FAQ

Skrzyżowane itineraria – antropolodzy i pielgrzymi

Data publikacji: 21.12.2016

Prace Etnograficzne, 2016, Tom 44, Numer 3, s. 243 - 260

https://doi.org/10.4467/22999558.PE.16.010.6021

Autorzy

Anna Niedźwiedź
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Skrzyżowane itineraria – antropolodzy i pielgrzymi

Abstrakt

Cross-Cutting Itineraries: Anthropologists and Pilgrims

This paper presents selected discourses on pilgrimage which shaped both historical approaches and contemporary anthropological research. The relatively modest presence of studies on pilgrimages in the “traditional” anthropological domain is discussed and leads on to a discussion of Polish pilgrimage, research during the 19th and first half of the 20th century. This discourse is analyzed as an example of a national perspective. I then consider the central anthropological debate concerning pilgrimage which was mainly shaped by the Turnerian communitas paradigm (1978) and Eade and Sallnow’s contestation discourse (1991). Examples of more recent studies are presented with their emphasis on pilgrimage as a polymorphic and polyphonic phenomenon. The concepts of multivocality and relativity of space as well as a focus on the kinetic aspect of pilgrimage are significant topics in contemporary anthropological studies. These cross-cutting itineraries of anthropological thinking and pilgrims’ practices are depicted within the framework of the changing perspectives in studies on pilgrimage. These perspectives have significantly turned away from understanding a “pilgrimage” as an ideal and definable concept towards revealing the complexity and plurality of “pilgrimages” as well as focusing on “pilgrimaging”.
 

Bibliografia

Albera D., Eade J. (eds.), International Perspectives on Pilgrimage Studies: Itineraries, Gaps and Obstacles, New York–London, 2015.

Albera D., Eade J. (eds.), , New Pathways in Pilgrimage Studies: Global Perspectives, New York–London, 2016.

Baliński M., Pielgrzymka do Jasnej Góry w Częstochowie odbyta przez Pątnika XIX wieku, Warszawa, 1846.

Bowie F., Antropologia religii. Wprowadzenie, tłum. K. Pawluś, Kraków, 2008.

Bowman G., Christian Ideology and the Image of a Holy Land: The Place of Jerusalem Pilgri­mage in the Various Christianities, [w:] J. Eade, M.J. Sallnow (eds.), Contesting the Sacred: The Anthropology of Christian Pilgrimage, London–New York, 1991 , s. 98–121.

Coleman S., Do You Believe in Pilgrimage?: Communitas, Contestation and Beyond, „Anthropological Theory”, vol. 2(3)2002, s. 355–368.

Coleman S., From England’s Nazareth to Sweden’s Jerusalem: Movement, (Virtual) Landscapes and Pilgrimage, [w:] S. Coleman, J. Eade (eds.), Reframing Pilgrimage: Cultures in Motion, London–New York, 2004, s. 47–69.

Coleman S., Eade J., Introduction: Reframing Pilgrimage, [w:] S. Coleman, J. Eade (eds.), Reframing Pilgrimage: Cultures in Motion, London–New York, 2004, s. 1–25.

Czarnowski S., Kultura religijna wiejskiego ludu polskiego, [w:] S. Czarnowski, Kultura, Warszawa, 1938, s. 149–186.

Dubisch J., In a Different Place: Pilgrimage, Gender, and Politics at a Greek Island Shrine, Princeton, 1995.

Dubisch J., „Heartland of America”: Memory, Motion and the (Re)Construction of History on a Motorcycle Pilgrimage, [w:] S. Coleman, J. Eade (eds.), Reframing Pilgrimage: Cultures in Motion, London–New York, 2004, s. 107–134.

Eade J, Order and Power at Lourdes: Lay Helpers and the Organization of a Pilgrimage Shrine, [w:] J. Eade, M.J. Sallnow (eds.), Contesting the Sacred: The Anthropology of Christian Pilgrimage, London–New York, 1991, s. 51–76.

Eade J, Pilgrimage and Tourims in Lourdes, France, „Annals of Tourism Research”, vol. 19, 1992 , s. 18–32.

Eade J, Pilgrimage, the Assumptionists and Catholic Evangelisation in a Changing Europe: Lourdes and Plovdiv, „Cargo. Journal for Social/Cultural Anthropology”, vol. 10, 2012, nr 1–2, s. 29–46.

Eade J., Sallnow M.J. (eds.), Contesting the Sacred: The Anthropology of Christian Pilgrimage, London–New York, 1991.

Eade J., Sallnow M.J., Introduction, [w:] J. Eade, M.J. Sallnow (eds.), Contesting the Sacred: The Anthropology of Christian Pilgrimage, London–New York, 1991, s. 1–29.

Fedele A., Looking for Mary Magdalene: Alternative Pilgrimage and Ritual Creativity at Catholic Shrines in France, Oxford, 2012

Fedele A., Isnart C., From Cryptic to Critique: Early and Contemporary French Contributions to the Study of Pilgrimage, [w:] D. Albera, J. Eade (eds.), International Perspectives on Pilgrimage Studies: Itineraries, Gaps and Obstacles, New York–London, 2015, s. 171–192.

Jakacka-Mikulska K., Pielgrzymki w literaturze przełomu XIX i XX wieku. Emil Zola, Joris-Karl Huysmans i Władysław Reymont, „Peregrinus Cracoviensis”, vol. 12, 2001, s. 153–169.

Kolberg O., Dzieła Wszystkie Oskara Kolberga, t. 33, Chełmskie, cz. I, Wrocław–Poznań, 1964a [1890]

Kolberg O., Dzieła Wszystkie Oskara Kolberga, t. 23, Kaliskie, cz. I,Wrocław–Poznań, 1964b [1890]

Kolberg O., Dzieła Wszystkie Oskara Kolberga, t. 35, Przemyskie, Wrocław–Poznań, 1964c [1891]

Krzywicki L., Do Jasnej Góry (Z powodu Władysława Reymonta: pielgrzymka do Jasnej Góry), [w:] L. Krzywicki, Studja socjologiczne, Warszawa–Kraków–Lublin–Łódź–Poznań–Wilno–Zakopane, 1923, s. 147–164.

Lambek M., What Is „Religion” for Anthropology? And What Has Anthropology Brought to Religion”?, [w:] J. Boddy, M. Lambek (eds.), A Companion to the Anthropology of Religion, Chichester, 2013, s. 1–32.

Lefebvre H., La production de l’espace, Paris, 1974.

Margry P.J., Paradoxes of Marian Apparitional Contestation: Networks, Ideology, Gender, and the Lady of All Nations, [w:] A.-K. Hermkens, W. Jansen, C. Notermans (eds.), Moved by Mary: The Power of Pilgrimage in the Modern World, Farnham-Burlington, 2008, s. 183–199.

McKevitt Ch., San Giovanni Rotondo and the Shrine of Padre Pio, [w:] J. Eade, M.J. Sallnow (eds.), Contesting the Sacred: The Anthropology of Christian Pilgrimage, London–New York, 1991, s. 77–97.

Niedźwiedź A., Old and New Paths of Polish Pilgrimages, [w:] D. Albera, J. Eade (eds.), International Perspectives on Pilgrimage Studies: Itineraries, Gaps and Obstacles, New York–London, 2015, s. 69–94.

Niedźwiedź A., Multivocality of Space and Creation of Heritages: New Shrines in Old City, „Anthropological Notebooks”, 2017 (w druku

Olszewski D., Polska kultura religijna na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa, 1996.

Reymont W., Pielgrzymka do Jasnej Góry, Warszawa (po raz pierwszy publikowana w 1894 r. jako Pielgrzymka do Jasnej Góry. Wrażenia i obrazy, „Tygodnik Ilustrowany”, nr 24–36, w formie książkowej 1895, Warszawa), 1988

Rodman M.C., Empowering Place: Multilocality and Multivocality, [w:] The Anthropology of Space and Place: Locating Culture, S.M. Low, D.L. Zúñiga(eds.), Oxford, 2003, s. 204–223.

Sallnow M.J..Communitas Reconsidered: The Sociology of Andean Pilgrimage, „Man”, vol. 16, 1981, s. 163–182.

Sallnow M.J..Pilgrims of the Andes: Regional Cults in Cusco, Washington, 198

Sekerdej K., Pasieka A., „Bogu, co boskie, cesarzowi, co cesarskie. A co ludziom?”. Negocjowanie przestrzeni w Licheniu, [w:] A. Bukowski, M. Lubaś, J. Nowak (eds.), Społeczne tworzenie miejsc. Globalizacja. Etniczność. Władza, Kraków, 2010 , s. 119–132.

Starnawski J., Władysław Stanisław Reymont jako reporter pielgrzymki do Jasnej Góry, „Studia Claromontanta”, t. 7, 1987, s. 215–229.

Thomas W.I., Znaniecki F., Chłop polski w Europie i Ameryce, t. 1, Organizacja grupy pierwotnej, Warszawa, 1976.

Tokarska-Bakir J., W winnicy rytuału, [w:] V. Turner, Proces rytualny. Struktura i antystruktura, tłum. E. Dżurak, Warszawa, 2010, s. 9–33.

Turner E., Wstęp,[w:] E. Turner, V. Turner, Obraz i pielgrzymka w kulturze chrześcijańskiej, tłum. E. Klekot, Kraków, 2009,  s. IX–XVI.

Turner V., Turner E., Image and Pilgrimage in Christian Culture, New York, 1978.

Turner V., Turner E., Obraz i pielgrzymka w kulturze chrześcijańskiej, tłum. E. Klekot, Kraków, 2009 

Tweed T. A., Space, „Material Religion”, vol. 7, issue 1, 2011  s. 116–123.

Wolf E., The Virgin of Guadalupe: A Mexican National Symbol, „The Journal of American Folklore”, vol. 71, 1958, no. 279, s. 34–39.

Wyka K., Reymont, czyli ucieczka do życia, Warszawa, 1979.

Ziejka F., Krakowscy pątnicy [w:] R. Godula (red.), Klejnoty i sekrety Krakowa. Teksty z antropologii miasta, Kraków, 1994, s. 9–35.

Ziejka F.,  Pisarze czasów narodowej niewoli na jasnogórskim szlaku pielgrzymkowym, „Peregrinus Cracoviensis”, vol. 3, 1996, s. 97–117.

Materiały internetowe

Pielgrzymka do Częstochowy. Obrazek wiejski ze śpiewami, libretto Oskara Kolberga na podstawie tekstu Seweryny Pruszakowej Pielgrzymka do Częstochowy (pierwodruk w: Obrazki dramatyczne, Warszawa 1857), http://www.oskarkolberg.pl/pl-PL/Page/100 [dostęp: 11.11.2016].

Filmografia

Nouchka van Brakel (reż.), Ave Maria.Van Dienstmaagd des Heren tot Koningin van de Hemel, Holandia, 2006 .

Informacje

Informacje: Prace Etnograficzne, 2016, Tom 44, Numer 3, s. 243 - 260

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Skrzyżowane itineraria – antropolodzy i pielgrzymi

Angielski:

Cross-Cutting Itineraries: Anthropologists and Pilgrims

Autorzy

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 21.12.2016

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Anna Niedźwiedź (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1942

Liczba pobrań: 1125

<p> Skrzyżowane itineraria – antropolodzy i pielgrzymi</p>