FAQ

Stosowanie przepisów prawa spadkowego Code civil przez sądy Wolnego Miasta Krakowa – sprawa Sawiczewskich

Data publikacji: 03.09.2021

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 14 (2021), Tom 14, Zeszyt 3, s. 307 - 330

https://doi.org/10.4467/20844131KS.21.024.14089

Autorzy

Piotr Michalik
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-4457-0139 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Stosowanie przepisów prawa spadkowego Code civil przez sądy Wolnego Miasta Krakowa – sprawa Sawiczewskich

Abstrakt

The Application of the Law of Succession of the Code civil by the Judiciary of the Free City of Kraków – the Sawiczewscy Case

The aim of this paper is to present the in-depth study of the only one piece of the adjudication activity of the judiciary in the Free City of Cracow (1815–1846) – the Sawiczewscy case. Named after its subject, the division of the estate of well-known Cracow’s pharmacist and university professor Józef Sawiczewski, the case is the example of rich source of material for the researcher in the field of the application of the French law of succession in the Republic of Cracow. In its first part the article describes the case proceedings including written pleadings lodged by the parties, rulings of the Cracow’s courts: the Tribunal of First Instance, the Court of Appeal, the Court of Third Instance and also the opinion of the Professors and Doctors of the Faculty of Law of the Jagiellonian University. Due to that detailed analysis, the process of the interpretation of the Code civil regulations by the Cracow’s lawyers can be fully understood and properly evaluated. The comparative base for that evaluation is presented in the second part of the paper, which outlined the nineteenth century French interpretation of institutions of the law of succession applied in the case, i.e. the restitutions (rapports) and the disposable proportion (quotité disponible). As regards this base the outcomes are unsatisfactory since the members of the judiciary of the Free City of Kraków failed to meet not only the original intent but also the contemporary French understanding of the law of succession of the Code civil.

Artykuł został przygotowany w ramach projektu badawczego Narodowego Centrum Nauki nr 2017/27/B/HS5/01308.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła archiwalne
Archiwum Narodowe w Krakowie, Archiwum Wolnego Miasta Krakowa (zespół):
Akta Sądu Apelacyjnego, sygn. WM 257.
Akta Sądu III Instancji, sygn. WM 192.
Akta Trybunału I Instancji, sygn. Tryb 190.
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Akta Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego (1796–1849) (zespół), sygn. WP I 57.
Źródła drukowane
Code civil de Franҫais. Édition originale et seule officielle. Paris: Imprimerie de la République, 1804 [CC].
Coutumes de la Prevoste et Vicomte de Paris, mises et redigées par ecrit, en presence des Gens des trois Estats de la dite Prevoste & Vicomté, 1580. W: Nouveau coutumier général, ou Corps des coutumes générales et particulières de France et des provinces connues sous le nom de Gaules. T. 3. Paris: Theodore Le Gras, 1724 [CP].
Dalloz, Désiré, i in., wyd. Jurisprudence générale du royaume en matière civile, commerciale et criminelle, Ou Journal des audiences de la Cour de cassation et des Cours royales. Paris: Bureau de la Jurisprudence générale, 1825–1902.
Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego. Warszawa: Drukarnia Księży Pijarów, 1810.
Kodex Napoleona z przypisami. T. 1-2. Warszawa: Drukarnia Księży Pijarów, 1808 [KC].
Rzesiński, Jan Kanty. Trzy kodexa francuzkie, cywilny, postępowania sądowego i handlowy. Kra­ków: Drukarnia Stanisława Gieszkowskiego, 1845.
Sirey, Jean Baptiste i in., wyd. Recueil général des lois et des arrêts: En matière civile, criminelle, commerciale et de droit public. Paris: Quai de l’Horloge, Arcade Lamoignon, 1801–1950.
Opracowania
Aubry, Charles i Rau, Charles. Cours de droit civil d’après la méthode de Zachariae. T. 1–12. Paris: Marchal et Billard, 1869–1877.
Bartel, Wojciech M. Ustrój i prawo Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846). Kraków: Wydaw­nictwo Literackie, 1976.
Burzyński, Piotr. Wykład prawa cywilnego francuskiego. Kraków: Drukarnia „Czasu”, 1852.
Demolombe, Jean Charles F. Cours de Code Napoléon. Traité des Successions. T. 1–4. Paris: Auguste Durand, Louis Hachette, 1857–1859.
Demolombe, Jean Charles F. O spadkach. T. 1–4. Przeł. Władysław Nowakowski. Warszawa: Księgarnia E. Wendego, 1900–1901.
Duranton, Alexandre. Cours de droit français suivant le Code civil. T. 1–22. Paris: Nève, 1825– 1842.
Dziadzio, Andrzej. „Der Code civil in der Rechtsprechung der Freien Stadt Krakau (1815–1846). Zwischen französischer und österreichischer Rechtskultur”. Beiträge zur Rechtsgeschichte Österreichs 10, z. 2 (2020): 269–77.
Dziadzio, Andrzej. „Opinie Profesorów i Doktorów Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskie­go jako źródło badań nad stosowaniem Kodeksu Napoleona w Wolnym Mieście Krakowie”. Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa 13, z. 3 (2020): 303–19.
Dziadzio, Andrzej. „Udział Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w stosowaniu Code ci­vil w Wolnym Mieście Krakowie (1815–1833)”. W: Miasto i państwo na przestrzeni dziejów. Studium historyczno-prawne. Księga Jubileuszowa z okazji czterdziestopięciolecia pracy na­ukowej oraz 70. urodzin Profesora Tadeusza Maciejewskiego, red. Michał Gałędek, 185–201. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2020.
Fierich, Franciszek K. Sąd Trzeciej Instancyi i Najwyższy Sąd Sejmowy na tle całokształtu organi­zacyi sądownictwa Rzeczypospolitej Krakowskiej (1815–1833). Kraków: Nakładem Akademii Umiejętności, 1917.
Klimaszewska, Anna i Gałędek, Michał. „Pojęcie czynności handlowej w wybranych orzecze­niach Sądu Apelacyjnego Wolnego Miasta Krakowa. Z dziejów stosowania francuskiego kodeksu handlowego na ziemiach polskich”. Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 20 (2017): 147–67.
Korobowicz, Artur. „Polskie Sądy Najwyższe w XIX stuleciu”. W: Sąd Najwyższy Rzeczypo­spolitej Polskiej. Historia i współczesność. Księga Jubileuszowa 90-lecia Sądu Najwyższego 1917–2007, red. Artur Korobowicz, 75–89. Warszawa: Sąd Najwyższy, 2007.
Locré, Jean G. Esprit du Code Napoléon. T. 1–6. Paris: Imprimerie impériale, 1805–6.
Locré, Jean G. La Législation civile, commerciale et criminelle de la France, ou Commentaire et complément des Codes français. T. 1–31. Paris: Treuttel et Würtz, 1827–1832.
Maciejewski, Tadeusz. Ustrój konstytucyjny Wolnych Miast (Państw, Terytoriów) Europy w la­tach 1806–1954. Studium prawno-historyczno-porównawcze. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2018.
Malec, Dorota. „Wpływy Code civil oraz innych kodyfikacji napoleońskich na ziemiach polskich (część II)”. Czasopismo Prawno-Historyczne 57, z. 2 (2005): 69–87.
Mataniak, Mateusz. „The Judicial Circle in the Free City of Cracow (1815–1846)”. Beiträge zur Rechtsgeschichte Österreichs 10, z. 2 (2020): 325–32.
Mataniak, Mateusz. „Urzędnicy sądowi Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846) na tle zasad orga­nizacji jego sądownictwa. Zarys problematyki”. Dzieje Biurokracji IX (2019): 63–103.
Mataniak, Mateusz. „Wywłaszczenia na użytek publiczny w Wolnym Mieście Krakowie (1815–1846) a ochrona prawa własności”. Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 23 (2020): 71–98.
Merlin, Philippe A. Répertoire universel et raisonné de jurisprudence. T. 1–17. Paris: Garnery 1812–1825.
Patkaniowski, Michał. Dzieje Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego od reformy kołłąta­jowskiej do końca XIX stulecia. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1964.
Pauli, Lesław. Austriacki kodeks karny z 1803 r. w Wolnym Mieście Krakowie (1815–1833). Cz. I. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1968.
Pawłowski, Maciej, red. Złota księga Wydziału Farmaceutycznego. Kraków: Wydawnictwo Uni­wersytetu Jagiellońskiego, 2000.
Peguera-Poch, Marta. Aux origines de la réserve héréditaire du Code civil: La légitime en pays de coutumes (XVIe– XVIIIe siècles). Aix-en-Provence: Presses Universitaires d’Aix-Marseille, 2009.
Planiol, Marcel F. O spadkach. Przeł. Jan Freyer. Warszawa: F. Hoesick, 1927.
Planiol, Marcel F., O zobowiązaniach. Dowody, nauka ogólna o zobowiązaniach, umowy. Cz. 1–3. Przeł. Andrzej Kramsztyk i Mieczysław Przedborski. Warszawa: F. Hoesick, 1928.
Planiol, Marcel F. Podręcznik prawa cywilnego (o darowiznach i testamentach). Przeł. Adam Słomiński. Warszawa: F. Hoesick, 1928.
Planiol, Marcel F. Traité élémentaire de droit civil. T. 1–3. Paris: Librairie générale de droit et de jurisprudence, 1901–1903.
Pomianowski, Piotr. Rozwód w XIX wieku na centralnych ziemiach polskich. Praktyka stosowania Kodeksu Napoleona w latach 1808–1852. Warszawa: Wydawnictwo Campidoglio, 2018.
Rosner, Anna. „Pierwsze polskie tłumaczenia Kodeksu Napoleona”. W: Sójka-Zielińska, Kata­rzyna. Kodeks Napoleona. Historia i współczesność, 271–94. Warszawa: Wydawnictwo Praw­nicze LexisNexis, 2008.
Sójka-Zielińska, Katarzyna. Kodeks Napoleona. Historia i współczesność. Warszawa: Wydaw­nictwo Prawnicze LexisNexis, 2008.
Toullier, Charles Bonaventure M. Droit civil français suivant l’ordre du Code Napoléon, ouvrage dans lequel on a tâché de réunir la théorie à la pratique, t. 1–13. Paris: Barnabé Warée, 1824–1828.
Zachariä von Lingenthal, Karl S. Cours de droit civil français. T. 1–5. Przeł. Charles Aubrey i Charles-Frédéric Rau. Strasbourg: F. Lagier, 1839–1846.
Zachariä von Lingenthal, Karl S. Cours de droit civil français. T. 1–6. Przeł. Charles Aubrey i Charles-Frédéric Rau. Wyd. 3. Paris: Cosse, 1856–1863.
Zachariä von Lingenthal, Karl S. Handbuch des Französischen Civilrechts. Heidelberg: Mohr und Zimmer, 1808.
Zachariä von Lingenthal, Karl S. Prawo cywilne francuskie. T. 1. Przeł. Roman Ostapowicz. War­szawa: Drukarnia Jana Jaworskiego, 1865.
Zachariä von Lingenthal, Karl S. Wykład prawa cywilnego francuskiego. T. 1. Przeł. Aleksander Cukrowicz. Kraków: Drukarnia Uniwersytecka, 1845.
Żukowski, Przemysław M. Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. T. 2: 1780–2012, red. Dorota Malec. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014.

Informacje

Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 14 (2021), Tom 14, Zeszyt 3, s. 307 - 330

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Stosowanie przepisów prawa spadkowego Code civil przez sądy Wolnego Miasta Krakowa – sprawa Sawiczewskich

Angielski:

The Application of the Law of Succession of the Code civil by the Judiciary of the Free City of Kraków – the Sawiczewscy Case

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-4457-0139

Piotr Michalik
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-4457-0139 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 03.09.2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Piotr Michalik (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski