Drewniany kościół św. Doroty w Grochowach. Przyczynek do dziejów nieistniejącej świątyni
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEDrewniany kościół św. Doroty w Grochowach. Przyczynek do dziejów nieistniejącej świątyni
Data publikacji: 2021
Polonia Maior Orientalis, 2021, VIII, s. 259 - 280
https://doi.org/10.4467/27204006PMO.21.014.15465Autorzy
Drewniany kościół św. Doroty w Grochowach. Przyczynek do dziejów nieistniejącej świątyni
W XIV w. Grochowy (wieś w pow. konińskim, gm. Rychwał) były własnością biskupów lubuskich. Prawdopodobnie za ich sprawą utworzono tam parafię oraz wybudowano pierwszy kościół. W końcu XV w. wieś trafiła w ręce lokalnej szlachty. Stary obiekt był zrujnowany, dlatego za sprawą dziedziczki Żychlińskiej na początku XVI w. wybudowano drugą drewnianą świątynię. Jej główna bryła (konstrukcja zrębowa) mogła przetrwać do początku XX w. Ze źródeł wynika, że kościół składał się z nawy, prezbiterium, zakrystii i kruchty. Pod względem architektonicznym świątynię można było zaliczyć do grupy śląskich kościołów późnogotyckich. Konsekrowany w 1727 r. obiekt jeszcze pod koniec XVIII stulecia był w dobrym stanie. Świadczy o tym opis parafii z 1794 r. Niszczał jednak przez kolejne dekady aż do 1863 r., kiedy proboszczem został ks. Bethier. Duchowny wyremontował kościół i postawił plebanię. Decyzją jego następców w latach 1908-12 powstał w Grochowach murowany kościół. Zabytkowy rozebrano zaś w 1928 r.
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Sądy Podkomorskie.
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Księgi sądu i urzędu grodzkiego w Koninie.
Archiwum Diecezjalne we Włocławku, Księgi metrykalne parafii św. Doroty w Grochowach. Akta parafialne z lat 1716-1812..
Jana Łaskiego arcybiskupa gnieźnieńskiego, prymasa, legata urodzonego Liber beneficiorum archidyecezyi gnieźnieńskiej, wyd. J. Łukowski, uwagi J. Korytkowski, Gniezno 1880, t. 1.
Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, Poznań1878, t. 2.
Teki Dworzaczka, Księgi sądu i urzędu grodzkiego w Koninie, sygn. Gr. 1, dok. 766, 1483 r.
„Dziennik Poznański” – 1880.
„Kurier Łódzki” – 1925.
Barszczewska-Krupa A. (1971), Nurty walki. Udział Łodzi i okręgu łódzkiego w ruchach narodowo-wyzwoleńczych, Łódź.
Bobrowicz J. (1845), Herbarz Polski ks. Kaspra Niesieckiego S. J., Lipsk, t. 10.
Bobrownicka M. (1963), Powstanie w 1863 w komunikatach, Paryż.
Boniecki A. (1900), Herbarz Polski, Warszawa, t. 7.
Brykowski R. (2001), Wielkopolskie kościoły drewniane. Wykaz kościołów i kaplic drewnianych terenie województwa wielkopolskiego, oprac. G. Ruszczyk, Poznań.
Drewniane kościoły w Wielkopolsce (2015), red. P. Szaj, Poznań.
Guźnik E. (2018), (U źródeł znamienitego rodu Kossaków, Rychwał Ihnatowicz I., Biernat A. (2003), Vademecum do bada ńnad historią XIX i XX w., Warszawa.
Kaczmarek Z., Stępień J. (1994), Dzieje Rychwała, Konin.
Kolbuszewski J., Karasek K. (1996), Cmentarze. A to Polska właśnie, Wrocław.
Kościół na środkowym Nadodrzu. Historie i postaci (2011), red. G. Chojnowski, Zielona Góra.
Kozierowski S. (1921), Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski, Poznań, t. 1, s. XVII.
Kubicki P. (1939), Bojownicy kapłani za sprawę kościoła i ojczyzny w latach 1861-1915, Sandomierz, t. 2.
Lewandowski S., Tabak A., Cholewicka J. (2002), Parafia św. Doroty w Grochowach, Kraków.
Librowski S. (1974), Repertorium akt wizytacji kanonicznych dawnej archidiecezji gnieźnieńskiej: część1: akta przechowywane w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku: zeszyt 2: sygnatury 21-66: akta z lat 1755-1766, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, t. 29.
Librowski S. (1975), Repertorium akt wizytacji kanonicznych dawnej archidiecezji gnieźnieńskiej: część1: akta przechowywane w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku: zeszyt 3: sygnatury 67-89: akta z lat 1775-1792, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Pancerne”, t. 30.
Librowski S. (1976), Repertorium akt wizytacji kanonicznych dawnej archidiecezji gnieźnieńskiej: część2: akta przechowywane w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie : zeszyt 1: sygnatury 1-20: akta z lat 1608-1767, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, t. 32.
Ludat H. (1965), Das Lebuser Stiftsregister von 1405. Studien zu den Sozial und Wirtschaftsverhältnissen im mittleren Oderraum…, Harrassowitz.
Niebelski E. (2005), Arcybiskup Zygmunt Szczęsny Feliński w obronie duchownych więzionych i zesłanych za udział w ruchu narodowym lat 1861-1864, „Niepodległość i Pamięć”, nr 21.
Pacuski K. (2009), Możnowładztwo i rycerstwo ziemi gostyńskiej w XIV i XV wieku. Studium z dziejów osadnictwa i elity władzy na Mazowszu średniowiecznym, Warszawa.
Ruszczyk G. (2007), Drewno i architektura. Dzieje budownictwa drewnianego w Polsce, Warszawa.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (1900), red. B. Chlebowski, współ. J. Krzywicki, nakł. W. Walewski, Warszawa, t. 15.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (1881), red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa, t. 2..
Słownik krajoznawczy Wielkopolski (1992), red. M. Zielińska, Warszawa-Poznań.
Stamm E. (1938), Staropolskie miary, Warszawa, cz. 1.
Tandecki J., Kopiński K. (2014), Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa.
Toczewski A. (2004), Ziemia lubuska. Studia nad tożsamością regionu, Zielona Góra.
Ulanowski B. (1902), Acta capitulorum nec non iudiciorum ecclesiasticorum selecta. Vol. 2, Acta iudiciorum ecclesiasticorum dioecesum Gneznensis et Poznaniensis (1403-1530), Kraków.
Uruski S. (1907), Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Warszawa, t. 4.
Wiśniewski E. (1967), Sieć szkół parafialnych w Wielkopolsce i Małopolsce w początkach XVI w., „Roczniki Humanistyczne”, z. 2.
Wlaźlak W. (2002), Sądownictwo kościelne w diecezji włocławskiej czyli kaliskiej (1819-1918), „Czasopismo Prawno-Historyczne”, T. LIV, z. 1.
Rejestr zabytków nieruchomych woj. wielkopolskiego stan na dzień30 września 2020 r., [dostęp: 27.03.2021] http://poznan.wuoz.gov.pl/sites/default/files/obrazki/wlk-rej5.pdf , s. 77.
Informacje: Polonia Maior Orientalis, 2021, VIII, s. 259 - 280
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Drewniany kościół św. Doroty w Grochowach. Przyczynek do dziejów nieistniejącej świątyni
The Wooden Church of St. Dorothy in Grochowy. A Contribution to the History of a Nonexistent Temple
Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Publikacja: 2021
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 356
Liczba pobrań: 1120