Usucapio pro herede in The Institutes of Gaius

Kamil Sorka

Usucapio pro herede in The Institutes of Gaius

Data publikacji: 05.12.2018

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Special Issues, Zeszyt specjalny, wersja anglojęzyczna 2018, s. 1-28

https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.029.9117

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

Tytuły

Usucapio pro herede in The Institutes of Gaius

Abstrakt

Roman legal sources concerning usucapion in place of an heir (usucapio pro herede) are not numerous. We will only find a relevant fragment in the second commentary of Gaius’ Institutiones and a short text Pro herede vel pro possessore in the 41st book of Justinian’s Digesta. The paper focuses on the exegesis of the first of the sources. According to the institution of usucapion in place of an heir, anybody who possessed any goods belonging to an inheritance could acquire the inheritance within a year. Therefore, the main purpose of the institution seemed to be determining who was going to be responsible for continuing the domestic worship (sacra familiaria). When the sacra had lost their social significance, usucapio pro herede changed its subject to the goods that belonged to an inheritance, not the inheritance as such. In classical Roman law, usucapion in place of an heir started to be considered a dishonourable legal institution. Emperor Hadrian marginalised usucapio pro herede through a decree of the senate sponsored by him. The senatus consultum made usucapion possible to reverse by the actual heir. Emperor Marcus Aurelius introduced a new crime, the crimen expilatae hereditatis, which consisted in taking over goods that belonged to someone else’s inheritance. However, usucapio pro herede was never abolished in a legal act.

Słowa kluczowe

usucapion, usucapio, heir, inheritance, goods belonging to an inheritance, acquisition, Roman legal sources, Gaius

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Published sources

Cicero, De inventione. De optimo genere oratorum. Topica, with an English translation by H.M. Hubbel, London 1960.

Cicero, De re publica. De legibus, with an English translation by C.W. Keyes, London 1959.

The Codex of Justinian: A New Annotated Translation with Parallel Latin and Greek Text, vol. 3, Books VIII–XII, general ed. B.W. Frier; eds. S. Connolly, S. Corcoran, M. Crawford, J.N. Dillon, D.P. Kehoe, N. Lenski, Th.A.J. McGinn, Ch.F. Pazdernik, B. Salway; with contr. by T. Kearley; based on a trans. by J.F.H. Blume, Cambridge University Press, 2016.

Corpus iuris civilis. Codex Iustinianus, ed. P. Krueger, Berolini 1906.

Corpus iuris civilis. Institutiones et Digesta, ed. Th. Mommsen, P. Krueger, Berolini 1928.

De Zulueta F., The Institutes of Gaius. Part I: Text with critical notes and translation, Oxford 1946.

The Digest of Justinian, vol. 1–4, ed. A. Watson, Philadelphia 1998.

Fontes iuris romani antejustiniani. Pars altera. Auctores, ed. J. Baviera, Florentiae 1968.

Gai Plini Caecili Secundi Epistolae et Panegyricus, ed. C.H. Weise, Lipsiae 1896.

M. Tulli Ciceronis De legibus libri tres, ed. C.F.W. Mueller, Lipsiae 1933.

M. Tulli Ciceronis Laelius de amicitia, ed. C.W. Nauck, Berlin 1879.

M. Tulli Ciceronis Orationes. Pro M. Tullio, pro M. Fonteio, pro A. Caecina. De imperio Cn. Pompeii (Pro lege Manilia), ed. C.F.W. Mueller, Lipsiae 1903.

M. Tulli Ciceronis Orationes, vol. 5, ed. W. Peterson, Oxford 1911.

M. Tulli CiceronisRhetorica, vol. 2, ed. A.S. Wilkins, Oxford 1903.

Plautus, Amphitryon, The Comedy of Asses, The Pot of Gold, The Two Bacchses, The Captives, ed. W. De Melo, Cambridge 2011.

Plautus, Stichus, Three-dollar Day, Truculentus, The Tale of a Traveling-Bag, Fragments, ed. W. De Melo, Cambridge 2013.

Sexti Pompei Festi De verborum significatu quae supersunt cum Pauli epitome. Thewrewkianis copiis usus, ed. W.M. Lindsay, Lipsiae 1913.

Secondary literature

Albanese B., La successione ereditaria in diritto romano antico, AUPA 1949, vol. 20.

Appleton Ch., Le testament romain. La méthode du droit comparé et l’authenticité la méthode du droit comparé et l’authenticité des XII tables, Paris 1903.

Biondi B., Istituti fondamentali di diritto ereditario romano. Capacità, acquisto dell’eredità ed effetti, divisione, Milano 1948.

Bonfante P., Corso di diritto romano, vol. 6: Le successioni. Parte generale, Roma 1930.

Bonfante P., La “iusta causa” dell’usucapione e il suo rapporto colla “bona fides” [in:] idem, Scritti giuridici varii, vol. 2, Torino 1918.

Bonfante P., Le critiche al concetto dell’originaria eredità sovrana [in:] idem, Scritti giuridici varii, vol. 1: Famiglia e succesione, Torino 1916.

Bruck E.F., Über römisches Recht im Rahmen der Kulturgeschichte, Berlin 1954.

Collinet P., Les variations de l’usucapion “pro herede” avant Hadrien [in:] Studi in onore di Salvatore Riccobono nel XL anno del suo insegnamento, vol. 4, Palermo 1936.

Coppola Bisazza G., Studi sulla pro herede gestio. La struttura originaria del “gerere pro herede”, Milano 1987.

Coppola Bisazza G., “Usucapio pro herede” – “aditio hereditatis”. Un rapporto da chiarire, RDR 2011, vol. 11.

Costa E., Cicerone giureconsulto, vol. 1, Bologna 1927.

Dajczak W., Rzymska „res incorporalis” a kształtowanie się pojęć „rzeczy” i „przedmiotu praw rzeczowych” w europejskiej nauce prawa prywatnego, Poznań 2007.

Dajczak W., Giaro T., Longchamps de Bérier F., Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, Warszawa 2009.

Franciosi G., Usucapio pro herede. Contributo allo studio dell’antica hereditas, Napoli 1965.

Gandolfi G., Sull’origine della “usucapio pro herede”, BIDR 1958, vol. 61.

Gandolfi G., Sulla evoluzione della “hereditas” alla luce del regime dei “sacra”, SDHI1955, vol. 21.

Giaro T., s.v. Gaius [in:] Brill’s New Pauly Encyclopaedia of the Ancient World, vol. 5, ed. H. Cancik, H. Schneider, Leiden–Boston 2004.

Hammerstein J., Die Herde im römischen Recht. Grex als rechtliche Sachgesamntheit und Wirtschaftseinheit, Göttingen1975.

Jhering R., Serio e faceto nella giurisprudenza, Firenze 1954.

Karlowa K., Romische Rechtsgeschichte, vol. 2, Leipzig 1901.

Krzynówek J., Uwagi do “usucapio lucrativa” G.2.52–61, “Studia Iuridica” 2003, vol. XLI.

Litewski W., Jurysprudencja rzymska, Kraków 2000.

Litewski W., Rzymskie prawo prywatne, Warszawa 2003.

Longchamps de Bérier F., Law of Succession: Roman Legal Framework and Comparative Law Perspective, Warszawa 2011.

Longo G., s.v. “Lex Julia de vi publica” e “Lex Julia de vi privata” (“Leges Juliae de vi publica et privata”) [in:] Novissimo Digesto Italiano, vol. 9, ed. A. Azara, E. Eula, Torino 1963.

Longo G., s.v. “Lex Plautia de vi” [in:] Novissimo Digesto Italiano, vol. 9, ed. A. Azara, E. Eula, Torino 1963.

Luzzato G.I., Le organizzazioni preciviche e lo Stato, Modena 1948.

Mac Cormack G., Usucapio pro herede, res hereditariae and furtum, RIDA 1978, vol. 25.

Osuchowski W., Hereditas iacens. Poglądy jurydyczne na istotę spadku leżącego w rzymskim prawie klasycznym i justyniańskim [in:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa dla uczczenia pracy naukowej Kazimierza Przybyłowskiego, eds. W. Osuchowski, M. Sośniak, B. Walaszek,Warszawa–Kraków 1964.

Perozzi S., Istituzioni di diritto romano, vol. 1, Firenze 1906.

Savigny F.C., Juristische Behandlung der “Sacra privata”[in:] F.C. Savigny, Vermischte Schriften, vol. 1, Berlin 1850.

Scherillo G., Successione ed estizione dei rapporti giuridici [in:] Studi in onore di G.M. De Francesco, vol. 2, Milano 1957.

Schrage E.J.H., Res habilis, titulus, fides, possessio,tempus: A medieval mnemonic hexameter? [in:] Liber amicorum Guido Tsuno, ed. F. Sturm, Frankfurt am Main 2013.

Solazzi S., Diritto ereditario romano, vol. 1, Napoli 1932.

Solazzi S., Sul “crimen expilatae hereditatis” [in:] S. Solazzi, Scritti di diritto romano. III (1925–1937), Napoli 1960.

Tomulescu C.St., Gaius 2,55 e l’“usucapio pro herede” [in:] Studi in onore di Giuseppe Grosso, vol. 4, Torino 1971.

Voci P., Diritto ereditario romano, vol. 1, Milano 1960.

Voci P., Modi di acquisto della proprietà. Corso di diritto romano, Milano 1952.

Wróblewski S., Usucapio pro herede, “Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne” 1923, vol. XXI, no. 1–6.

Zabłocki J., Kompetencje patres familiasi zgromadzeń ludowych w sprawach rodziny w świetle Noctes Atticae Aulusa Gelliusa, Warszawa 1990.

Informacje

Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Special Issues, Zeszyt specjalny, wersja anglojęzyczna 2018, s. 1-28

DOI: https://doi.org/10.4467/20844131KS.18.029.9117

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Autorzy

Kamil Sorka

https://orcid.org/0000-0002-0681-2865

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 05.12.2018

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Kamil Sorka (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Angielski

Liczba wyświetleń: 2596

Liczba pobrań: 1219

Usucapio pro herede in The Institutes of Gaius

Pobierz xml