Książęta i namiestnicy. Historycznoustrojowa glossa do Janusza Bieniaka wizji ustroju drugiej monarchii piastowskiej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 30.03.2017
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 9 (2016), Tom 9, Zeszyt 4, s. 471 - 486
https://doi.org/10.4467/20844131KS.16.024.6324Autorzy
Książęta i namiestnicy. Historycznoustrojowa glossa do Janusza Bieniaka wizji ustroju drugiej monarchii piastowskiej
In the paper, an attempt of eliminating a certain supposed internal contradiction in the concept of Janusz Bieniak concerning the role and position of junior members of the Piast dynasty in the territorial governance of the so called second Polish monarchy (ca 1040–1177) was undertaken. As the result of the conducted reasoning, three probable and one hypothetic model of engaging the junior Piasts in the management of provinces were discerned, two of which (1. and 2.) included co-existence in a given province of a Piast duke and a noblemen appointed by the “grand duke” (princeps), and two: officiating of sole members of the dynasty as governors or rulers in the provinces of the monarchy. All those models must be taken into account in further research on the constitutional and political history of the Piast state in the eleventh and twelfth centuries.
Galli Anonymi cronica et gesta ducum sive principum Polonorum, wydał, wstępem i koment. opatrzył K. Maleczyński, Monumenta Poloniae Historica, Series II, t. 2, Kraków 1952.
Kronika Polska (Chronica Polonorum),wyd. L. Ćwikliński,Monumenta Poloniae Historica, t. 3, Lwów 1878 s. 578–656.
Księga bracka i nekrolog opactwa Panny Marii w Lubiniu, oprac. i koment. opatrzył Z. Perzanowski, Monumenta Poloniae Historica, Series II, t. 9, cz. 2, Warszawa 1976, s. 3–14.
Liber formularum ad ius canonicum spectantium, ex actis Jacobi de Kurdwanow episcopi Plocensis maxima parte depromptarum, wyd. B. Ulanowski, Archiwum Komisji Prawniczej, t. 1, s. 1–31.
Magistri Vincentii dicti Kadłubek Chronica Polonorum, wyd. M. Plezia, Monumenta Poloniae Historica, Series II, t. 9, Kraków 1994.
Schlesisches Urkundenbuch, t. 1. 971–1230, hrsg. J.J. Menzel, H. Appelt, bearb. H. Appelt, Köln–Graz 1963.
Benyskiewicz K., Władysław Herman. Książę Polski 1079–1102, Kraków 2014.
Białuński G., Wizna na pograniczu polsko-pruskim w czasach księcia Bolesława Kędzierzawego [w:] Pogranicze polsko-pruskie i krzyżackie. Materiały z konferencji naukowej Górzno 1–2 czerwca 2002 r., red. K. Grążawski, Włocławek–Brodnica 2003, s. 255–276.
Bieniak J., Polska elita polityczna XII wieku, cz. I: Tło działalności [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 2, red. S.K. Kuczyński, Warszawa 1982, s. 11–61.
Bieniak J., Polska elita polityczna XII wieku, cz. IIIA: Arbitrzy książąt – krąg rodzinny Piotra Włostowica [w:]Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 4, red. S.K. Kuczyński, Warszawa 1990, s. 13–107.
Bieniak J., Polska elita polityczna XII wieku, cz. IVB: Dwa możnowładztwa – starzy i nowi [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Zbiór studiów, t. 12, red. S. Górzyński, Warszawa 2012, s. 11–45.
Bieniak J., Powstanie księstwa opolsko-raciborskiego jako wyraz przekształcania się Polski w dzielnicową poliarchię [w:] Sacra Silentii provincia. 800 lat dziedzicznego księstwa opolskiego (1202–2002), red. A. Pobóg-Lenartowicz, Opole 2003, s. 37–81.
Biniaś-Szkopek M., Bolesław Kędzierzawy, Poznań 2014.
Cetwiński M., Kasztelanowie i kasztelanie na Śląsku w XIII i XIV wieku [w:] Studia z dziejów średniowiecza polskiego i powszechnego, Acta Universitatis Wratislaviensis, T. 979, Historia, t. 69, Wrocław 1989, s. 3–20 (tekst ponownie opublikowany w zbiorze: M. Cetwiński, Śląski tygiel. Studia z dziejów polskiego średniowiecza, Częstochowa 2001, s. 255–275).
