FAQ

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa

Nierówne szanse wobec równego prawa. Zmagania o prawa służebne mieszkańców Galicji na przykładzie wsi Bratkówka i Odrzykoń w XIX wieku

Data publikacji: 01.12.2020

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 13 (2020), Tom 13, Zeszyt 4, s. 511 - 527

https://doi.org/10.4467/20844131KS.20.040.13010

Autorzy

Joachim Popek
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0002-5015-8231 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Nierówne szanse wobec równego prawa. Zmagania o prawa służebne mieszkańców Galicji na przykładzie wsi Bratkówka i Odrzykoń w XIX wieku

Abstrakt

Unequal Opportunities Facing Equal Law The Struggle for the Common Rights of the Inhabitants of Galicia Based on the Examples of the Villages of Bratkówka and Odrzykoń in the 19th Century

The basic issue of the article concerns the peasants’problems with respect to common rights of forest and pasturage (which in Austria was called Servituten). The issue has never been adequately researched, but rather has only been described in a general or fragmentary way. The examples of the villages of Odrzykońand Bratkówka (which belonged to one estate at the time), illustrate the peasants’struggles over issues such as rights to wood, forest litter, and grazing of their cattle on the noblemen’s estates. In a chronological structure the article presents the most important events that influenced the functioning, evolution, and attempts of peasants to gain confirmation of these rights. It also contains information about the process of regulation their laws in the second half of the 19th century. Therefore, the main issue of the article regards the question of the inequality of the peasant’s chances despite the law’s theoretical equality.

 * Praca powstała w wyniku realizacji projektu badawczego „Konflikty o serwituty w Galicji w drugiej połowie XIX wieku. Proces wykupu i regulacji służebności na terenie Galicji Środkowej” w ramach konkursu SONATINA 1 o nr 2017/24/C/HS3/00129 finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Bibliografia

Źródła archiwalne

Archiwum Państwowe w Rzeszowie [APR, KG z. 1313, sygn. 2665, a. I–XI]

(Kataster gruntowy, zespół 1313, sygnatura 2665, arkusze I–XI)

Central’nij Deržavnij Istoryčnij Arhiv Ukraїni m. Lviv [CDIAUL, NG f. 146]

C.K. Namiestnictwo Galicyjskie, fond 146

opis 18, sprawa 862, 667

opis 64, sprawa 4692, 4696, 5092, 5182–5183

Źródła drukowane

Inglot, Stefan, oprac. Maurycego Kraińskiego Regesty materiałów do historii zniesienia stosunku poddańczego w Galicji. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1948.

Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1871, Lwów: [s.n.] 1871.

Zakrzewski, Bogdan, oprac. Fredro i Fredrusie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1974.

Zatorski, Maksymilian i Kasparek, Franciszek, oprac. Powszechna księga ustaw cywilnych dla wszystkich krajów dziedzicznych niemieckich Monarchji austryjackiéj: z pózniejszemi odnośnemi ustawami i rozporządzeniami, Cieszyn: nakład Karola Malika, 1875.

Źródła prawne

Patent z dnia 3 grudnia 1852 r. Dziennik Praw Państwa LXXII, nr 250 (1852).

Patent z dnia 5 lipca 1853 r. Dziennik Praw Państwa XLII, nr 130 (1853).

Opracowania

Bandtkie-Stężyński, Jan, Wincenty. Prawo prywatne polskie napisane i wykładane przed r. 1830 w b. Warszawskim Aleksandryjskim Uniwersytecie. Warszawa: Drukarnia Banku Polskiego, 1851.

Bujak, Franciszek. Rozwój gospodarczy Galicji (1772–1914). Lwów: Nakład i własność́ Księgarni Polskiej Bernarda Połonieckiego, 1917.

Burzyński, Piotr. Prawo polskie prywatne napisane i poświęcone pamięci ubiegłych w roku 1864 pięciuset lat istnienia Uniwersytetu Krakowskiego. T. II. Kraków: Drukarnia C.K. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1871.

Buszko, Józef. Polacy w parlamencie wiedeńskim 1848–1918. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1996.

Danckelmann, Bernhard. Die Ablösung und Regelung der Waldgrundgerechtigkeiten. Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1888.

Dąbkowski, Przemysław. Prawo prywatne polskie. T. 2. Lwów: Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej, 1911.

Dębicki, Ludwik. Portrety i sylwetki z dziewiętnastego stulecia. Kraków: „Czas”, 1905.

Graser, Anita. Learning QGIS. Birmingham-Mumbai: Packt Publishing, 2016.

Grodziski, Stanisław. Historia ustroju społeczno-politycznego Galicji 1772–1848, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971.

Grzybowski, Konstanty. Galicja 1848–1914. Historia ustroju politycznego na tle historii ustroju Austrii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1959.

Inglot, Stefan, red. Historia chłopów polskich. T. II. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1972.

Hoff, Jadwiga i Orman-Michta, Elżbieta. „Starowieyski (Biberstein Starowieyski) Stanisław Michał”. W: Polski słownik biograficzny, red. Andrzej Romanowski. T. 42, 352. Warszawa: Polska Akademia Nauk, 2003–2004.

