FAQ

Polityka oświatowa w rozwiązywaniu kwestii kształcenia uczniów z niepełnosprawnościami (1989–2016)

Data publikacji: 2016

Niepełnosprawność, 2016, Nr 22 (2016), s. 13 - 36

Autorzy

Sławomira Sadowska
Uniwersytet Gdański
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Polska
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Polityka oświatowa w rozwiązywaniu kwestii kształcenia uczniów z niepełnosprawnościami (1989–2016)

Abstrakt

The educational policy in solving the issue of education of pupils with disabilities (1989-2016)

The educational reform in Poland after the political change in 1989, in addition to the changes in the structure of the education system with the introduction of a new school system, included the reform of the program, a change in the organization of education, the creation of an independent system of assessment and examination, a change in the methods of administration and supervision, the identification of new rules for funding schools, remuneration, and the promotional paths of the teaching staff. The general facts, forming a kind of order for reform problems, have been treated by the Author as a background for a discussion on resolving the issues of the education of students with disabilities. The overview is aimed at recognizing the principles of the educational policy in regards to the field of special education. The statements, decisions, and action facts of the set of people involved in the implementation of changes, expose not only the public, but also the hidden ways of thinking of the central reformers, underlying in the contents’ foundations and targeted forms of educational change. The derivative of the applied mechanisms of shaping the educational system in the whole period of the reforms is a clear discrepancy between the assessments formulated by the officials and the assessments expressed by other interested persons in the school. The nature of the implemented changes in the field of special education has led to superficial adaptation of categories imported from foreign educational systems or other areas of social life that flow from the concept of standardization and integration. The extent of these changes has become a source of many distortions, the marginalization of disabled pupils and their teachers, where one clear example is the domain of external exams. In addition to the clerical intuition regarding the construction of external examinations for certain groups of people with disabilities, we can observe the clear marginalization of these groups of pupils and their teachers in informing about the educational requirements and the results of the exams.

Bibliografia

Chrzanowska I. (2013), Strategia kształcenia osób niepełnosprawnych. Diagnoza pozoru [w:] Z. Gajdzica,  Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”,  Kraków.

Chrzanowska I. (2009), Zaniedbane obszary edukacji – pomiędzy pedagogiką a pedagogiką specjalną. Wybrane zagadnienia, Oficyna  Wydawnicza „Impuls”,  Kraków.

Czerepaniak-Walczak M. (2006), Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości  krytycznej człowieka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.

Delors J. (red.), (1998), Edukacja – jest w niej ukryty skarb, tłum. W. Rabczuk, Warszawa.

Eckert U. (1999), Powiązania pedagogiki specjalnej z pedagogiką ogólną jako element jakości edukacji [w:] Pedagogika specjalna wobec zagrożeń i wyzwań XXI wieku, J. Pańczyk, W. Dykcik (red.), Poznań.

Gajdzica  Z., Iwińska  J. (2013), Reorganizacja sieci szkół specjalnych – oszczędność, racjonalizacja przestrzeni, profesjonalizacja usług czy zwykła głupota? [w:] Z. Gajdzica, Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, Oficyna  Wydawnicza „Impuls”,  Kraków.

Kłakówna Z.A. (2010), Reformatorskie sukcesy i porażki w dziedzinie edukacji szkolnej [w:] Edukacja dla rozwoju, J. Szomburg, P. Zbieranek (red.), Polskie Forum  Obywatelskie, Instytut Badań nad  Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2010, http://biblioteka-krk.ibe.edu.pl/opac_css/doc_num.php?explnum_id=207 [dostęp: 28.02.2016].

Kłakówna Z.A. (2014), Jakoś i jakość. Subiektywna kronika wypadków przy reformowaniu szkoły (1989–2013), UNIVERSITAS, Kraków.

Konarzewski K. (2001), Drugi rok reformy strukturalnej systemu oświaty: fakty i opinie, Raport cząstkowy w ramach projektu „Drugi  rok monitorowania reformy systemu oświaty”, Przygotowany na zlecenie  Ministerstwa Edukacji  Narodowej i Sportu, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, http://www.isp.org.pl/files/15713122650337168001117708835. pdf [dostęp: 14.02.2016].

Kościelska M. (1995), Oblicza upośledzenia, PWN, Warszawa.

Męczkowska A. (2002), Od świadomości nauczycieli do konstrukcji świata społecznego. Nauczycielskie koncepcje wymagań dydaktycznych a problem rekonstrukcyjnej kompetencji ucznia, Oficyna Wydawnicza „Impuls”,  Kraków.

Mittler P. (2000), Czyje potrzeby? Czyje interesy? [w:] Integracja dzieci o specjalnych potrzebach. Wybrane zagadnienia etyczne, G. Fairbairn, S. Fairbairn (red.),  Wydawnictwo Centrum Metodyczne Pomocy  Psychologiczno-Pedagogicznej MEN, Warszawa.

Paszyński W. (2014), Zaczęło się od marzeń [w:] 25 LAT warszawskiej edukacji w wolnej Polsce. Skąd przychodzimy, gdzie jesteśmy, dokąd idziemy? Rozmowy. Inspiracje, A. Rękawek,  J. Kostynowicz (red.), Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, 30 maja  2014, http://edukacja.warszawa.pl/sites/edukacja/files/informacje-dla-nauczycieli-i-dyrektorow/6034/attachments/25_lat_warszawskiej_edukacji_4_06_2014.pdf [dostęp 18.02.2016].

Potworowski J. (2000), Pierwiastek angielski w transformacji polskiej oświaty [w:] Pedagogika w pokoju nauczycielskim, K. Kruszewski (red.), WSiP, Warszawa.

Problemy z maturą dla niesłyszących i niedosłyszących, http://www.slaboslyszacy.pl/info,141. html [dostęp: 11.05.2012].

Program wychowania i nauczania dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 1997.

Puchalski Z. (2014), Kształcić odważnych obywateli [w:] 25 LAT warszawskiej edukacji w wolnej Polsce. Skąd przychodzimy, gdzie jesteśmy, dokąd idziemy? Rozmowy. Inspiracje, A. Rękawek, J. Kostynowicz (red.), Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń 30 maja 2014, http://edukacja.warszawa.pl/sites/edukacja/files/informacje-dla-nauczycieli-i-dyrektorow/6034/attachments/25_lat_warszawskiej_edukacji_4_06_2014.pdf [dostęp: 18.02.2016].

Rozporządzenia Ministra  Edukacji  Narodowej z dnia  23 sierpnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w  sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2007 Nr 157, poz. 1110).

Rozporządzenia Ministra  Edukacji Narodowej z dnia 30 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2006 Nr 228, poz. 1669).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 4 kwietnia 2005 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. 2005 Nr 68, poz. 587).

Rozporządzenie Ministra  Edukacji  Narodowej z dnia  16 grudnia 1999 r. w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. 1999 Nr 111, poz. 1284).

Rozporządzenie Ministra  Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków  organizowania kształcenia, wychowania i opieki  dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz  niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz. U. 2014, poz. 392).

Rozporządzenie Ministra  Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków  organizowania kształcenia, wychowania i opieki  dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach  i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. 2014, poz. 414).

Rozporządzenie Ministra  Edukacji  Narodowej z dnia  20 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz  przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. 2010 Nr 156, poz. 1046).

Rozporządzenie Ministra  Edukacji  Narodowej z dnia  23 grudnia 1998 r. w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. 1998 Nr 164, poz. 1168).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2009 Nr 4, poz. 17).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych,  niedostosowanych  społecznie i zagrożonych niedostosowaniem  społecznym (Dz. U. 2015, poz. 1113).

Rozporządzenie Ministra  Edukacji  Narodowej z dnia  25 kwietnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz  przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. 2013, poz. 520).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2005 (Dz. U. 2004 Nr 226, poz. 2878).

Rozporządzenie Ministra  Edukacji  Narodowej z dnia  30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,  szkołach  i placówkach (Dz. U. 2013, poz. 532).

Rozporządzenie Ministra  Edukacji  Narodowej z dnia  30 stycznia 1997 roku w sprawie zasad  organizacji zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla  dzieci  i młodzieży upośledzonych w stopniu głębokim  (Dz. U. 1997 Nr 14, poz. 76).

Rozporządzenie Ministra  Edukacji  Narodowej z dnia  4 stycznia 2001 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego (załącznik 4: Podstawa programowa kształcenia uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym w sześcioletnich szkołach  podstawowych i gimnazjach) (Dz. U. 2001 Nr 5, poz. 49).

Rozporządzenie Ministra  Edukacji  Narodowej z dnia  7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. Nr 168, poz. 1324).

Rura G., Klichowski M. (2011), Założenia programowo-organizacyjne reformy oświaty z 1999 roku w zakresie edukacji elementarnej [w:] Dziecko w szkolnej rzeczywistości. Założony a rzeczywisty obraz edukacji elementarnej, H. Sowińska (red.), Wydawnictwo UAM, Poznań, s. 19–78.

Sadowska S. (1999), Kilka uwag nad programami wychowania i nauczania dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym, „Wychowanie na  co dzień” nr 12, s. 23–28.

Sadowska S. (2002a), O władzy nauczycielskiej – jasne i ciemne strony władzy w kontekście integracji [w:] Dyskursy pedagogiki specjalnej. Od tradycjonalizmu do ponowoczesności, E. Górniewicz,  A. Krause  (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Olsztyn, s. 289–298.