Dalewski Z., Modele władzy dynastycznej w Europie Środkowo-Wschodniej we wcześniejszym średniowieczu, Warszawa 2014.
Dąbrowski F., Studia nad administracją kasztelańską Polski XIII wieku, Warszawa 2007.
Dowiat J., Polska – państwem średniowiecznej Europy, Warszawa 1968.
Eberl I., Pfalzgraf [w:] Lexikon des Mittelalters, t. 6, szp. 2011–2013.
Fokt K., Denuo de Legenicensi potestate. Uwagi o znaczeniu Legnicy w księstwie Bolesława Wysokiego, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 2015, R. 70, nr 2, s. 3–15.
Font M., Im Spannungsfeld der christlichen Großmächte. Mittel- und Osteuropa im 10.–12. Jahrhundert, Herne 2008.
Gawlas S., O kształt zjednoczonego Królestwa. Niemieckie władztwo terytorialne a geneza społeczno-ustrojowej odrębności Polski, wyd. 2, Warszawa 2000 (wyd. 1: Warszawa 1996).
Grodecki R., Zbigniew książę Polski [w:] Studja staropolskie. Księga ku czci Aleksandra Brücknera, Kraków 1928, s. 71–105.
Jurek T., [rec.] J. Osiński, Statut Bolesława Krzywoustego, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2014, ss. 272, „Roczniki Historyczne” 2015, t. 81, s. 230–233.
Helbig H., Der Wettinische Ständestaat: Untersuchungen zur Geschichte des Ständewesens und der landständischen Verfassung in Mitteldeutschland bis 1485, Mitteldeutsche Forschungen, t. 4, Münster–Köln 1955.
Kosonowski M., O ustawie sukcesyjnej Bolesława Krzywoustego w kontrowersyjnym oświetleniu. W związku z pracą Jacka Osińskiego Statut Bolesława Krzywoustego, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2014, ss. 271 i 5 tablic, CPH 2015, t. 67, nr 2, s. 237–269.
Kosonowski M., Dokumenty księżnej Salomei i księcia Mieszka Starego dla klasztoru Benedyktynów w Mogilnie z XVII-wiecznego kopiariusza Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej. Studium krytyczne i edycja tekstów [w:] Signa. Studia i szkice z nauk pomocniczych historii. Prace dedykowane Profesorowi Zenonowi Piechowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. A. Marzec, M. Starzyński, Kraków 2014, „Studenckie Zeszyty Historyczne Koła Naukowego Historyków Studentów UJ”, z. 21, s. 29–58.
Kotljar M.F., Rička V.M., Knjažyj dvir Pivdennoj Rusi X–XIII st., Kyiv 2008.
Krawiec A., Król bez korony.Władysław I Herman książę polski, Warszawa 2014.
Labuda G., Władysław i Zbigniew. U genezy podziałów dzielnicowych w Polsce w drugiej połowie XI wieku [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 6, red. S.K. Kuczyński, Warszawa 1994, s. 9–21.
Lalik T., Sandomierskie we wcześniejszym średniowieczu. Prowincja, księstwo, województwo [w:] Studia sandomierskie. Materiały do dziejów miasta Sandomierza i regionu sandomierskiego, red. T. Wąsowicz; J. Pazdur, Warszawa 1967, s. 41–109.
Łowmiański H., Początki Polski,t. VI: Polityczne i społeczne procesy kształtowania się narodu do początku wieku XIV, cz. 1, Warszawa 1985.
Łowmiański H., Rozdrobnienie feudalne Polski w historiografii naukowej [w:] Polska w okresie rozdrobnienia feudalnego, red. H. Łowmiański, Wrocław 1973, s. 7–34.
Maleczyński K., Bolesław Krzywousty: zarys panowania, Kraków 1947.
Maleczyński K., Śląsk w okresie od schyłku IX do połowy XII wieku [w:] Historia Śląska, T. 1:Do roku 1763, cz. 1:Do połowy XIV w., red. K. Maleczyński, Wrocław 1960, s. 145–237.
Modzelewski K., Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego X–XIII wiek, wyd. 2, Poznań 2000 (wyd. 1: Wrocław 1975).