Hunter, William Alexander. Introduction to Roman Law. London: William Maxwell & Son, 1880.

Iwańczak, Bartłomiej. QGIS 2.14.3. Tworzenie i analiza map. Gliwice: Wydawnictwo Helion, 2016.

Kargol, Tomasz. „Lasy i gospodarka leśna w Galicji w świetle austriackich aktów normatywnych przełomu XVIII i XIX wieku”. Studia i Materiały Ośrodka Kultury Leśnej 16 (2016): 77–95.

Kargol, Tomasz. „Lasy jako przedmiot sporów społeczno-gospodarczych na ziemiach polskich w XIX i XX wieku”, Studia i materiały Ośrodka Kultury Leśnej 13 (2014): 221–40.

Kawecki, Włodzimierz. Lasy Żywiecczyzny, ich teraźniejszość i przeszłość. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1939.

Kochanowski, Cyryl. „Uporządkowanie ciężarów gruntowych w Małopolsce. Pogląd historyczny”. Sylwan: Organ Małopolskiego Towarzystwa Leśnego i Spółdzielni Leśników 41, z. 3 (1923): 55–7.

Kozaczka, Marian. „Gospodarka leśna w posiadłości ordynata łańcuckiego (1918–1939)”. Kwartalnik Historyczny 101, z. 3 (1994): 41–54.

Kudłaszyk, Andrzej. Myśl społeczno-polityczna Bolesława Wysłoucha 1855–1937, Warszawa–Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.

Mazurek, Zofia. „Walka chłopów Ordynacji Zamojskiej o prawa serwitutowe w końcu XIX wieku”, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F 12 (1957): 197–220.

Miklaszewski, Jan. Lasy i leśnictwo w Polsce. T. 1. Warszawa: Związek Zawodowy Leśników w Rzeczypospolitej Polskiej, 1928.

Pączewski, Leon. Lasy. Przemysł i handel drzewny w Polsce. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”, 1924.

Popek, Joachim. „Prawa służebne w Galicji. Proces wykupu i ich regulacji na przykładzie Kolbuszowskiej majętności Tyszkiewiczów i Ruckich”. W Galicyjskie miasta w epoce zmian społeczno-politycznych w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII–XIX wieku, T. V, red. Tomasz Kargol, Bohdana Petryszak i Krzysztof Ślusarek, 239–54. Kraków–Lwów: Historia Iagellonica, Central’nij Deržavnij Istoryčnij Arhiv Ukraїni m. Lviv, 2018.

Popek, Joachim. Ród Tyszkiewiczów z Weryni w XIX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2018.

Rozdolski, Roman. Stosunki poddańcze w dawnej Galicji. T. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962.

Rozprawy C.K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego. T. VI. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1849.

Sarna, Władysław. Opis powiatu krośnieńskiego pod względem geograficzno-historycznym. Przemyśl: Drukarnia Józefa Styfiego, 1898.

Strzelecki, Henryk. Gospodarstwo lasowe. Lwów: Wydawnictwo Gubrynowicz i Schmidt, 1874.

Szczaniecki, Kazimierz. O służebnościach ziemskich podług prawa rzymskiego. Kraków: Drukarnia C.K. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1862.

Ślusarek, Krzysztof, red. Gospodarka Galicji 1772–1867. Inwentarz materiałów historycznych z archiwów i bibliotek Polski, Austrii i Ukrainy. T. III. Kraków: Historia Iagellonica, 2015.

Ślusarek, Krzysztof. Uwłaszczenie chłopów w Galicji zachodniej. Kraków: „Historia Iagellonica”, 2002.

Ślusarek, Krzysztof. W przededniu autonomii. Własność ziemska i ziemiaństwo zachodniej Galicji w połowie XIX wieku. Warszawa: DiG, 2013.

Ślusarek, Krzysztof. „Kwestia agrarna w Galicji”. W Galicja i jej dziedzictwo, Galicja w 1848 roku. Demografia, działalność polityczna i społeczna, gospodarka i kultura, T. 12, red. Andrzej Bonusiak i Marian Stolarczyk, 99–108. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, 1999.

Świętochowski, Aleksander. Historia chłopów polskich. Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera, 1928.

Warciński, Michał. Służebności gruntowe według kodeksu cywilnego. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2013.

Wodzicki, Kazimierz. Własność i służebnictwa w Galicji. Kraków: Drukarnia C.K. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1867.

Woyzbun, Edward. O służebnościach leśnych. Warszawa: Drukarnia Jana Psurskiego, 1869.

Informacje

Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 13 (2020), s. 511 - 527

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Nierówne szanse wobec równego prawa. Zmagania o prawa służebne mieszkańców Galicji na przykładzie wsi Bratkówka i Odrzykoń w XIX wieku

Angielski:

Unequal Opportunities Facing Equal Law The Struggle for the Common Rights of the Inhabitants of Galicia Based on the Examples of the Villages of Bratkówka and Odrzykoń in the 19th Century

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-5015-8231

Joachim Popek
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0002-5015-8231 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska

Publikacja: 01.12.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Joachim Popek (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1209

Liczba pobrań: 1169