%0 Journal Article
%T Okruchy pamięci. Stanisław Olexiński, kolekcjoner lwowski
%A Betlej, Andrzej
%J Modus. Prace z historii sztuki
%V 2023
%R 10.4467/25453882MOD.23.004.19829
%N Tom 23
%P 119-131
%K Stanisław Olexiński, Wilhelm Wachtel, Zakład Narodowy im.
Ossolińskich, kolekcjonerstwo, Lwów
%@ 1641-9715
%D 2024
%U https://ejournals.eu/czasopismo/modus-prace-z-historii-sztuki/artykul/okruchy-pamieci-stanislaw-olexinski-kolekcjoner-lwowski
%X Artykuł poświęcony jest Stanisławowi Olexińskiemu (1865–1941), postaci niemal całkowicie zapoznanej, ale – jak się wydaje – dość istotnej dla historii sztuki i kolekcjonerstwa we Lwowie. Olexiński był sekretarzem administracyjnym Zakładu Narodowego im. Ossolińskich w latach 20. i 30. XX wieku, a także znanym kolekcjonerem. Jego bibliofilskie zbiory obejmowały głównie publikacje dotyczące teorii i historii sztuki, zgromadził także pokaźną, jak można przypuszczać, kolekcję rycin i rysunków polskich artystów. Zachowana szczątkowo korespondencja oraz dokumenty związane z Olexińskim odsłaniają jego pasję kolekcjonerską i działalność handlową w środowisku artystycznym. Listy od znanych artystów potwierdzają jego zaangażowanie i świadczą o dużej aktywności w pozyskiwaniu dzieł sztuki poprzez ich zakup bezpośrednio od twórców. Olexiński wymieniał dzieła ze swej kolekcji między innymi z Ossolineum, ale także przekazywał niektóre z nich różnym instytucjom, na przykład Galerii Miejskiej czy Muzeum Historycznemu we Lwowie. Niestety, losy kolekcji pozostają nieznane. Po śmierci właściciela w 1941 roku, wkrótce po wkroczeniu wojsk niemieckich do Lwowa, mogła ona zostać rozproszona lub zniszczona. Ostatnią wiadomością odnoszącą się do Olexińskiego jest list od kuratora Ossolineum Andrzeja Lubomirskiego z sierpnia 1941 roku, wskazujący, że osoba kolekcjonera wciąż budziła zainteresowanie, ale nie ma pewności, czy dotarł on do adresata czy też do jego małżonki. Cały artykuł to próba przywrócenia pamięci o postaci, która odegrała stosunkowo ważną rolę w życiu kulturalnym elit intelektualnych i artystycznych Lwowa.