Traktaty brzeskie państw centralnych z Rosją i Ukrainą jako preludium do traktatu wersalskiego
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTETraktaty brzeskie państw centralnych z Rosją i Ukrainą jako preludium do traktatu wersalskiego
Data publikacji: 21.12.2020
Kultura Słowian, 2020, Tom XVI, s. 179 - 222
https://doi.org/10.4467/25439561KSR.20.010.13299Autorzy
Traktaty brzeskie państw centralnych z Rosją i Ukrainą jako preludium do traktatu wersalskiego
Autor w swoim artykule omawia przyczyny zawarcia przez państwa centralne w lutym i marcu 1918 r. traktatów pokojowych z Ukrainą i Rosją. Artykuł omawia cele wojenne państw centralnych, a zwłaszcza Niemiec, oraz Austro-Węgier, zaś w latach 1917-1918 ich sytuację oraz sytuację Rosji. Charakteryzuje przyczyny, które doprowadziły poszczególne państwa do stołu rokowań w Brześciu, a także przedstawia cele, jakie państwa te usiłowały osiągnąć w wyniku rozmów pokojowych. Obszerną część artykułu stanowi opis rozmów z rządem Ukraińskiej Republiki Ludowej, charakterystyka zawartego z Ukrainą 9 II 1918 r. układu pokojowego i jego znaczenie. Miał on ogromne następstwa, bowiem w jego wyniku doszło do zerwania koncepcji tzw. rozwiązania austro-polskiego i zdecydowanego obrócenia się Polaków przeciwko monarchii habsburskiej i Ukraińcom. Z drugiej strony Austro-Węgrom nie udało się uzyskać z tej strony zaopatrzenia, zboża i surowców; układ przewidywał, iż Ukraina dostarczył 1 mln ton zboża i szereg innych surowców. Nie mogła się z tego wywiązać, bo ich nie posiadała. Niemniej jednak był to pierwszy traktat międzynarodowy, którego sygnatariuszem była Ukraina, i stąd jego ogromne znaczenie, stanowił bowiem międzynarodowe uznanie Ukrainy. W miesiąc później, 3 III 1918 r., został podpisany układ pokojowy z Rosją Radziecką, który stanowił potwierdzenie klęski Rosji w I wojnie światowej, lecz ta nie była w stanie prowadzić dalej wojny i musiała go podpisać. Rząd radziecki podpisywał traktat pokojowy ze świadomością, że przy pierwszej nadarzającej się okazji zerwie go i uczynił to zaraz po kapitulacji Niemiec 11 XI 1918 r. Autor artykułu przedstawił treść tego układu, następne po nim układy radziecko-niemieckie z 1918 r., oraz jego konsekwencje, w tym szczegóły układów z Turcją, w wyniku których z jednej strony Turcja usiłowała stać się przysłowiowym „mocarstwem regionalnym” na Kaukazie, a z drugiej weszły do Gruzji wojska niemieckie.
W listopadzie 1918 r. oba te układy przestały obowiązywać, wobec kapitulacji państw centralnych. Niemniej jednak odegrały istotną rolę w kształtowaniu oblicza Europy Środkowo-Wschodniej po I wojnie światowej.
Berestejs’kij mir. Z nagodi 10-tih rokovin 9 II 1918 – 9 II 1928 r. Spomini ta materіjali [The Peace of Brest. On the Occasion of the 10th Anniversary 9 II 1918 – 9 II 1928. Memoires], І. Kedrin Ed., L’vіv – Kiїv, „Červona Kalyna”, 1928.
Chubar’jan A.O., Brestskij mir [The Peace of Brest], Moskva, Izdatel’stvo „Nauka”, 1964.
Deportacії. Zahіdnі zemlі Ukraїїni kіncja 30-h – pochatku 50 rr. Dokumenti, materіali, spogadi u tr’oh tomah, t. I: 1939 – 1945 rr. [Deportations. The Western Lands of the Ukraine in the Late 30s - Early 50s. Documents, Materials, Memoirs in Three Volumes, Vol. I: 1939 – 1945], L’vіv, NAN U, National Academy of Sciences of Ukraine, 1996.
Dokumenty vneshnej politiki SSSR, t I: 7 nojabrja 1917 g. – 31 dekabrja 1918 g. [The Documents of the USSR Foreign Policy, Vol. I: November 7, 1917 – December 31, 1918], Moskva, Gosudarstvennoe izdatel’stvo politicheskoj literatury, 1957.
Fel’shtinskij Ju., Krushenie mirovoj revoljucii. Ocherk pervyj: Brestskij mir. Oktjabr’ 1917 – nojabr’ 1918 [The Collapse of the World Revolution. The First Essay: The Peace of Brest. October 1917 – November 1918], London 1991, Overseas Publications Interchange Ltd.
Popik S., Ukraїncі v Avstrії 1914-1918. Avstrіjs’ka polіtika v ukraїns’komu pitannі perіodu Velikoї vіjni [The Ukrainians in Austria in 1914-1918. The Austrian Policy on the Ukrainian Question during the Great War], Kiїv – Chernіvcі, „Zolotі litavri”, 1999.
Informacje: Kultura Słowian, 2020, Tom XVI, s. 179 - 222
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Traktaty brzeskie państw centralnych z Rosją i Ukrainą jako preludium do traktatu wersalskiego
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 21.12.2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1024
Liczba pobrań: 2835