończyk K., Zbrodnie generała Streckenbacha, Warszawa 1966.

Sands P., Szlak szczurów. Historia ucieczki nazistowskiego oprawcy, tłum. A. Czwojdrak, Kraków 2022.

Schenk D., Hans Frank. Biografia generalnego gubernatora, tłum. K. Jachimczak, Kraków 2009.

Waga J., Szkolnictwo miasta Krakowa w latach okupacji niemieckiej 1939–1945, „Rocznik Krakowski” 1949–1957, t. XXXI (Kraków w latach okupacji 1939–1945. Studia i materiały), s. 23–84.

Zaborowski J., Poznański S., Sonderaktion Krakau. W dwudziestą piątą rocznicę 6 listopada 1939 r., Warszawa 1964.

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2023, Numer 150 (3), s. 533 - 547

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Czy Otto von Wächter był inicjatorem aresztowania profesorów w Krakowie 6 listopada 1939 roku? Nowe ustalenia na podstawie analizy nieznanych do tej pory dokumentów

Angielski:
Was Ottovon Wächter the Instigator of the Arrest Of Kraków's Scholars on 6 November 1939? New Conclusions Based on Previously Unknown Documents

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-6185-5497

Marcin Przegiętka
Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie
https://orcid.org/0000-0002-6185-5497 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie

Publikacja: 2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Marcin Przegiętka (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski