Okruchy pamięci. Stanisław Olexiński, kolekcjoner lwowski
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 2024
Modus. Prace z historii sztuki, 2023, Tom 23, s. 119 - 131
https://doi.org/10.4467/25453882MOD.23.004.19829Autorzy
Okruchy pamięci. Stanisław Olexiński, kolekcjoner lwowski
Artykuł poświęcony jest Stanisławowi Olexińskiemu (1865–1941), postaci niemal całkowicie zapoznanej, ale – jak się wydaje – dość istotnej dla historii sztuki i kolekcjonerstwa we Lwowie. Olexiński był sekretarzem administracyjnym Zakładu Narodowego im. Ossolińskich w latach 20. i 30. XX wieku, a także znanym kolekcjonerem. Jego bibliofilskie zbiory obejmowały głównie publikacje dotyczące teorii i historii sztuki, zgromadził także pokaźną, jak można przypuszczać, kolekcję rycin i rysunków polskich artystów. Zachowana szczątkowo korespondencja oraz dokumenty związane z Olexińskim odsłaniają jego pasję kolekcjonerską i działalność handlową w środowisku artystycznym. Listy od znanych artystów potwierdzają jego zaangażowanie i świadczą o dużej aktywności w pozyskiwaniu dzieł sztuki poprzez ich zakup bezpośrednio od twórców. Olexiński wymieniał dzieła ze swej kolekcji między innymi z Ossolineum, ale także przekazywał niektóre z nich różnym instytucjom, na przykład Galerii Miejskiej czy Muzeum Historycznemu we Lwowie. Niestety, losy kolekcji pozostają nieznane. Po śmierci właściciela w 1941 roku, wkrótce po wkroczeniu wojsk niemieckich do Lwowa, mogła ona zostać rozproszona lub zniszczona. Ostatnią wiadomością odnoszącą się do Olexińskiego jest list od kuratora Ossolineum Andrzeja Lubomirskiego z sierpnia 1941 roku, wskazujący, że osoba kolekcjonera wciąż budziła zainteresowanie, ale nie ma pewności, czy dotarł on do adresata czy też do jego małżonki. Cały artykuł to próba przywrócenia pamięci o postaci, która odegrała stosunkowo ważną rolę w życiu kulturalnym elit intelektualnych i artystycznych Lwowa.
Bohdanov S., Portrait: Catalog, Lviv History Museum, Lviv 2021.
Budrewicz T., Stasiak Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 43, Warszawa–Kraków 2004, s. 499–503.
Chwalewik E., Zbiory polskie: archiwa, biblioteki, gabinety, galerie, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w porządku alfabetycznym według miejscowości ułożone, t. 1–2, Warszawa–Kraków 1926–1927.
Dragońska U., Lwowska kolekcja drzeworytów światłocieniowych Izydora Krzemickiego, [w:] Hinc Omnia. Zbiory XIX-wieczne. Organizacja, terminologia, metodyka badań, konserwacja / Hinc Omnia. Nineteenth-Century Collections: Organisation, Terminology, Research Methodology, Conservation, red. M.M. Kacprzak, J. Talbierska, Warszawa 2021, s. 387–427.
Fischer A., Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Zarys dziejów, Lwów 1927.
„Goniec Nadwiślański”, 9 VI 1928, s. 9.
Gramatyka Antoni, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 2, Warszawa 1975, s. 455–457.
Gruchała I., „W tym streszczało się niejako moje życie”. Lwowski księgozbiór Heleny Dąbczańskiej (1863–1956) jako wyraz kultury książki epoki, Kraków 2016.
Jaworski F., Lwowskie znaki biblioteczne. (Uzupełnienia), Lwów 1909.
Jaworski F., Lwów stary i dzisiejszy: (szkice i opowiadania), Lwów 1911.
Kost B., Tadeusz Kościuszko we Lwowie, „Rocznik Lwowski” 2020–2021, s. 61–88.
Łempicki S., Wspomnienia ossolińskie, Wrocław 1948.
Łukasiewicz P., Harasimowicz Marceli, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 3, Warszawa 1979, s. 30–31.
Matwijów M., Mieczysław Gębarowicz (1893–1984). Uczony i opiekun narodowych dóbr kultury, Warszawa 2013.
Melbechowska-Luty A., Daniszewski Franciszek Ksawery Jędrzej, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 2, Warszawa 1975, s. 14.
Melbechowska-Luty A., Dietrich Bogumin Władysław, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 2, Warszawa 1975, s. 53–54.
Michałowski J.M., Sztambuch w zbiorach lwowskiej biblioteki, „Biuletyn Historii Sztuki”, 26, 1974, s. 397–399.
Pękalska M., Księga darczyńców Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław 2017.
Puzio M., Wilhelma Wachtla Pożegnanie z Golusem, „Modus. Prace z historii sztuki”, 20, 2020, s. 241–267.
Romeyko-Hurko M., Kolekcjonerzy, antykwariusze i bibliofile. Z korespondencji Kazimierza Woźnickiego, [w:] Polskie kolekcjonerstwo grafiki. Ludzie i instytucje, red. E. Frąckowiak, A. Grochala, Warszawa 2008, s. 69–79.
Soroko A., Rysunki artystów polskich z Muzeum Lubomirskich we Lwowie, Wrocław 2020.
Sprawozdanie dyrekcji Archiwum Miejskiego – Biblioteki archiwalnej, Muzeum Historycznego Miasta Lwowa, Muzeum Narodowego im. Króla Jana III […] z działalności w latach 1935 i 1936, Lwów 1937.
Sylwetki portretowe z czasów Stanisława Augusta. Album pięćdziesięciu dziewięciu sylwetek, oprac. i wyd. M. Treter, Lwów 1923.
Album wystawy mistrzów dawnych, wyd. M. Treter, Lwów 1909.
Katalog Wystawy Powstania Listopadowego urządzonej w setną rocznicę we Lwowie 29 listopada 1930 roku, z 12 ilustracjami, red. K. Badecki, K. Hartleb, Lwów 1930.
Katalog wystawy starych mistrzów lwowskich, wyd. S. Zarewicz, Lwów 1925.
Katalog wystawy urządzonej ku czci Tadeusza Kościuszki w setną rocznicę jego zgonu, we Lwowie 15 października 1917, oprac. S. Rossowski et al., Lwów 1917.
Informacje: Modus. Prace z historii sztuki, 2023, Tom 23, s. 119 - 131
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Polska
Publikacja: 2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Polski
