Akcja dekrucyfikacyjna w 1958 roku w północno-wschodnich powiatach województwa krakowskiego w świetle dokumentów
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEAkcja dekrucyfikacyjna w 1958 roku w północno-wschodnich powiatach województwa krakowskiego w świetle dokumentów
Data publikacji: 15.09.2014
Prace Historyczne, 2014, Numer 141 (1), s. 147 - 163
https://doi.org/10.4467/20844069PH.14.009.2203Autorzy
Akcja dekrucyfikacyjna w 1958 roku w północno-wschodnich powiatach województwa krakowskiego w świetle dokumentów
Removal of the Crucifixes in 1958 in North-East Counties of Cracow Voivodeship Resented in the Historical Documentation of that Time
The article depicts how the action of the crucifix removal (so called “decrucification”, Polish dekrucyfikacja) proceeded in Poland in 1958 in north-east counties of Cracow voivodeship. It is one of the least examined aspects of Polish national policy towards the Roman Catholic Church and its followers at the time of Polish People’s Republic (PRL). The goal of the action was to remove the crucifixes from school walls, where they were placed after Polish October 1956. In cities the procedure did not meet serious protests, whereas in small towns and villages it led to significant repercussions. Among the fundamental questions one can ask in this case there are: what was the cause of that phenomenon? What stood behind such a strong opposition against school authorities obedient to the Minister of Education whose ordinance obliged them to remove religious emblems? Why did children from small towns and villages participate in school strikes? Why did their parents stand up against the Prosecutor’s Office, local authorities and even the police? What logic was followed by the state authorities who issued the order of removing the religious symbol from schools? A careful analysis of the documentation gathered by the Central Archives of Modern Records (Archiwum Akt Nowych ) in Warsaw and by the branch offices of the Institute of National Remembrance (Instytut Pamięci Narodowej, IPN) certainly sheds some light on the above questions.
Źródła
I. Archiwalia:
Archiwum Akt Nowych, PZPR KC 237/V-184
Archiwum Państwowe w Kielcach, KW PZPR, 861
Instytut Pamięci Narodowej, oddział w Krakowie: 13/515, 13/518, 13/519, 13/520, 13/521, 13/523, 13/524, 13/525, 015/2, 017/2, 028/1 t. 21, 056/3, t. 28, cz. 2, 039/2, t. 10, 413
II. Rozmowa ze Stanisławą Madej, 21. 11. 2012 r. (w posiadaniu autorki).
Opracowania
Dudek A., Państwo i Kościół w Polsce 1945-1970, Kraków 1995
Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Kraków 2003
Jarosz D., Polityka władz komunistycznych w Polsce w latach 1948-1956 a chłopi, Warszawa 1998
Kaliski B., Archidiecezja gnieźnieńska w czasach komunizmu 1945-1980, Warszawa 2012
Konopka H., Religia w szkołach Polski Ludowej. Sprawa nauczania religii w polityce państwa (1944-1961), Białystok 1995
Stanaszek B., Księża diecezji sandomierskiej więzieni przez władze komunistyczne po II wojnie światowej, Rzeszów 2008
Sychowicz K., Okólnik nr 26 Ministerstwa Oświaty z 4 sierpnia 1958 r. i jego realizacja w powiecie augustowskim, sejneńskim i suwalskim, Rocznik Augustowsko-Suwalski, T. 10, 2010
Szczepanik J., Akcja dekrucyfikacyjna (wrzesień 1958 r.), w świetle meldunków krakowskiej służby bezpieczeństwa, [w:] Nie ma wolności bez pamięci, Księga jubileuszowa dedykowana Prof. Ryszardowi Terleckiemu, Kraków 2009
Informacje: Prace Historyczne, 2014, Numer 141 (1), s. 147 - 163
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Akcja dekrucyfikacyjna w 1958 roku w północno-wschodnich powiatach województwa krakowskiego w świetle dokumentów
Akcja dekrucyfikacyjna w 1958 roku w północno-wschodnich powiatach województwa krakowskiego w świetle dokumentów
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 15.09.2014
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2850
Liczba pobrań: 1247