Pomiędzy „integralnym jugoslawizmem” a „chrześcijańskim nacjonalizmem” – projekcje wspólnoty w obrębie serbskiej ideosfery po 1918 roku
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEPomiędzy „integralnym jugoslawizmem” a „chrześcijańskim nacjonalizmem” – projekcje wspólnoty w obrębie serbskiej ideosfery po 1918 roku
Data publikacji: 21.12.2020
Kultura Słowian, 2020, Tom XVI, s. 257 - 271
https://doi.org/10.4467/25439561KSR.20.013.13302Autorzy
Pomiędzy „integralnym jugoslawizmem” a „chrześcijańskim nacjonalizmem” – projekcje wspólnoty w obrębie serbskiej ideosfery po 1918 roku
W utworzonym w 1918 roku Królestwie SHS jugoslawizm jako polityczna idea integracji narodów został przez serbskich intelektualistów zestrojony z innym typem idei wspólnoty, który zachował tylko terminologiczne pozory związku z wyjściową koncepcją. W rzeczywistości międzywojennej niedoprecyzowany „integralny jugoslawizm” stawał się stopniowo wyznacznikiem etnicznego ekskluzywizmu Serbów i ich ambicji przywódczych w nowym państwie (filozoficzny grunt pod taką wizję przygotował Miloš Djurić, a nacjonalizację projektu wspólnotowego kontynuował Vladimir Dvorniković). Radykalizacja tego programu nastąpiła za sprawą ideologów tzw. chrześcijańskiego nacjonalizmu (przede wszystkim Dimitrije Ljoticia) i doprowadziła do afirmacji wartości rodzimego tradycjonalizmu. Ta faszyzująca myśl, wspierana upolitycznionym prawosławiem i przybierająca od lat 30. kształt serbskiej idei narodowej, stanowić będzie podstawowy czynnik dezintegrujący (wyobrażoną) wspólnotę Jugosłowian aż do lat 90. XX wieku.
Bošković I., ORJUNA – ideologija i književnost [ORJUNA – Ideology and Literature], Zagreb, Hrvatska sveučilišna naklada, 2006, 501 pp.
Bošković I.J., Splitski orjunaški list Pobeda i Stjepan Radić [The Orjuna Newspaper POBEDA of Split and Stjepan Radić], ”Časopis za suvremenu povijest” 2007, vol. 39, no. 1, pp. 117-132 .
Budzanowska A., Charles Maurras – twórca nacjonalizmu integralnego [Charles Maurras – Creator of the integral Nationalism], Kraków, Księgarnia Akademicka, 2014, 269 pp.
Čolović I., Smrt na Kosovu. Istorija kosovskog mita [Death on Kosovo Plain: A History of the Kosovo Myth], Beograd, Biblioteka XX vek, 2016, 506 pp.
Dąbrowska-Partyka M., Kosowo, Piemont, Jugosławia. O niebezpieczeństwach projektowania historii [Kosovo, Piedmont, Yugoslavia. About the Threats of History Planning], [in:] Literatura pogranicza, pogranicza literatury [The Literature of Borderland, the Borderlands o Literature], Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2004, pp. 147-166.
Djordjević M. (Ed.), Srpska konzervativna misao [Serbian Conservative Thought], Beograd, Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji, 2003, 141 pp.
Djuraković S., Ideologija Organizacije jugoslovenskih nacionalista (Orjuna) [The Ideology of the Organization of Yugoslav Nationalists (Orjuna)], ”Časopis za suvremenu povijest” 2011, vol. 43, no. 1, pp. 225-247.
Dobieszewski J. (Ed.), Wokół słowianofilstwa [Around Slavophilia], Warszawa, Wydawnictwo WFiS UW, 1998, 153 pp.
Dvorniković V., Borba ideja [Struggle of Ideas], Beograd, „Tersit”, Službeni list SRJ, [1936] 1995, 222 pp.
Gil D., Prawosławie. Historia. Naród. Miejsce kultury duchowej w serbskiej tradycji i współczesności [Orthodoxy. History. Nation. A Pplace of Spiritual Culture in Serbian Tradition and Modernity], Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005, 307 pp.
Jakir A., Unitarističko jugoslavenstvo kao nacionalna ideologija u redovima „Jugoslavenske Omladine” u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca [The Unitatarist Ideology as a National Ideology in the Ranks of „Yugoslav Youth“ in the Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes, [in:] https://www.academia.edu/38511989/UNITARISTI%C4%8CKO_JUGOSLAVENSTVO_KAO_NACIONALNA_IDEOLOGIJA_U_REDOVIMA_JUGOSLAVENSKE_OMLADINE_ U_KRALJEVINI_SRBA_HRVATA_I_ SLOVENACA [accessed: 06.09.2019].
Korunić P., Jugoslavenska ideologia u hrvatskoj i slovenskoj politici (hrvatsko-slovenski politički odnosi 1848-1870) [The Yugoslav Ideology in the Croatian and Slovenian Politics (Croatian-Slovenian Political Relations 1848-1870)], Zagreb, Globus: Centar za povijesne znanosti Sveučilišta, Odjel za hrvatsku povijest, 1986, 420 pp.
Krestić V., Srpsko-hrvatski odnosi i jugoslovenska ideja u drugoj polovini XIX veka [Serbian-Croatian Relations and the Yugoslav Idea in the Second Half of the 19th Century], Beograd, Nova knjiga, 1988, 466 pp.
Kuberski H., Południowosłowiański „bękart Wersalu”. Polityka zagraniczna Królestwa (SHS) Jugosławii 1919-1941 [South Slavic “Bastard Versailles”. The Foreign Policy of the Kingdom (SHS) Yugoslavia 1918-1941], „Glaukopis“ 2009, no. 13-14, pp. 100-130.
Mazurek S., Eurazjatyzm rosyjski – historiozofia i ideologia [The Russian Eurasianism – Historiosophy and Ideology], „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” 1996, vol. 41, pp. 169-184.
Najdanović D., Svetosavlje [Svetosavlje], Beograd, Slobodna knjiga, [1932] 2000, 65 pp.
Ostrowski A., Sołowjow. Teoretyczne podstawy filozofii wszechjedności [Solovyov. The Theoretical Basis of „Full Unity” Philosophy], Lublin, Wydawnictwo UMCS, 2007, 379 pp.
Paszkiewicz J., Jugosławia we włoskiej polityce 1914-1941 [Yugoslavia in the Italian Politics 1914-1941], Poznań, Wydawnictwo Poznańskie, 2004, 248 pp.
Podhorodecki L., Jugosławia. Dzieje narodów, państw i rozpad federacji [Yugoslavia. The History of the Nations, States and the Breakup of Federation], Warszawa, Wydawnictwo Mada, 2000, 256 pp.
Popov N., Serbski dramat. Od faszystowskiego populizmu do Miloševicia [Serbian Drama. From Fascistic Populism to Milošević], trans. M. Księżak, Warszawa, Niezależna Oficyna Wydawnicza, 1994, 86 pp.
Rapacka J., Godzina Herdera. O Serbach, Chorwatach i idei jugosłowiańskiej [The Hour of Herder. About the Serbs, Croats and Yugoslav Idea], Warszawa, Wydawnictwo Energeia, 1995, 126 pp.
Stojković A., Srpski narod na razmedju Istoka i Zapada. Prilozi istoriografiji, istoriologiji i istoriozofiji [The Serbian People at the Crossroads of East and West. Contributions to the Historiography, Historiology and Historiosophy], Beograd, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 1999, 584 pp.
Tomljanovich W. B., Biskup Josip Juraj Strossmayer: nacionalizam i moderni katolicizam u Hrvatskoj [Bishop Josip Strossmayer: Nationalism and Modern Catholicism in Croatia], trans. T. Butorac, M. Djurdjević, Zagreb, Dom i svijet, 2001, 431 pp.
Velimirović N., Srpski narod kao Teodul [The Serbian People as a Theodule], Beograd, Ihtus – Hrišćanska knjiga, 2002, 264 pp.
Velmar-Janković V., Pogled s Kalemegdana: ogled o beogradskom čoveku [A View from the Kalemegdan Fortress: An Essay on the Belgrade Man], Beograd, Dereta, [1938] 2002, 154 pp.
Wojciechowski S., Integracja i dezintegracja Jugosławii na przełomie XX i XXI wieku [Integration and Disintegration of Yugoslavia at the Turn of the 19th and 20th Centuries], Poznań, Wydawnictwo Naukowe INPiD UAM, 2002, 326 pp.
Informacje: Kultura Słowian, 2020, Tom XVI, s. 257 - 271
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Pomiędzy „integralnym jugoslawizmem” a „chrześcijańskim nacjonalizmem” – projekcje wspólnoty w obrębie serbskiej ideosfery po 1918 roku
Between „Integral Yugoslavism” and „Christian Nationalism” – Projections of the Community Within the Serbian Ideosphere After 1918
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 21.12.2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1068
Liczba pobrań: 771