Źródła prawne i starodruki prawnicze

Polskie statuty ziemskie w redakcji najstarszych druków (Syntagmata), oprac. Ludwik Łysiak i Stanisław Roman. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, 1958.

Przyłuski, Jakub. Leges seu Statuta ac privilegia Regni Poloniae omnia. Cracoviae: Jakub Przyłuski, 1553.

Volumina Constitutionum. T. I: 1493–1549, vol. 1: 1493–1527. Wyd. Stanisław Grodziski, Irena Dwornicka i Wacław Uruszczak. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1996.

Volumina Constitutionum. T. I: 1493–1549, vol. 2: 1527–1549. Wyd. Stanisław Grodziski, Irena Dwornicka i Wacław Uruszczak. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2000.

Volumina Constitutionum. T. II: 1550–1609, vol. 1: 1550–1585. Wyd. Stanisław Grodziski, Irena Dwornicka, Wacław Uruszczak. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2005.

Volumina Constitutionum. T. III: 1611–1640, vol. 1: 1611–1626. Wyd. Stanisław Grodziski, Marcin Kwiecień i Anna Karabowicz, przedm. Wacław Uruszczak. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2010.

Volumina Legum. T. VI. Petersburg: nakładem i drukiem Jozafata Ohryzki, 1860.

Volumina Legum. T. VII. Petersburg: nakładem i drukiem Jozafata Ohryzki, 1860.

Volumina Legum. T. VIII. Petersburg: nakładem i drukiem Jozafata Ohryzki, 1860.

Źródła drukowane i starodruki

Bembus, Mateusz. Kometa to jest pogróżka z nieba na postrach, przestrogę i upomnienie ludzkie, oprac. Sławomir Baczewski, przy współudziale Anny Nowickiej-Struskiej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009.

Bielski, Marcin. „Rozmowa nowych proroków dwu baranów o jednej głowie”. W: Marcina Bielskiego satyry, wyd. Władysław Wisłocki, 19–53. Kraków: Akademia Umiejętności, 1889.

Brückner, Aleksander, wyd. Facecye polskie z roku 1624. Kraków: Akademia Umiejętności, 1903.

Castiglione, Baldesar. Il Cortegiano, oprac. Vittorio Cian. Firenze: G.C. Sansoni, 1894.

Czubek, Jan, wyd. Pisma polityczne z czasów pierwszego bezkrólewia. Kraków: Akademia Umiejętności, 1906.

Czubek, Jan, wyd. Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606–1608. T. 2. Kraków: Akademia Umiejętności, 1918.

Fredro, Andrzej Maksymilian. Monita politico-moralia. Przestrogi polityczno-obyczajowe. Przeł. Jan Ignacy Jankowski, wyd. Ewa Jolanta Głębicka i Estera Lasocińska. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 1999.

Goślicki, Wawrzyniec. O senatorze doskonałym księgi dwie. W których są wyjaśnione obowiązki urzędników oraz szczęśliwe życie obywateli i pomyślność państwa (1568). Przeł. Tadeusz Bieńkowski, oprac. Mirosław Korolko. Kraków: Arcana, 2000.

Górnicki, Łukasz. „Droga do zupełnej wolności”. W: Łukasz Górnicki. Pisma. T. 2, oprac. Roman Pollak, 475–529. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1961.

Górnicki, Łukasz. Dworzanin polski, oprac. Roman Pollak. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, 1954 [BN, seria I, nr 109].

Górnicki, Łukasz. „Rozmowa Polaka z Włochem o wolnościach i prawach polskich”. W: Łukasz Górnicki. Pisma. T. 2, oprac. Roman Pollak, 327–474. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1961.

Kochanowski, Jan. Satyr albo dziki mąż, oprac. Paulina Buchwald-Pelcowa. Warszawa: Czytelnik, 1983.

Kochowski, Wespazjan. „Niepróżnujące próżnowanie”. W: Wespazjan Kochowski. Utwory poetyckie. Wybór, oprac. Maria Eustachiewicz, 3–227. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, 1991 [BN, seria I, nr 92].

Krzycki, Andrzej. Carmina. Wyd. Kazimierz Morawski. Cracoviae: sumptibus Academiae Litterarum Cracoviensis, 1888.

Krzycki, Andrzej. Poezje. Przeł. Edwin Jędrkiewicz, oprac. Antonina Jelicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1962.

Krzyżanowski, Julian i Żukowska-Bilip, Kazimiera, wyd. Dawna facecja polska (XVI–XVIII w.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1960.

Modrzewski, Andrzej Frycz. „O poprawie Rzeczypospolitej”. W: Andrzej Frycz Modrzewski. O poprawie Rzeczypospolitej, red. Stanisław Bodniak, 81–609. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953.

Modrzewski, Andrzej Frycz. „Przydatek do ksiąg o poprawie Rzeczypospolitej”. W: Andrzej Frycz Modrzewski. O poprawie Rzeczypospolitej, red. Stanisław Bodniak, 611–29. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953.

Morsztyn, Zbigniew. Wybór wierszy, oprac. Janusz Pelc. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, 1975 [BN, seria I, nr 215].

Opaliński, Krzysztof. Satyry. Oprac. Lesław Eustachiewicz. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1953 [BN, seria I, nr 147].

Orzechowski, Stanisław. „Dyjalóg albo rozmowa około egzekucyjej polskiej Korony”. W: Stanisław Orzechowski. Wybór pism, oprac. Jerzy Starnawski, 304–457. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, 1972 [BN, seria I, nr 210].

Orzechowski, Stanisław. „Mowa do szlachty polskiej”. W: Stanisław Orzechowski. Wybór pism, oprac. Jerzy Starnawski, 98–114. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, 1972 [BN, seria I, nr 210].

Orzechowski, Stanisław. Policyja Królestwa Polskiego, oprac. Jerzy Starnawski. Przemyśl: Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu, 1984.

Petrycy z Pilzna, Sebastian. „Przydatki do Polityki Arystotelesowej”. W: Sebastian Petrycy z Pilzna.

Pisma wybrane. T. 2: Przydatki do Ekonomiki i Polityki Arystotelesowej, oprac. Wiktor Wąsik, 123–489. [Warszawa]: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1956.

Powodowski, Hieronim. Proposicia z wyrokow pisma S.[więtego] zebrana. Na Seym Walny Koronny Krakowski w Roku 1595. Kraków: w drukarni Jakuba Siebeneichera, 1595.

Rej, Mikołaj. „Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem”. W: Mikołaj Rej. Wybór pism, oprac. Anna Kochan, 3–100. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, 2015 [BN, seria I, nr 308].

Rej, Mikołaj. „Apophtegmata”. W: Mikołaj Rej. Żywot człowieka poczciwego. T. 4: Spólne narzekanie na niedbałość naszę, red. Józef Kallenbach, 58–97. Warszawa: drukiem A.T. Jezierskiego, 1903.

Rej, Mikołaj. „Źwierciadło albo kstałt, w którym każdy stan snadnie się może swym sprawam jako we źwierciedle przypatrzyć”. W: Mikołaj Rej. Wybór pism, oprac. Anna Kochan, 363–507. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, 2015 [BN, seria I, nr 308].

Rej, Mikołaj. „Źwierzyniec, w którym rozmaitych stanów, ludzi, źwirząt i ptaków kstałty, przypadki i obyczaje są własnie wypisane”. W: Mikołaj Rej. Wybór pism, oprac. Anna Kochan, 290–362. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, 2015 [BN, seria I, nr 308].

Siemek, Kasper. Dobry obywatel. Przeł. Józef Macjon, oprac. Ilona Balcerczyk i Paweł Sydor. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2018.

Starowolski, Szymon. Reformacya obyczajów polskich wszystkim stanom ojczyzny naszej […]. Wyd. Kazimierz Józef Turowski. Kraków: Wydawnictwo Biblioteki Polskiej, 1859.

Starowolski, Szymon. Wady staropolskie. Przedruk dzieła Robak złego sumnienia człowieka niebogobojnego, i o zbawienie swoje niedbałego, wydanego w pierwszej połowie XVIIgo wieku. Wyd. Józef Czech. Kraków: druk Józefa Czecha, 1853.

Suski, Jędrzej. Korrektura prawa i procesu polskiego, wyd. Bolesław Ulanowski. Kraków: druk Wł. L. Anczyca i spółki, 1888.

Turowski, Kazimierz Józef, wyd. Naprawa Rzeczypospolitej do elekcyi nowego króla (1573). Kraków: Wydawnictwo Biblioteki Polskiej, 1859.

Ulanowski, Bolesław, wyd. „Sposób, podający drogę do korrektury prawa”. W: Trzy broszury prawne z r. 1607 i 1612, 17–44. Kraków: Skład główny w Księgarni Spółki Wydawniczej Polskiej, 1893.

Warszewicki, Krzysztof. „O najlepszym stanie wolności”. Przeł. Krzysztof Nowak. W: Krzysztofa Warszewickiego i Anonima uwagi o wolności szlacheckiej, red. Krzysztof Koehler, 124–437. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2010.

Wolan, Andrzej. De libertate politica sive civili. O wolności Rzeczypospolitej albo ślacheckiej. Przeł. [z łac.] Stanisław Dubingowicz, wyd. i oprac. Maciej Eder i Roman Mazurkiewicz, red. nauk. Wacław Uruszczak. Warszawa: Neriton, 2010.

Zawisza z Kroczowa, Jakub. Jakóba Zawiszy z Kroczowa wskrócenie prawnego procesu koronnego, 1613, wyd. Alojzy Winiarz. Kraków: nakładem Akademii Umiejętności, 1899.

Żabczyc, Jan. Praktyka Dworskie Iana Zabczyca. Kraków: [s.n.], 1617.

Opracowania

Balzer, Oswald. Geneza Trybunału Koronnego. Studium z dziejów sądownictwa polskiego w XVI wieku. Warszawa: Muzeum Historii Polski, 2009.

Balzer, Oswald. Przewód sądowy polski w zarysie (wykład uniwersytecki), oprac. Wojciech Hejnosz. Lwów [Kraków]: Towarzystwo Naukowe [Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego], 1935.

Brundage, James A. The Medieval Origins of the Legal Profession: Canonists, Civilians, and Courts. Chicago–London: University of Chicago Press, 2008.

Brundage, James A. „Vultures, Whores, and Hypocrites: Images of Lawyers in Medieval Literature”. Roman Legal Tradition 1 (2002): 56–103.

Cohen, Edward E. Athenian Prostitution: The Business of Sex. New York: Oxford University Press, 2016. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780190275921.001.0001 (dostęp: 6.12.2022).

Estreicher, Stanisław. „Kultura prawnicza w Polsce XVI wieku”. W Kultura staropolska, 40–118. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1932.

Górski, Kacper. „Wizerunek sędziego w polskich utworach literackich i piśmiennictwie politycznym XVI i XVII stulecia”. Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa 13, z. 4 (2020): 469–89.

Hazard, Geoffrey C. i Dondi, Angelo. Legal Ethics: A Comparative Study. Stanford: Stanford University Press, 2004.

Izdebski, Hubert i Skuczyński, Paweł, red. Etyka zawodów prawniczych. Etyka prawnicza. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, 2006.

Janiszewska, Małgorzata. „Osiemnastowieczny kodeks etyczny adwokatury polskiej”. Palestra 53, nr 1–2 (2008): 169–76.

Janiszewska-Michalska, Małgorzata. „Krytyka adwokatury w piśmiennictwie czasów stanisławowskich”. Czasopismo Prawno-Historyczne 61, z. 1 (2009): 241–60.

Jarra, Eugeniusz. „Aron Aleksander Olizarowski (profesor Akademji Wileńskiej) jako filozof prawa”. W: Księga pamiątkowa celem uczczenia 350-ej rocznicy założenia Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, 33–72. Warszawa: staraniem Uniwersytetu Warszawskiego, 1931.

Kochan, Anna. „«Pamiętne», «koce» i «dylacje». Opinie Reja o prawie i prawnikach”. W: Mikołaj Rej – w pięćsetlecie urodzin. Cz. 1: Humanizm, reformacja, retoryka i język, red. Jan Okoń et al., 67–78. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2005.

Koehler, Krzysztof. Stanisław Orzechowski i dylematy humanizmu renesansowego. Kraków: Arcana, 2004.

Kraushar, Aleksander. „O Palestrze Staropolskiej [odczyt Aleksandra Kraushara. Warszawa, w drukarni Noskowskiego, ulica Mazowiecka, Nr 11[…], 1822]”. Palestra 3, nr 6 (1959): 11–25.

Lewin, Izak. „Palestra w dawnej Polsce”. Pamiętnik Historyczno-Prawny 13, z. 1 (1936): 4–124.

Lichtensztul, Józef. Poglądy filozoficzno-prawne Stanisława Orzechowskiego. Warszawa: Skład główny Instytut Wydawniczy Kasy Mianowskiego, 1930.

Lityński, Adam. „O Trybunale Koronnym i palestrze trybunalskiej”. Palestra 22, nr 10 (1978): 18–27.

Łojko, Elżbieta. „O roli zawodów prawniczych w dzisiejszym społeczeństwie”. Palestra 41, nr 3–4 (1997): 52–9.

Marzec, Łukasz i Święcicka, Paulina. „From Roman oratores to modern advocates: Some remarks on the formative of lawyer’s ethics in Antiquity”. W: Mater Familias. Scritti romanistici per Maria Zabłocka, red. Zuzanna Benincasa, Jakub Urbanik, Piotr Niczyporuk i Maria Nowak, 935–63. Warszawa: Wydział Prawa i Administracji UW, Instytut Archeologii UW, Fundacja im. Rafała Taubenschlaga, 2016 [seria The Journal of Juristic Papyrology, Supplement 29].

Mayer, Zbigniew. „Wizerunek Trybunału Koronnego. Studjum prawno-obyczajowe”. Pamiętnik Historyczno-Prawny 7, z. 1 (1929): 1–72.

Michalski, Jerzy. Studia nad reformą sądownictwa i prawa sądowego w XVIII w. Część I. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, 1958.

Milewski, Stanisław. „«Czerpać wiedzę jak pszczoły z kwiatów miód» (przygotowanie zawodowe palestrantów w czasach staropolskich)”. Palestra 44, nr 7–8 (2000): 131–9.

Orzechowski, Kazimierz. „«Mecenas». Dzieje pojęcia i kilka refleksji o adwokaturze Szlacheckiej Rzeczypospolitej”. Palestra 40, nr 3–4 (1996): 74–8.

Pauli, Lesław. „O kształceniu adwokatów w dawnej Polsce”. Palestra 42, nr 5–6 (1998): 152–9.

Pilarczyk, Piotr. „Doświadczyński przed Trybunałem. Twórczość Ignacego Krasickiego w świetle historii prawa”. Pamiętnik Literacki 108, z. 3 (2017): 79–100.

Pilarczyk, Piotr. „Trybunał Koronny i jego palestra w powieści Maleparta J.I. Kraszewskiego”. W: O historii adwokatury w Polsce i na świecie. W siedemdziesiątą rocznicę powstania Izby Adwokackiej w Łodzi, red. Dorota Wiśniewska i Maciej Rakowski, 59–80. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2020.

Porazinski, Jarosław. „Staropolska palestra w świetle literatury. Rekonesans”. W: W kręgu nowożytnej i najnowszej historii ustroju Polski. Księga dedykowana Profesorowi Marianowi Kallasowi, red. Sławomir Godek, Dariusz Makiłła i Magdalena Wilczek-Karczewska, 889–98. Warszawa: InterLeones Halina Dyczkowska, 2010.

Rafacz, Józef. Dawny proces polski. Warszawa [etc.]: Skład Główny Księgarni Gebethner i Wolff, 1925.

Rafacz, Józef. Zastępcy stron w dawnym prawie polskim. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1923.

Redzik, Adam i Kotliński Tomasz J. Historia adwokatury. Warszawa: Naczelna Rada Adwokacka. Redakcja „Palestry”, 2018.

Rymarz, Ferdynand. „Kajetan Koźmian – dependent trybunalski i jego spojrzenie na adwokaturę końca XVIII wieku”. Palestra 22, nr 10 (1978): 38–45.

Ślaski, Jan. „Polskie dialogi polityczne Stanisława Orzechowskiego na tle sejmów egzekucyjnych”. Odrodzenie i Reformacja w Polsce 12 (1967): 47–86.

Tomaszek, Andrzej. „Stanisław Orzechowski contra procuratores. Przyczynek do dziejów XVI-wiecznej palestry polskiej”. Palestra 33, nr 2 (1989): 28–36.

Vetulani, Adam. „Zastępstwo procesowe przed statutami Kazimierza W.” Pamiętnik Historyczno-Prawny 1, z. 4 (1925): 94–109.

Waliszewska, Ewa. Św. Iwo patron prawników. Poznań: Dom Bretanii, 2003.

Wiśniowski, Grzegorz. „Sprawa autorstwa «Robaka sumienia złego»”. Nasza Przeszłość 36 (1971): 199–208.

Woner, Tadeusz. „Pierwsze polskie ordynacje adwokackie”. Palestra 4, nr 4 (1960): 3–12.

Yunck, John A. „The Venal Tongue: Lawyers and the Medieval Satirists”. American Bar Association Journal 46, iss. 3 (1960): 267–70.

Zarzycki, Wacław. „Trybunalska palestra i jej oratorstwo”. Palestra 22, nr 10 (1978): 28–37.

Źródła internetowe

Boguszewski, Rafał, oprac. Społeczne oceny uczciwości i rzetelności zawodowej (komunikat z badań, nr 34/2016). https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_034_16.PDF (dostęp: 3.01.2023).

Cybulska, Agnieszka, oprac. Prestiż zawodów (komunikat z badań, nr BS/164/2013). https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_164_13.PDF (dostęp: 3.01.2023).

Omyła-Rudzka, Małgorzata, oprac. Które zawody poważamy (komunikat z badań, nr 157/2019). https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_157_19.PDF (dostęp: 3.01.2023).

Shakespeare, William. Henry VI. http://shakespeare.mit.edu/2henryvi/full.html (dostęp: 21.03.2023).