Sadowska S. (2002b), W poszukiwaniu miejsca w edukacji szkolnej dla problematyki niepełnosprawności  [w:] Wielowymiarowość  integracji w teorii i praktyce edukacyjnej, M. Chodkowska (red), Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 77–86.

Sadowska S. (2005), Ku edukacji zorientowanej na zmianę społecznego obrazu osób niepełnospraw- nych, Wydawnictwo Edukacyjne „AKAPIT”, Toruń,  ss. 240.

Sadowska S. (2006), Drogi (i bezdroża) nauczania matematyki uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim [w:] Nauczanie uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Wybrane problemy teorii i praktyki, Sadowska S. (red.), Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”, Toruń,  s. 165–188.

Sadowska S. (2013a), Egzamin gimnazjalny 2012 dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – o jawnych i ukrytych sposobach myślenia osób zaangażowanych we wdrażanie zmian, „Szkoła Specjalna”, s. 325–343.

Sadowska S. (2013b), W kręgu myślenia o wzroście osobistej i społecznej odpowiedzialności – głos pedagogiki specjalnej w polu zmiennych skrzyżowań perspektyw polityki, pedagogiki, rehabilitacji, „Szkice Humanistyczne” nr 1, s. 49–66.

Sadowska S., Janiszewska-Nieścioruk Z. (2015), Sukcesy w dziedzinie zewnętrznego sprawdzania efektów kształcenia uczniów z niepełnosprawnościami?.  Refleksje w odniesieniu do sprawdzianu po szkole podstawowej, „Niepełnosprawność.  Dyskursy Pedagogiki Specjalnej” nr 20, s. 86–110.

Serafin T. (red.) (2005), Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole. Poradnik dla organizatorów działań, dla terapeutów oraz rodziców, MENiS, Warszawa.

Siwek H. (1999), Matematyka. Program nauczania dla II etapu edukacyjnego (klasy IV–VI) sześcioletniej szkoły podstawowej specjalnej dla uczniów z upośledzeniem umysłowym  w stopniu lekkim, DKW-4014-302/99.

Sławiński S. (1994), Raport o reformie szkolnej 1991–1993, wyd. I, WSiP, Warszawa.

Sławiński S. (1996), Reforma szkolna w III Rzeczypospolitej, WSiP, Warszawa.

Śliwerski  B. (1998), Lęk wobec nauczycielskiej wolności [w:] Rozwój nauczyciela w okresie transformacji, W. Prokopiuk (red.),  Wydawnictwo Uniwersyteckie „TRANS HUMANA”, Białystok.

Ustawa z dnia 11 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o systemie  oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2007 Nr 80, poz. 542).

Ustawa z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 1990 Nr 65, poz. 385).

Ustawa  z dnia  15 marca  2002 r. o zmianie ustawy o systemie  oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2002 Nr 41, poz. 362).

Ustawa z dnia  20 lutego  2015 r. o zmianie ustawy o systemie  oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015, poz. 357)

Ustawa z dnia  25 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o systemie  oświaty (Dz. U. 1998 Nr 117, poz.759; Nr 162, poz. 1126).

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie  oświaty (Dz. U. 1991 Nr 95, poz. 425).

Ustawa z  dnia  8 stycznia 1999 r.  Przepisy wprowadzające  reformę ustroju szkolnego (Dz. U. 1999 Nr 12, poz. 96).

Ustawa z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych (Dz. U. 1991 Nr 46, poz. 201).

Zarządzenie nr 15 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 1993 roku w sprawie zasad udzielania uczniom pomocy psychologicznej i pedagogicznej (Dz. Urz. MEN 1993 Nr 6, poz. 19).

Zarządzenie nr 29 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 4 października 1993 roku w sprawie zasad organizowania opieki nad uczniami niepełnosprawnymi, ich kształcenia w ogólnodostępnych i integracyjnych publicznych przedszkolach,  szkołach  i placówkach oraz organizacji kształcenia specjalnego (Dz. Urz. MEN 1993 Nr 9, poz. 36).

Informacje

Informacje: Niepełnosprawność, 2016, Nr 22 (2016), s. 13 - 36

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Polityka oświatowa w rozwiązywaniu kwestii kształcenia uczniów z niepełnosprawnościami (1989–2016)
Angielski:

The educational policy in solving the issue of education of pupils with disabilities  (1989-2016)

Autorzy

Uniwersytet Gdański
ul. Bażyńskiego 1a 80-952 Gdańsk, Polska

Publikacja: 2016

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Sławomira Sadowska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1034

Liczba pobrań: 0