Artykuł przynosi nieznany materiał archiwalny w postaci sprawozdania ze stanu szkolnictwa w Kaliszu w roku szkolnym 1866/67, odnotowanego na łamach rzadko wykorzystywanego jako źródło historyczne czasopisma urzędowego „Kališskija Gubernskija Vedomosti, ukazującego się w latach 1867-1914 i wydawanego przez Rząd Gubernialny guberni kaliskiej. Sprawozdanie, stanowiące opis uroczystości zakończenia roku szkolnego w dwóch istniejących w tym czasie szkołach kaliskich – Męskim Gimnazjum Klasycznym oraz Gimnazjum Żeńskim, stanowi interesujące i nieznane dotąd świadectwo skomplikowanych dziejów polskiej oświaty; sytuacji polskiej szkoły narażonej po klęsce powstania styczniowego na coraz bardziej agresywną formę działań rusyfikatorskich.

The article shows the unknown archive material in the form of the report on the state of the educational system 1866/67 school year in Kalisz. It was reported in the official journal called „Kališskija Gubernskija Vedomosti. The journal was used as a source of historical knowledge. The journal appeared in years 1867-1914 and was issued by the Government of the Guberniya in Kalisz. The report gives the description of the ceremony end of the school year which took place in two schools existed in that time in Kalisz. The schools were called Men’s college and Women’s college. The description of the ceremony presents interesting and so far unknown testimony of the complicated history of polish educational system. It was also about the situation of the polish school vulnerable to more and more aggressive purposeful effect of russification after the defeat of January Uprising.