Chora – Miejsce spotkania nieba i ziemi. Na przykładzie rosyjskiej twórczości ustnej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEChora – Miejsce spotkania nieba i ziemi. Na przykładzie rosyjskiej twórczości ustnej
Data publikacji: 12.2023
Kultura Słowian, 2023, Tom XIX, s. 11 - 26
https://doi.org/10.4467/25439561KSR.23.001.18978Autorzy
Chora – Miejsce spotkania nieba i ziemi. Na przykładzie rosyjskiej twórczości ustnej
Fenomen przeważającej liczby tekstów rosyjskiej literatury ustnej związany jest ze zjawiskiem chory. Ziemia ruska opisywana jest w nich jako ikona rzeczywistości niebiańskiej. Terminem chora posłużył się Platon w Timajosie, nadając mu szersze, pozageometryczne i pozageograficzne znaczenie. Chora zawiera hierofanię, unieważnia przestrzeń w sensie geometrycznym i geograficznym. Twórczość ustna świadczy o poszukiwaniu na Rusi tego miejsca, które sprzyja narodzinom prawdziwego człowieka, a które Platon nazywał chorą. Idea tego miejsca różniła się od koncepcji Moskwy – Trzeciego Rzymu tym, że nie odwoływała się do cara ani do państwa, ale do ziemi i człowieka dążącego do zbawienia. Car i państwo zyskują tu nowe, rajskie oblicze wyłącznie w perspektywie przemiany. Idea ta nie ma charakteru prospektywnego, odwołuje się do wieczności. Zachowane zostało podstawowe dziedzictwo ontologiczne w tożsamości bytu ruskiego, który nie podlega czasowi. Ta chora jako ruska przestrzeń posiada wymiar egzystencjalny i tożsamościowy.
Azbel’ev S. (Ed.), Istoricheskie pesni. Ballady [Historical Songs. Ballads], Moskva, Sovremennik, 1986.
Bessonov P., Kaleki perehozhie [Сripples Walking], Moskva, Tip. A. Semena, 1861. Dimitrij Rostovskij, svjatitel’, Zhitie i stradanie svjatogo svjashhennomuchenika Klimenta, papy pimskogo [The Life and Suffering of the Holy Hieromartyr Clement, Pope of Rome], [in:] Zhitija svjatyh [Lives of the Saints]. Available at: https://azbyka.ru/otechnik/Dmitrij_Rostovskij/zhitija-svjatykh/1042 [accessed: 20.04.2023].
Dugin A., Noomahija: vojny uma. Vizantijskij Logos. Jellinizm i Imperija [Noomachy: Wars of the Mind. Byzantine Logos. Hellenism and Empire], Moskva, Akademicheskii proekt, 2016.
Fedotov G. (Ed.), Stihi duhovnye. Russkaia narodnaia vera po dukhovnym stikham [Spiritual Poems. Russian Folk Beliefs as Presented in Spiritual Poems], Moskva, Progress, Gnozis, 1991.
Geraklit (Heraclitus), O prirode [On Nature], VII 132–133, trans. M. Dynnik. Available at: http://www.simposium.ru/ru/node/9938 [accessed: 20.04.2023].
Gil’ferding A.F., Onezhskija byliny [The Bylinas from Oneg Region]. Available at: https://viewer.rusneb.ru/ru/000199_000009_003935548?page=9&rotate=0&theme=white [accessed: 20.04.2023].
Jampol’skij M., Platon: mimesis i hora [Platon: Mimesis and Hora]. Available at: https://koppel.pro/guest/platon-mimesis-i-khora-11026 [accessed: 20.04.2023].
Kireevskij P., Duhovnye stihi [Spiritual Poems]. Available at: http://www.rusland.spb.ru/sl_2_2.htm [accessed: 20.04.2023].
Kireevskij P., Sobranie narodnyh pesen [Collection of Folk Songs], Tula, Priokskoe knizhnoe izdatel’stvo, 1986.
Larionov V., Ot carskoj Skifii k Svjatoj Rusi [From Royal Scythia to Holy Rus’]. Available at: https://history.wikireading.ru/296058 [accessed: 20.04.2023].
Legenda o grade Kitezhe, Kniga, nazyvaemaja Letopisec, napisana v god 6646 (1237) sentjabrja v pjatyj den’ [The Legend of the City of Kitezh, a Book Called the Chronicler, Written in the Year 6646 (1237) in September on the Fifth Day]. Available at: http://lib.pushkinskijdom.ru/Default.aspx?tabid=4960 [accessed: 20.04.2023].
Lidov A., Ikona. Mir svjatyh obrazov v Vizantii i Drevnej Rusi [Icon. The World of Holy Images in Byzantium and Ancient Rus’], Moskva, Feoriia, 2014.
Mjakutin A.I. (ed.), Pesni orenburgskih kazakov, 4. Pesni obrjadovye, duhovnye; stihi, apokrify, zagovory, ocherki obrjadov, car’ Maksimilian [Songs of the Orenburg Cossacks, 4. Ritual and Spiritual Songs; Poems, Apocrypha, Conspiracies, Essays on Rituals, Tsar Maximilian], Sankt Peterburg 1910. Available at: https://publicadomain.ru/folklore/russkie-narodnye-pesni/duhovnye-stihi/gora-afon [accessed: 30.05.2023].
Nikifor, svjatitel’, patriarh Konstantinopol’skij, Zashhititel’noe slovo ko Vselenskoj Cerkvi otnositel’no novogo razdora po povodu chestnyh ikon, Tvorenija svjatogo otca nashego Nikifora, arhiepiskopa Konstantinopol’skogo [The Defensive Word to the Universal Church as for the New Discord Regarding Revered Icons, the Work of Our Holy Father Nikephoros, Archbishop of Constantinople], Svjato-Troickaja Lavra, sobstv. tipografija, 1904–1907, pt. 1–2, Tvorenija svjatyh otcov v russkom perevode, izdavaemye pri Moskovskoj Duhovnoj Akademii, pt. 1, Moskva, Moskovskaia Dukhovnaia akademiia, 1904.
Origen, O nachalah, Kniga 2, Glava devjataja, O mire i o dvizhenijah razumnyh tvarej [On First Principles, Book 2, Chapter 9: The World, and the Movements of Rational Creatures]. Available at: https://azbyka.ru/otechnik/Origen/o_nachalah/#0_20 [accessed: 30.05.2023].
Simeon Novyj Bogoslov (Symeon the New Theologian), Gimn 21. Ob umnom otkrovenii dejstvij Bozhestvennogo sveta i ob umnom i Bozhestvennom delanii dobrodetel’noj zhizni [About Wise Discovering God’s Light and Wise and Holy Living a Virtuous Life]. Available at: https://azbyka.ru/otechnik/Simeon_Novyj_Bogoslov/gimny/21 [accessed: 30.05.2023].
Informacje: Kultura Słowian, 2023, Tom XIX, s. 11 - 26
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Chora – Miejsce spotkania nieba i ziemi. Na przykładzie rosyjskiej twórczości ustnej
Chora Where Heaven and Earth Meet – Based on Russian Oral Tradition
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 12.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 448
Liczba pobrań: 287