Stanisław Kaszyński (1903-1942) – sprawiedliwy, który nie pozostawał bierny wobec nieszczęścia innych
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEStanisław Kaszyński (1903-1942) – sprawiedliwy, który nie pozostawał bierny wobec nieszczęścia innych
Data publikacji: 2017
Polonia Maior Orientalis, 2017, IV, s. 263 - 282
https://doi.org/10.4467/27204006PMO.17.017.16289Autorzy
Stanisław Kaszyński (1903-1942) – sprawiedliwy, który nie pozostawał bierny wobec nieszczęścia innych
W miejscowości Chełmno nad Nerem w grudniu 1941 r. Niemcy utworzyli obóz natychmiastowej zagłady pod nazwą Kulmhof. Ich priorytetem stało się utrzymanie w ścisłej tajemnicy tego co działo się w obozie oraz systematyczne niszczenie wszelkich śladów zbrodni. Mieszkańców skutecznie zastraszano i grożono pacyfikacją wsi za udzielanie jakiejkolwiek pomocy ewentualnym uciekinierom. Zakaz ten egzekwowany był wyjątkowo restrykcyjnie. Mimo to, pracujący przed wojną na stanowisku sekretarza tutejszego Urzędu Gminy, Stanisław Kaszyński, uważał za swój obowiązek zaalarmowania władz polskiego państwa podziemnego oraz państw zachodnich o dokonywanym tutaj na masową skalę ludobójstwie. Zdekonspirowany, po krótkim śledztwie został rozstrzelany. Krótko po jego śmierci aresztowana została żona, Karolina. Trafiła najpierw do więzienia dla kobiet w Łodzi, a następnie do wiezienia miejscowego gestapo. Najprawdopodobniej podzieliła los męża. Małżeństwo Kaszyńskich osierociło czwórkę niepełnoletnich jeszcze dzieci.
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Oddział w Koninie, Akta gminy Chełmno, Dział gospodarki gminnej, Rolnictwo.
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Oddział w Koninie, Akta gminy Chełmno, Kontrola protokołów odpraw sołtysów
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Oddział w Koninie, Wydział Powiatowy Kolski
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Oddział w Koninie, Zarząd Gminy Brudzew
Archiwum Państwowe w Łodzi, Księgi więźniarek Więzienia dla Kobiet w Łodzi przy ulicy Gdańskiej 13 z lat 1942-1945
Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta Stanu Cywilnego w Urzędzie Gminy w Babiaku
Archiwum Parafii Brudzew Kolski, Księgi ochrzczonych
Archiwum Parafii Brudzew Kolski, Księgi ślubów
Archiwum Parafii Wąsosze, Księgi ochrzczonych
Instytut Pamięci Narodowej oddział w Łodzi, Akta w sprawie zamordowania Stanisława Kaszyńskiego 28 lutego 1942 r. w Chełmnie nad Nerem, Protokoły przesłuchań świadków
Instytut Pamięci Narodowej oddział w Warszawie, Akta śledztwa obozu straceń w Chełmnie.
Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Szczecinie, Kpp 15/76/ OKS, Protokół z przesłuchania Jana Bąberskiego
Okręgowa Komisja Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi, OKL/S.7/94/H
Protokół przesłuchania F. Marciniaka z 21 V 1948 r., [w:] Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939 – 1945. Województwo konińskie, Warszawa 1981,
Protokół z przesłuchania Andrzeja Miszczaka, [w:] W. Bednarz, Obóz straceń w Chełmnie nad Nerem, Warszawa 1946
Sąd Rejonowy w Kole, Akta Zg – 46/48 w sprawie stwierdzenia zgonu Stanisława Kaszyńskiego
Barbary Grycner – 21 lutego 2011
Piotra Kaszyńskiego – 24 września 2009
Stanisława Kaszyńskiego – 10 grudnia 2016
Zdzisława Lorka – 8 września2009, 21 lutego 2011
Marii Rybnikow – 10 grudnia 2016
List autorstwa Konstantego Kaszyńskiego, Stanisława Kaszyńskiego i Aleksandra Królikowskiego, skierowany do Żydowskiej Komisji Historycznej z 16 lutego 1947 r.
„Gazeta Kolska” 1932-1939
„Głos Koła”, 1999, nr 12
Czubiński A. (1963), W Polsce Ludowej, [w:] Sześćset lat miasta Koła, red. J. Burszta, Poznań.
Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej 1939-1945(1998), red. M. Woźniak, Poznań.
Grzegorczyk A., Wąsowicz P. (2016), Obóz zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Przewodnik po miejscu pamięci, Luboń.
Gulczyński J. (1991), Obóz śmierci w Chełmnie nad Nerem, Konin.
Gulczyński J. (2001), Stanisław Kaszyński i próby ratowania Żydów z obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, „Kronika Wielkopolski”, nr 1.
Księga pamiątkowa powiatu kolskiego w rocznicę 10-lecia niepodległości Rzeczpospolitej Polskiej 1918-1928 (1929), Łódź.
Łuczak C. (1996), Pod niemieckim jarzmem ( Kraj Warty 1939 -1945 ), Poznań.
Montague P. (2014), Chełmno. Pierwszy nazistowski obóz zagłady, Wołowiec.
Mówią świadkowie Chełmna (2004), red. Łucji Pawlicka-Nowak, Konin-Łódź.
Sierpacka D. (2009), Stanisław Kaszyński wobec eksterminacji Żydów w obozie zagłady w Chełmnie nad Nerem [w:] Kto w takich czasach Żydów przechowuje ?...Polacy niosący pomoc ludności żydowskiej w okresie okupacji niemieckiej, red. A. Namysło, Warszawa.
Tyszkowa M. (1992), Eksterminacja Żydów w latach 1941-1945 ( Dokumenty BiuraInformacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej ze zbiorów Oddziału Rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego), „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce”, nr 2-3.
Informacje: Polonia Maior Orientalis, 2017, IV, s. 263 - 282
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Stanisław Kaszyński (1903-1942) – sprawiedliwy, który nie pozostawał bierny wobec nieszczęścia innych
Stanisław Kaszyński (1903-1942) - he was just and never stood passive towards misfortune of others
Towarzystwo Przyjaciół Brudzewa
Publikacja: 2017
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 233
Liczba pobrań: 362