Modzelewski K., Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej, T. 1 serii Chłopi w społeczeństwie polskim, red. Cz. Madajczyk, Wrocław 1987.
Mosingiewicz K., Śliwiński B., Rycerstwo polskie z końca XII w. w falsyfikacie Kazimierza Sprawiedliwego, „Kwartalnik Historyczny” 1981, T. 88, nr 3, s. 713–722.
Paulus Ch., Das Pfalzgrafenamt in Bayern im frühen und hohen Mittelalter, Kommission für bayerische Landesgeschichte: Studien zur bayerischen Verfassungs- und Sozialgeschichte, Arbeiten aus der historischen Atlasforschung in Bayern, T. 25, München 2007.
Schlesinger W., Zur Gerichtsverfassung des Markengebiets östlich der Saale im Zeitalter der deutschen Ostsiedlung, „Jahrbuch für die Geschichte Mittel- und Ostdeutschlands” 1953, nr 2, s. 1–93.
Schlick J., König, Fürsten und Reich (1056–1159). Herrschaftsverständnis im Wandel, Mittelalter-Forschungen, Vol. 7, Stuttgart 2001.
Schneidmüller B., Konsensuale Herrschaft. Ein Essay über Formen und Konzepte politischer Ordnung im Mittelalter [w:] Reich, Regionen und Europa in Mittelalter und Neuzeit. Festschrift für Peter Moraw, ed. P.-J. Heinig, Berlin 2000, s. 53–87.
Spors J., Podział dzielnicowy Polski według statutu Bolesława Krzywoustego ze szczególnym uwzględnieniem dzielnicy seniorackiej, Słupsk 1978.
Spors J., Uwagi nad genezą urzędu wojewody dzielnicowego w Polsce XII – początku XIII wieku, „Przegląd Historyczny” 1991, R. 82, nr 2, s. 185–208.
Spors J., Wojewodowie Polski dzielnicowej w XII i XIII wieku: Przegląd wojewodów w kontekście ewolucji urzędu od godności nadwornej do urzędu ziemskiego, „Przegląd Historyczny” 1991, R. 82, nr 3–4, s. 353–370.
Spors J., Ze studiów nad urzędami w Polsce XI i XII w. (wojewoda, komornik, podkomorzy), CPH 1992 (wyd. 1993), t. 44, nr 2, s. 25–53.
Strätz H.-W., Pfalzgraf [w:] Handwörterbuch zur deutschen Rechtsgeschichte, wyd. 1, t. 3, szp. 1667–1670.
Teterycz-Puzio A., Henryk Sandomierski. Polski krzyżowiec (1126/1133 – 18 X 1166), wyd. 2, Kraków 2015.
Thieme A., Die Burggrafschaft Altenburg: Studien zu Amt und Herrschaft im Übergang vom hohen zum späten Mittelalter, Schriften zur Sächsischen Landesgeschichte, T. 2, Leipzig 2001.
Urzędnicy małopolscy XII–XV wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, oprac. J. Kurtyka et al., Wrocław 1990.
Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku. Spisy, oprac. A. Gąsiorowski, T. 4. Małopolska, z. 1.
Wasilewski T., Poland’s Administrative Structure in Early Piast Times: Castra Ruled by Comites as Centres of Provinces and Territorial Administration, Acta Poloniae Historica 1989, Vol. 44, s. 5–31.
Wenta J., O stróżach „testamentu” Bolesława Krzywoustego [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, T. 8, red. S.K. Kuczyński, Warszawa 1999, s. 67–112.
Wiszewski P., Mieszko III Stary i jego czasy, Wrocław 2002.
Zotz Th., Im Amt und Würden: Zur Eigenart „offizieller” Positionen im früheren Mittelalter, „Tel Aviver Jahrbuch für deutsche Geschichte” 1993, nr 22, s. 1–23.
Zotz Th., Burggraf [w:] Handwörterbuch zur deutschen Rechtsgeschichte, wyd. 2, t. 1, szp. 766–768.
Żerelik R., Dzieje Śląska do 1526 roku [w:] Historia Śląska, red. M. Czapliński, Wrocław 2002, s. 14–116.
Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 9 (2016), Tom 9, Zeszyt 4, s. 471 - 486
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Publikacja: 30.03.2017
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2163
Liczba pobrań: 1127