FAQ
Logo Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk

Przyjemscy z Przyjmy – wielkopolska rodzina magnacka w XVI-XVIII wieku

Data publikacji: 27.11.2024

Polonia Maior Orientalis, 2024, XI, s. 405 - 432

https://doi.org/10.4467/27204006PMO.24.019.20313

Autorzy

Paweł Klint
Uniwersytet Wrocławski
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-6153-5565 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Przyjemscy z Przyjmy – wielkopolska rodzina magnacka w XVI-XVIII wieku

Abstrakt

Artykuł ma za zadanie ukazać dzieje wielkopolskiej rodziny magnackiej – Przyjemskich w XVI– XVIII wieku. Autor stara się wskazać źródła majątkowej i politycznej kariery członków tej rodziny. Istotnym elementem analizowanym w tekście są koligacje z innymi rodzinami wielkopolskimi i koronnymi w okresie trwania magnackiej potęgi Przyjemskich. Utrzymywaniu pozycji magnackiej, choć na pozór lokalnie, służył także splendor poszczególnych członków rodziny, a także budowana już od końca XVI wieku działalność fundacyjna Przyjemskich. Wiązała się ona nie tylko z upamiętnianiem poszczególnych postaci, a pomocą choćby nagrobków czy epitafiów. Rodzina magnacka miała wręcz misję fundowania instytucji kościelnych, jak klasztory czy kościoły parafialne, a następnie ich utrzymywanie. Z tego elementu również Przyjemscy wywiązywali się znakomicie.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła:

Archiwum Państwowe w Poznaniu, Księgi grodzkie konińskie

Archiwum Państwowe w Poznaniu, Księgi grodzkie kaliskie

Archiwum Państwowe w Poznaniu, Księgi grodzkie poznańskie

Źródła drukowane:

Cyboni K. J. (1678), Zawód płynącej pod żaglem serdecznych afektów Łodzi przy szczęśliwym szukanej miłości porcie ściągniona na dożywotnej zakład przyjaźni ręka udatnej tryumfalnego Rawicza heroiny zastanowiony przy weselnym akcie jaśnie wielmożnych oblubieńców Jego Mości Pana Piotra na Bninie Opaleńskiego starosty międzyrzeckiego etc. etc. i Jejmości Panny Katarzyny na Przyjmie Przyjemskiej chorążanki kaliskiej […], Poznań

Ellert F. (1684), Rewizja Łodzi od brzegu śmiertelności na morze wieczności odkładającej kazaniem pogrzebowym przy egzekwiach na wyprowadzeniu ciała z zamku poznańskiego jaśnie wielmożnego Jegomości Pana Jana na Bninie Opaleńskiego wojewody brzeskiego kujawskiego, województw wielgopolskich generała, Poznań

Godziszewski J. (1629), Kazanie na pogrzebie jaśnie wielmożnej Paniej jej Mości P. Anny z Czarnkowa Przyjemskiej wojewodzinej inowłocławskiej, generałowej wielkopolskiej, konińskiej etc. etc. starościnej […], Poznań

Gorczyński K. (1674), Rawicz starożytny w nieuchronne śmiertelności zagoniony sieci, w szczęśliwej jednak wieczności, wolnością darowany kazaniem przy pogrzebie jaśnie wielmożnego Jego Mści Pana Piotra z przejmy Przyjemskiego, kasztelana śremskiego […], Kraków

Kosowicz J. (1701), Godzina doczesna jaśnie wielmożnej I.M. Pani Marianny z Mycielskich Przyjemskiej chorążyny kaliskiej, starościny kolskiej etc. z wiecznością szczęśliwą godnie pomierzona żałobna w pogrzebowym kazaniu mowa jaśnie wskazana […], Poznań

Łukaszewicz J. (1859), Krótki opis kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej dyecezyi poznańskiej, t. 2, Poznań

Młodzianowski T. (1681), Kazanie na pogrzebie wielmożnego Jego Mości Pana Stanisława Przyjemskiego marszałkowica koronnego nadwornego, [w:] idemKazania i homilyje na święta uroczystsze, także pogrzeby […], Poznań

Niesiecki K. (1841), Herbarz polski, t. 7, Lipsk

Raczyński E. (1843), Wspomnienia Wielkopolski, to jest województw poznańskiego, kaliskiego i gnieźnieńskiego, t. 2, Poznań

Teki Dworzaczka. Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów szlachty wielkopolskiej XV-XX w. (1997), wyd. Biblioteka Kórnicka PAN, Kórnik-Poznań

Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI–XVIII wieku. Spisy (1990), oprac. K. Mikulski i W. Stanek, przy współudziale Z. Górskiego i R. Kabacińskiego, Kórnik

Zorzewski A. (1618), Melodia rythmowa zacnych domów Ieich Mciów Panów Przyemskich zarównie Ieich Mciów Panów Grzymułtowskich sławne krótko opiewająca sprawy na Jego Mci Pana Adama Przyemskiego starosty kowalskiego społem Jej Mci Panniej Zofiej Rusocki(ej) fest weselny, Poznań

Opracowania:

Broniarczyk M. (2012), Wykształcenie świeckich senatorów w Koronie za Władysława IV,

„Kwartalnik Historyczny”, nr 2

Chłapowski K. (2017), Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 (materiały źródłowe), Warszawa

Czaplewski P. (1921), Senatorowie świeccy, podskarbiowie i starostowie Prus Królewskich 1454-1772, Toruń

Czapliński W., Długosz J. (1976), Życie codzienne magnaterii polskiej w XVII wieku, Warszawa

Dworzaczek W. (1959), Genealogia, Warszawa

Dworzaczek W. (1969), Struktura społeczna szlachty, [w:] Dzieje Wielkopolski, t. 1: Do roku 1793, red J. Topolski, Poznań

Dworzaczek W. (1986), Adam Wojciech (Olbracht) Przyjemski (zm. 1644), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Dworzaczek W. (1986), Aleksander Przyjemski (zm. 1694), podstoli koronny, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Dworzaczek W. (1986), Krzysztof Przyjemski (ok. 1605-1663), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Dworzaczek W. (1986), Andrzej Przyjemski (ok. 1615-1663), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Dworzaczek W. (1986), Rafał Przyjemski (zm. 1576), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Dworzaczek W. (1986), Stanisław Przyjemski (zm. 1642), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Dworzaczek W. (1986), Władysław Przyjemski (zm. 1699), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Dworzaczek W. (1986), Wojciech Przyjemski (zm. 1571/72), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Dworzaczek W. (1986), Zygmunt Przyjemski (zm. 1652), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Dworzaczek W., Kowalska H. (1986), Andrzej Przyjemski (zm. 1618), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Dworzaczek W., Kowalska H. (1986), Stanisław Przyjemski (zm. 1595), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Dziubkowa J. (1996), Vanitas. Portret trumienny na tle sarmackich obyczajów pogrzebowych, Poznań

Dziubkowa J. (2000), Portret trumienny – kłopoty z denotacją, „Studia Muzealne”, t. 19

Józef Ł. (1835), O kościołach braci czeskich w dawnej Wielkopolsce, Poznań

Karpowicz M. (1999), Mecenat artystyczny w Polsce nowożytnej 1500-1767, [w:] Z dziejów mecenatu kulturalnego w Polsce, red. J. Kostecki, Warszawa

Klint P. (2013), Radość tworzenia, czyli o mało poważnych rysunkach w sądowych księgach wielkopolskich z XVII wieku, [w:] Kultura radości na ziemi wschowskiej. Obraz uroczystości, jubileuszy, wizyt gości, świąt, red. P. Klint, M. Małkus, K. Szymańska, Wschowa-Leszno

Kowalska H. (1986), Władysław Przyjemski (ok. 1571-1627), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Liedke M. (2016), Rodzina magnacka w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI – XVIII wieku. Studium demograficzno-społeczne, Białystok

Łukomski S. (1914), Koźmin Wielki i Nowy. Monografia historyczna, Poznań

Nowosad W. (2014), Konopaccy herbu Odwaga – dzieje pomorskiej rodziny senatorskiej z XV–XVIII wieku. Studium genealogiczno-majątkowe, Warszawa.

Opaliński E. (1981), Elita władzy w województwach poznańskim i kaliskim za Zygmunta III, Poznań

Opaliński E. (2007), Rodziny wielkosenatorskie w Wielkopolsce, na Kujawach i na Mazowszu za Zygmunta III, Warszawa

Orszulik S. (1982), Pisma polityczne bezkrólewia po śmierci Jana III Sobieskiego, Kraków

Pielas J. (2008), „Divisio bonorum”. U podstaw majątkowego funkcjonowania rodziny szlacheckiej w XVII wieku, [w:] Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, red. C. Kuklo, Warszawa

Pielas J. (2012), Majątkowe zabezpieczenie sióstr w szlacheckich podziałach dóbr ziemskich w Koronie w XVII wieku, [w:] Per mulierem... Kobiety w dawnej Polsce w średniowieczu i w dobie staropolskiej, red. K. Justyniarska-Chojak, S. Konarska-Zimnicka, Warszawa

Pielas J. (2013), Podziały majątkowe szlachty koronnej w XVII wieku, Kielce

Sajkowski A. (1960), Krzysztof Opaliński, wojewoda poznański, Poznań

Sobisiak W. (1967), Dzieje ziemi rawickiej, Poznań

Szczygielski W. (1986), Andrzej Przyjemski (ok. 1705-1782), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Szczygielski W., Wojciechowski B. (1986), Ignacy Przyjemski (ok. 1703-1787), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Szczygielski W., Wojciechowski B. (1986), Tomasz Przyjemski (1749-1802), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław

Witczak H. (2006), Z życia religijnego w królewskim mieście Koninie. Dzieje parafii św. Bartłomieja w Koninie do roku 1818, Włocławek

Zielińska T. (1989), Rozważania nad kwestią wyposażenia szlachcianek w Wielkim Księstwie Litewskim w XVIII stuleciu, „Kwartalnik Historyczny”, nr 1-2

Informacje

Informacje: Polonia Maior Orientalis, 2024, XI, s. 405 - 432

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Przyjemscy z Przyjmy – wielkopolska rodzina magnacka w XVI-XVIII wieku
Angielski: The Przyjemski Family Members From Przyjma – The Greater Poland Magnat Family in the 16th-18th Century

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-6153-5565

Paweł Klint
Uniwersytet Wrocławski
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-6153-5565 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Wrocławski
Polska

Publikacja: 27.11.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Paweł Klint (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski