Michał Kokowski

The article is a case study on the views of the famous T.S. Kuhn about the so-called Copernican revolution. Generally, Kuhn is presented as a very successful historian and philosopher of science: an author of world bestsellers. The division among his supporters, i.e. about so-called left-wing and right-wing Kuhnians, is recalled, and the fact that Kuhn himself vehemently dissociated from a large proportion of his adherents. It is also noted here, that in the last 30 years, in addition to abundant hagiographic literature on T. S. Kuhn, there have also been a few critical studies of Kuhn’s achievements.

The rest of the article presents the author’s critical analysis of Kuhn’s views on the so-called Copernican Revolution, which formed the basis of Kuhn’s scheme of scientific development presented in The Structure of Scientific Revolutions (1962); i.e. the world’s most famous monograph in social sciences and humanities so far.

The criticism encompasses a genesis, content and reception of Kuhn’s views and the development of his interpretations. The analysis is carried out by the means of methodology of historical sciences and a scientific method, which the author describes as the hypothetico-deductive method of correspondence thinking.

The criticism is based on the author’s current publications (developed here further on), which were sadly unnoticed by the researchers, although presented in the world center for the Copernican research, and are available on the Internet freely.

This fact leads the author to the assumption that international Kuhnian research is underdeveloped seriously and that strong prejudices – barriers may exist in scientific circles, such as, e.g., primacy of number of citations (and other bibliometric indicators) over content analysis, the Matthew effect, the effect of alleged and actual scientific centers and peripheries, some mental remnants of the Cold War, as well as underdevelopment of scientific communication.

Artykuł jest rozwinięciem wykładu plenarnego wygłoszonego 16 lutego 2023 r. w Auli Polskiej Akademii Umiejętności z okazji 550-lecia urodzin Mikołaja Kopernika i 150-lecia pierwszego publicznego posiedzenia Akademii Umiejętności w Krakowie.

Formułuje on odpowiedź na kluczowe pytanie: „Dlaczego nadal interesuje nas Mikołaj Kopernik?” i dotyczy wielowymiarowej przestrzeni zagadnień, których składowymi są człowiek – społeczeństwo – kultura (nauka, teologia i religia, sztuki piękne) – idee, pojęcia – czas – przestrzeń i to wszystko w zmiennych kontekstach historycznych.

Tematyka ta ujmowana jest z pespektywy metodologii nauk historycznych i historii nauk ścisłych, historii, historii i filozofii nauk ścisłych, historii idei, kosmologii naukowej i kosmologii ogólnokulturowej, historii sztuki i kultury, historii teologii i religii, historii pamięci, historii politycznej i geopolitycznej, socjologii i kulturoznawstwa: kulturowej roli wielkich bohaterów / geniuszy i pracy zbiorowej w kulturze, roli obchodów okolicznościowych oraz postaci Kopernika jako „marki reklamowej”.

Artykuł przedstawia: a) uaktualnienie zasad oceny czasopism w modelu ewaluacji opracowanym w Pracowni Naukoznawstwa IHN PAN, b) punktacje czasopism z historii nauki według wykazów czasopism MNiSW (2017), MEiN (2021), MEiN (2023), PN IHN PAN (2022) oraz PN IHN PAN (2023), c) porównanie punktacji czasopism z historii i z historii nauki w wykazach czasopism: ministerialnych i PN IHN PAN, a także Scopus, DOAJ, Index Copernicus International, PKP Preservation Network i Keepers Register.

Konkluzją artykułu jest otwarty apel do Ministra Edukacji i Nauki o nadanie w najbliższej aktualizacji ministerialnego wykazu czasopism 200 punktów czasopismu „Studia Historiae Scientiarum” i 140 czasopismu „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, gdyż czasopisma te, poświęcone tematyce historii nauki, nie ustępują pod względem osiągnięć polskim czasopismom historycznym, które uzyskały już 200 i 140 punktów decyzją Ministra Edukacji i Nauki z dnia 17 lipca 2023.

Omówiona została działalność Komisji Historii Nauki PAU w roku akademickim 2022/2023.

Przedstawiono spisy: posiedzeń naukowych, konferencji, sesji i seminariów naukowych oraz nowych publikacji.

Naszkicowano jedenasty etap rozwijania czasopisma Studia Historiae Scientiarum (wcześniejsza nazwa Prace Komisji Historii Nauki PAU).

Podano m.in. informacje o ewaluacji czasopisma w „ICI Master Journal List 2022” (koniec 2023 r.), „CWTS Journal Indicators 2023” (5 czerwca 2024), w „SCImago Journal Rankings 2023” (oparty o dane z bazy Scopus z kwietnia 2024), w Scopus 2023 (aktualizacja 5 czerwca 2024), w „Rankingu PN IHN PAN 2023” (aktualizacja 5 października 2023) oraz w Web of Science, a także liczbie zagranicznych autorów i recenzentów bieżącego tomu czasopisma.

Naszkicowano dziesiąty etap rozwijania czasopisma Studia Historiae Scientiarum (wcześniejsza nazwa Prace Komisji Historii Nauki PAU).

Podano m.in. informacje o ewaluacji czasopisma w „ICI Master Journal List 2021” (koniec 2022 r.), CWTS Journal Indicators 2022 (5 czerwca 2023), w SCImago Journal Rankings 2022 (oparty o dane z bazy Scopus z kwietnia 2023) oraz w Scopus 2022 (aktualizacja 5 czerwca 2023 r.), a także liczbie zagranicznych autorów i recenzentów bieżącego tomu czasopisma.

Artykuł przedstawia omówienie monografii Modi memorandi: Leksykon kultury pamięci M. Saryusz-Wolskiej (2014) i Deutsch-Polnische Erinnerungsorte, t. 1–5 (2012–2015) / Polsko-niemieckie miejsca pamięci, t. 1–4 (2013–2015).

Przedstawiono wybór bibliografii z zakresu naukometrii, bibliometrii oraz informetrii.
Bibliografia została wyselekcjonowana w ramach autorskich badań prowadzonych w zakresie: a) aktualnej debaty na temat naukometrii, bibliometrii oraz informetrii w Polsce, b) historii tych dyscyplin oraz c) historii naukoznawstwa.
Zaletą takiego wyboru jest uwzględnienie wielu publikacji, które: a) przedstawiają poglądy zarówno polskich, jak i zagranicznych autorów; b) omawiają poważne ograniczenia metodyczne naukometrii, bibliometrii oraz informetrii; c) ukazują nierozerwalny związek tych dyscyplin z naukoznawstwem.
Prezentowaną niżej bibliografię autor wykorzystał także w dwóch artykułach opublikowanych w tomie 14. Prac Komisji Historii Nauki PAU (rok 2015).

Opracowanie przedstawia spis publikacji Zbigniewa Beli (1949–2018), filologa, prozaika oraz historyka farmacji.

Bibliography of the works by Zbigniew Bela (1949–2018), a philologist, prosaist, and pharmacy historian

The bibliography presents the list of publications by Zbigniew Bela (1949–2018), a philologist, prosaist, and historian of pharmacy.

Bibliografia prac astronoma i historyka nauk ścisłych Piotra Flina (1945–2018)

Opracowanie przedstawia spis publikacji Piotra Flina (1945–2018), astronoma i historyka nauk ścisłych.

Niniejsze opracowanie przedstawia spis dwustu pięćdziesięciu (w tym dwustu czterdziestu trzech odrębnych) publikacji śp. Piotra Flina i spis trzech prac doktorskich, których był promotorem. Przedstawiany spis publikacji nie rości sobie pretensji do bycia kompletną bibliografią prac tego Autora.

Z uwagi na specyfikę opracowania, publikacje współautorskie wymienione są w porządku czasowym, a nie alfabetycznym współautorów. Dodatkowo, w porównaniu ze standardowym stylem zapisu bibliografii przyjętym w czasopiśmie, na końcu każdego rekordu bibliograficznego w nawiasach kwadratowych pojawia się data opublikowania; podanie takiej daty jest zgodne z konwencją przyjętą w portalu SAO/NASA Astrophysics Data System (i jego wzbogaconej kopii: „Science Archive Facility” w European Southern Observatory). Zgodnie z konwencją przyjętą we wspomnianych portalach w spisie publikacji uwzględnione zostały także dwie recenzje monografii współautorskiej P. Flina.

Bibliography of the works by Piotr Flin (1945–2018), an astronomer and exact sciences historian

The bibliography presents the list of publications by Piotr Flin (1945–2018), an astronomer and exact sciences historian.

This study presents a list of two hundred and fifty (including two hundred and forty-three separate) publications of the late Piotr Flin and a list of three doctoral theses he supervised. It is likely that the list of publications presented is not a complete bibliography of the author’s works.

Due to the specificity of the study, the co-authored publications are listed in a chronological order, not an alphabetical order of co-authors. In addition, compared to the standard bibliographical style adopted in the journal, the date of publication appears at the end of each bibliographic record in square brackets. Providing the date in this format follows the convention adopted on the SAO / NASA portal Astrophysics Data System and its enriched copy: “The Science Archive Facility” at the European Southern Observatory. In accordance with the conventions adopted in the aforementioned portals, the list of publications also includes two reviews of a co-authored monograph by P. Flin.

Artykuł komentuje słynny referat Borisa Hessena „Społeczne i ekonomiczne korzenie Principiów Newtona” przedstawiony podczas II Międzynarodowego Kongresu Historii Nauki i Techniki w Londynie w 1931 r.

Komentarz ten czyniony jest w świetle rozważań z metodologii historiografii nauki, w tym autorskich idei hermeneutyki badawczej i hermeneutyki badawczej historiografii nauki, biografii Borisa Hessena, historii historiografii nauki, historii nauki oraz historii naukoznawstwa.

Artykuł syntetycznie przedstawia hermeneutykę badawczą Hessena i wskazuje jej zasadnicze wady.

Opisuje recepcję referatu Hessena na Zachodzie: zarówno szerzej znaną pozytywną recepcję (bernaliści i ich następcy, m.in. zwolennicy marksistowskich badań nauki i społecznej historii nauki), jak i o wiele mniej znaną negatywną recepcję (członkowie (Brytyjskiego) Towarzystwa na rzecz Wolności w Nauce, członkowie Harvardzkiej grupy J.B. Conanta Kształcenia Ogólnego z Zakresu Nauk Empirycznych).

Przedstawia także zmienne losy recepcji myśli Hessena w ZSSR i Rosji w latach 1930–2020.

Wskazuje również różne historiograficzne mity związane z „Borisem Hessenem”, w tym mit jakoby polskie naukoznawstwo powstało później lub w tym samym czasie co rosyjskie naukovedenie.

Ułomność hermeneutyki badawczej Hessena, z jednej strony, i recepcja jego poglądów na Zachodzie oraz w ZSSR i w Rosji od lat 30. XX wieku do lat 20. XXI wieku, w tym mity historiograficzne związane z Hessenem, z drugiej strony, pokazują jak paradoksalna może być historia historiografii nauki i dowodzą konieczności pielęgnowania zdolności krytycznego myślenia wśród badaczy interpretujących naukę (historyków nauki, filozofów nauki, socjologów wiedzy naukowej itp.).

Kopernik, styl jego łaciny i komentarze do Commentariolus

Metodologia krytyki historycznej albo wyższej krytyki i stylometrii/stylochronometrii, znana z bibliologii i literaturoznawstwa, jest zastosowana do badania pism Mikołaja Kopernika. W szczególności jego wczesne dzieło Commentariolus porównuje się na poziomie języka łacińskiego z późniejszymi: jego własnymi (Meditata, List przeciwko Wernerowi i De revolutionibus) oraz innych autorów. Zidentyfikowano w tych pracach szereg uderzających różnic stylistycznych, które zinterpretowano w świetle stylometrii/stylochronometrii, krytyki historycznej oraz historii badań Kopernikowskich. Przeprowadzone badanie pozwoliło na wyciągnięcie prawdopodobnych wniosków na temat „Sitz im Leben” (kontekstu historycznego) i datowania Commentariolus.

Article available under CC BY license.

License text: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode   

Naszkicowano trzeci etap rozwijania czasopisma Prace Komisji Historii Nauki PAU. W czerwcu 2016 roku wydano Prace Komisji Historii Nauki PAU 2015 tom XIV. Na mocy decyzji prawnej z dniem 4 lipca 2016 r. czasopismo – przy zachowaniu ciągłości wydawniczej – zmieniło nazwę na Studia Historiae Scientiarum. Od czerwca 2016 r. czasopismo ma nową stronę internetową z panelem redakcyjnym w Portalu Czasopism Naukowych. Zachowano jednocześnie dotychczasową stronę internetową w Portalu PAU. W listopadzie2016 roku wydano Studia Historiae Scientiarum 2016 tom 15.

Przedstawiono czwarty etap rozwijania czasopisma Studia Historiae Scientiarum (wcześniejsza nazwa Prace Komisji Historii Nauki PAU). Zmodyfikowano działy czasopisma, procedurę recenzyjną oraz styl zapisu bibliografii. Wzrosła liczba zagranicznych autorów i zagranicznych recenzentów czasopisma.

The article presents the fourth phase of the development of the journal Studia Historiae Scientiarum (previous name Prace Komisji Historii Nauki PAU / Proceedings of the PAU Commission on the History of Science). The sections of the journal were modified, as well as the peer review procedure and the bibliographic style. There has also been an increase in the number of foreign authors and reviewers of the journal.

Ewolucyjna transformacja czasopisma. Część 5

The article outlines the sixth phase of the development of the journal Studia Historiae Scientiarum (previous name Prace Komisji Historii Nauki PAU / Proceedings of the PAU Commission on the History of Science).

The information is provided on the following matters: the journal obtaining the award in the ministerial program “Support for scientific journals 2019–2020” (in April 2019), the evaluation of the magazine in “ICI Master Journal List 2017” (published at the end of 2018) and in “List of journals of the Ministry of Science and Higher Education of the Polish Republic 2019” (published on 31 July 2019), the indexation of the journal in the Scopus database (from September 2019), the implementation of the service Similarity Check (Crossref), the works on updating the journal’s website in OJS (3.1.2.1.), the number of foreign authors and the number of reviewers of the current volume of the journal.

The article outlines the seventh phase of the development of the journal Studia Historiae Scientiarum (previous name Prace Komisji Historii Nauki PAU / Proceedings of the PAU Commission on the History of Science).

The information is provided on the following matters: the realization of the ministerial program “Support for scientific journals 2019–2020”, the evaluation of the journal in “ICI Master Journal List 2018” (published at the end of 2019), in Scimago Journal Ranks 2019 (published on 11 June 2020), in CWTS Journal Indicators (published on the beginning of June 2020) and in Scopus (published on 6 June 2020), a systemic obstacle in the further developing of the journal related to the journal’s underrated rating in the “List of journals of the Ministry of Science and Higher Education of the Polish Republic 2019” (published on 31 July 2019 and 18 December 2020), the indexation of the journal in the Scopus database (from September 2019), the works on updating the journal’s website in OJS (3.1.2.), and the number of foreign authors and the number of reviewers of the current volume of the journal.

The article outlines the eighth phase of the development of the journal Studia Historiae Scientiarum (previous name Prace Komisji Historii Nauki PAU / Proceedings of the PAU Commission on the History of Science).

Information is provided on the following matters: the journal’s evaluation by the “ICI Master Journal List 2019” (released at the end of 2020), by the Ministry of Education and Science of the Polish Republic (released on February 9 / 18, 2021), by Scopus (released on 6 April 2021), and by the SCImago Journal Rankings 2020 (released on May 17, 2021; unfortunately, the journal data in Scimago website are inconsistent with the Scopus data, e.g. most of the 2020 volume’s citable texts that are indexed in Scopus have been omitted).

Additionally, the number of foreign authors and reviewers of the current volume of the journal is quoted.

From volume 21 (2022), the journal Studia Historiae Scientiarum will implement additional organizational solutions: a CC BY license for the texts of articles (retaining the possibility of other licenses for illustrations), the CrossMark service and the publishing option, the so-called FirstView Articles.

Article available under CC BY license.

License text: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode   

Artykuł dotyczy kluczowych problemów polskich ministerialnych list czasopism naukowych, co zostanie okazane na przykładzie czasopism z historii i historii nauki, idei nowej listy według Pracowni Naukoznawstwa IHN PAN oraz dowartościowania działalności redaktorskiej i recenzyjnej w polskim systemie ewaluacji dokonań naukowych.

Wskazano fundamentalną wadę procedury tworzenia wykazów czasopism naukowych MNiSW (18 grudnia 2019 r.) i MEiN (9 lutego 2021 r. / 18 lutego 2021 r.) – brak nawiązania do osiągnięć naukoznawstwa (powstałego w Polsce w latach 1916–1939 i od tego czasu rozwijanego owocnie na świecie).

Porównano osiągnięcia bibliometryczne 12 najwyżej punktowanych polskich czasopism z historii, które otrzymały po 100 punktów w „Wykazie czasopism MEiN” (9 lutego 2021 r. / 18 lutego 2021 r.), z osiągnięciami bibliometrycznymi 9 najwyżej punktowanych polskich czasopism z subdyscyplin „historia nauki” lub „historia i filozofia nauki”, które choć otrzymały jedynie 40 punktów, nie mają mniejszych dokonań bibliometrycznych niż polskie czasopisma historyczne ocenione na 100 punktów.

Porównano osiągnięcia bibliometryczne 18 polskich czasopism z historii indeksowanych w Scopus. W 2019 i 2020 r. najwyższe wartości wskaźników miało wśród nich czasopismo Studia Historiae Scientiarum.

Na tej podstawie jest zasadne twierdzić, że w przypadku polskich czasopism z dyscypliny „historia” i subdyscyplin „historia nauki” i „historia i filozofia nauki”, ministerialny wykaz czasopism zbudowano w oparciu o nieobiektywne i nietransparentne zasady. Taka krytyczna uwaga odnosi się także do poprzednich wykazów czasopism MNiSW, włącznie z Wykazem z 18 grudnia 2019 r.

Dlatego należy: a) gruntownie poprawić punktacje polskich czasopism z subdyscyplin „historia nauki” i „historia i filozofia nauki” w krótkiej perspektywie czasowej, gdyż utrzymanie takich werdyktów doprowadzi w trakcie ewaluacji polskich jednostek akademickich do nieuzasadnionej merytorycznie deprecjacji dorobku naukowego z zakresu tych subdyscyplin oraz b) wypracować nowy model ewaluacji czasopism w dłuższej perspektywie czasowej.

Mając na względzie dokonania zintegrowanego naukoznawstwa, w szczególności metody myślenia korespondencyjnego i idei (r)ewolucji naukowej Michała Kokowskiego, badań prakseologicznych w duchu Tadeusza Kotarbińskiego, komunikacji naukowej oraz nurtu odpowiedzialnych metryk, przedstawiono nowy model ewaluacji czasopism.

Opisano ideę obiektywnych mierników dokonań czasopisma i kosztów publikowania w nim: miernika osiągnięć czasopisma (MOC)©, miernika kosztowności czasopisma (MKC)© i unormowanego miernika kosztowności czasopisma (UMKC)© oraz przedstawiono zasady tworzenia listy czasopism naukowych według Pracowni Naukoznawstwa IHN PAN©.

Przedstawiono postulat dowartościowania działalności redaktorskiej i recenzyjnej w polskim systemie ewaluacji dokonań naukowych poprzez modyfikację obowiązującego rozporządzenia w sprawie ewaluacji dokonań naukowych.

Article available under CC BY-NC-ND  license.

License text: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/pl/legalcode   

Naszkicowano trzeci etap rozwijania czasopisma Prace Komisji Historii Nauki PAU. W czerwcu 2016 roku wydano Prace Komisji Historii Nauki PAU 2015 tom XIV. Na mocy decyzji prawnej z dniem 4 lipca 2016 r. czasopismo – przy zachowaniu ciągłości wydawniczej – zmieniło nazwę na Studia Historiae Scientiarum. Od czerwca 2016 r. czasopismo ma nową stronę internetową z panelem redakcyjnym w Portalu Czasopism Naukowych. Zachowano jednocześnie dotychczasową stronę internetową w Portalu PAU. W listopadzie 2016 roku wydano Studia Historiae Scientiarum 2016 tom 15.

Przedstawiono czwarty etap rozwijania czasopisma Studia Historiae Scientiarum (wcześniejsza nazwa Prace Komisji Historii Nauki PAU). Zmodyfikowano działy czasopisma, procedurę recenzyjną oraz styl zapisu bibliografii. Wzrosła liczba zagranicznych autorów i zagranicznych recenzentów czasopisma.

Ewolucyjna transformacja czasopisma. Część 5

Naszkicowano szósty etap rozwijania czasopisma Studia Historiae Scientiarum (wcześniejsza nazwa Prace Komisji Historii Nauki PAU).

Podano informacje o uzyskanym przez czasopismo wyróżnieniu w ramach ministerialnego programu „Wsparcie dla czasopism naukowych 2019–2020” (w kwietniu 2019 r.), ewaluacji czasopisma w „ICI Master Journal List 2017” (opublikowanej u końca 2018 r.) i „Wykazie czasopism MNiSW 2019” (opublikowanym 31 lipca 2019 r.), indeksacji czasopisma w bazie Scopus (od września 2019 r.), wdrożeniu usługi Similarity Check (Crossref), pracach nad aktualizacją strony internetowej czasopisma w OJS (3.1.2.1) oraz liczbie zagranicznych autorów i recenzentów bieżącego tomu czasopisma.

Naszkicowano siódmy etap rozwijania czasopisma Studia Historiae Scientiarum (wcześniejsza nazwa Prace Komisji Historii Nauki PAU).

Podano m.in. informacje o realizacji ministerialnego programu „Wsparcie dla czasopism naukowych 2019–2020”, ewaluacji czasopisma w „ICI Master Journal List 2018” (z końca 2019 r.), Scimago Journal Ranks 2019 (z 11 czerwca 2020 r.), CWTS Journal Indicators (z początku czerwca 2020) oraz Scopus (z 6 czerwca 2020), sytemowej przeszkodzie w dalszym rozwijaniu czasopisma związanej z zaniżoną oceną czasopisma w „Wykazie czasopism MNiSW 2019” (z 31 lipca 2019 r. i 18 grudnia 2020 r.), indeksacji czasopisma w bazie Scopus (od września 2019), pracach nad aktualizacją strony internetowej czasopisma w OJS (3.1.2.) oraz liczbie zagranicznych autorów i recenzentów bieżącego tomu czasopisma.

The article outlines the seventh phase of the development of the journal Studia Historiae Scientiarum (previous name Prace Komisji Historii Nauki PAU / Proceedings of the PAU Commission on the History of Science).

The information is provided on the following matters: the realization of the ministerial program “Support for scientific journals 2019–2020”, the evaluation of the journal in “ICI Master Journal List 2018” (published at the end of 2019), in Scimago Journal Ranks 2019 (published on 11 June 2020), in CWTS Journal Indicators (published on the beginning of June 2020) and in Scopus (published on 6 June 2020), a systemic obstacle in the further developing of the journal related to the journal’s underrated rating in the “List of journals of the Ministry of Science and Higher Education of the Polish Republic 2019” (published on 31 July 2019 and 18 December 2020), the indexation of the journal in the Scopus database (from September 2019), the works on updating the journal’s website in OJS (3.1.2.), and the number of foreign authors and the number of reviewers of the current volume of the journal.

Naszkicowano ósmy etap rozwijania czasopisma Studia Historiae Scientiarum (wcześniejsza nazwa Prace Komisji Historii Nauki PAU).

Podano m.in. informacje o ewaluacji czasopisma w „ICI Master Journal List 2019” (koniec 2020 r.), przez MEiN (9 lutego / 18 lutego 2021 r.), w Scopus (6 kwietnia 2021 r.) oraz w SCImago Journal Rankings 2020 (17 maja 2021 r.; dane dotyczące czasopisma są niezgodne ze stanem faktycznym:

pominięto większość cytowalnych tekstów tomu z 2020 r., które są indeksowane w Scopus) oraz liczbie zagranicznych autorów i recenzentów bieżącego tomu czasopisma.

Od tomu 21(2022) czasopismo Studia Historiae Scientiarum wdroży dodatkowe rozwiązania organizacyjne: licencję CC BY dla tekstów artykułów (zachowując możliwość innych licencji dla ilustracji), usługę CrossMark oraz opcję wydawniczą, tzw. „Artykuły FirstView”.

Article available under CC BY license.

License text: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode   

Naszkicowano dziewiąty etap rozwijania czasopisma „Studia Historiae Scientiarum” (wcześniejsza nazwa „Prace Komisji Historii Nauki PAU”).

Wyróżniono dwa podstawowe sposoby rozwijania czasopism naukowych: jako przedsięwzięcie czysto naukowe albo przedsięwzięcie czysto biznesowe – czasopismo „Studia Historiae Scientiarum” realizuje ten pierwszy model.

Podano m.in. informacje o ewaluacji czasopisma w „ICI Master Journal List 2020” (koniec 2021 r.), przez MEiN (1 grudnia / 21 grudnia 2021 r.), w Scopus (5 maja 2021 r.) oraz w SCImago Journal Rankings 2021 (oparty o dane z bazy Scopus z kwietnia 2022) oraz liczbie zagranicznych autorów i recenzentów bieżącego tomu czasopisma.

Od tomu 21(2022) czasopismo „Studia Historiae Scientiarum” wdrożyło dodatkowe rozwiązania organizacyjne: licencję CC BY dla tekstów artykułów (zachowując możliwość innych licencji dla ilustracji), usługę CrossMark oraz opcję wydawniczą, tzw. „Artykuły FirstView”.

Celem tego badawczo‑przeglądowego artykułu jest zbadanie podstaw naukowych naukometrii / bibliometrii – wskazanie jej faktycznych możliwości „detekcyjno‑pomiarowych”. Przeprowadzana analiza dokonywana jest z autorskiej perspektywy zintegrowanego naukoznawstwa oraz historii i metodologii tak pojmowanego naukoznawstwa (szczególnie historii i metodologii naukometrii / bibliometrii oraz historii i metodologii nauki). Stanowi to o nowości ujęcia tematyki i determinuje: a) sposób wyboru publikacji i ich interpretacji oraz b) hierarchię analizowanych zagadnień.

Artykuł opisuje: dominujący na świecie i w Polsce (niekrytyczny) pogląd na temat podstaw naukometrii / bibliometrii i liczne poważne naukowe ograniczenia podstaw naukometrii / bibliometrii, takie jak: a) niezgodność z danymi empirycznymi tzw. praw naukometrycznych i prawa koncentracji Garfielda; b) stronniczość dziedzinowa, językowa oraz geograficzna baz indeksacyjnych; c) różne praktyki komunikacji naukowej; d) orientacja lokalna (narodowo‑państwową) nauk humanistycznych i społecznych oraz lokalne indeksy cytowań; e) wady definicji wskaźnika wpływu (IF) i manipulacje jego wartościami, „gra w Impact Factor”; f) rozliczne problemy z cytowaniami: syndrom Mendla, syndrom klasycznej publikacji, tzw. cytowania drugorzędne i trzeciorzędne, syndrom palimpsestu, efekt zaniku cytowań, kradzieże cytowań, tzw. efekt Mateusza, negatywne cytowania, „modne bzdury”, przymusowe cytowania, patologie: tzw. karteli albo spółdzielni cytowań, „autorstwa gościnnego” oraz „autorstwa honorowego”; g) odróżnienia „wpływu publikacji” i „znaczenia publikacji, doniosłości publikacji”; h) efektywność indeksowania publikacji w bazach elektronicznych i internetowych a nowoczesność techniczna publikacji.

Odkrycie tego typu ograniczeń naukometrii / bibliometrii wywołało powstanie m.in. biobibliometrii, alternatywnych metryk (‘altmetrics’) oraz ruchu otwartej nauki.

Uwzględnienie analizowanych informacji prowadzi do ogólnej konkluzji mającej znaczenie dla aktualnej polityki naukowej w Polsce: należy przeciwstawić się „tyranii bibliometrii”, gdyż nie służy to rozwojowi nauki. Dlatego trzeba ograniczyć stosowanie metod naukometrycznych w ocenie działalności naukowej, szczególnie nauk humanistycznych i nauk społecznych.

Artykuł opowiada się również za realizacją priorytetowej dla MNiSW idei promowania dorobku polskich nauk humanistycznych i społecznych w kraju i za granicą. W tym celu wnioskuje się: a) rozwijać zintegrowane naukoznawstwo (uwolni to od licznych błędów naukometrii i bibliometrii); b) rozbudowywać bazy indeksacyjne publikacji, biblioteki cyfrowe oraz repozytoria cyfrowe, c) intensyfikować udział polskich badaczy w międzynarodowej przestrzeni badawczej, w tym aktywnie włączyć się w projekt budowy europejskiej bazy indeksacyjnej humanistyki i nauk społecznych, d) rozwijać otwarty dostęp do treści naukowych oraz e) unowocześnić polskie czasopisma naukowe i wydawnictwa naukowe.

Artykuł omawia kryteria i tryb oceny parametrycznej czasopism naukowych według Projektu z dnia 6 czerwca 2016 r. „Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia ……………….. 2016 r. w sprawie przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym”, wskazuje poważne wady natury legislacyjnej i naukoznawczej (w tym bibliometrycznej) tego projektu oraz postuluje istotną nowelizację treści przepisów tego rozporządzenia.

Władysław Natanson i Alfred Landé, a prawo Plancka, statystyka Boltzmanna-Plancka-Natansona oraz statystyka Bosego

Artykuł opisuje kontekst i treść przeoczonej dotąd przez historyków fizyki korespondencji z listopada 1925 roku na temat prawa Plancka i statystyki Bosego pomiędzy Władysławem Natansonem, a Alfredem Landé i konsekwencje tej korespondencji.

W artykule publikowane są po raz pierwszy transkrypcje dwóch oryginalnych listów w języku niemieckim i ich tłumaczenia na język angielski.

Article available under CC BY-NC-ND  license.

License text: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/pl/legalcode   

Artykuł omawia krytycznie formę i treść polskiego przekładu książki Hansa-Jörga Rheinbergera pt. Epistemologia historyczna (Warszawa: Oficyna Naukowa, 2015. Przełożył [z języka niemieckiego] Jan Surman. ISBN 978-83-64363-20-7, ss. 336). Wskazano zarówno merytoryczne zalety tej książki, jak i jej pewne (głównie lingwistyczne) wady.

Autor, w nawiązaniu do tekstu Jana Woleńskiego opublikowanego na łamach Prac Komisji Historii Nauki PAU w 2014 roku, podejmuje temat rozumienia uogólnionej zasady korespondencji w kontekście idei: kumulatywizmu (C.G. Hempel, P. Oppenhaim; E. Nagel), skrajnego antykumulatywizmu (P. Feyerabend, T.S. Kuhn), dialektycznego kumulatywizmu (W. Krajewski) oraz hipotetyczno‑ dedukcyjnej metody myślenia korespondencyjnego i metodologii stosowanej przez Kopernika (M. Kokowski).

Autor udziela odpowiedzi na list Pana dr. Pawła E. Tomaszewskiego, będącego kolejnym (trzecim) etapem polemiki na temat faktów z życia Jana Czochralskiego i różnic w sposobie ich przedstawiania przez amatora i profesjonalnego historyka. Źródłem kontrowersji jest biografia pt. Powrót. Rzecz o Janie Czochralskim (2012), edycja angielska: Jan Czochralski restored (2013).

Zdaniem Autora, profesjonalny historyk nauki może mieć pewne zastrzeżenia wobec czasami zbyt popularnego stylu publikacji dr. Tomaszewskiego. Nie ulega jedna żadnej wątpliwości, że jak dotąd to właśnie ten Amator [tj. miłośnik, entuzjasta] badań historycznych dokonał znacznie więcej na polu badań biografii i dokonań Jana Czochralskiego niż profesjonalni historycy i historycy nauki.

Odpowiedź ta kończy polemikę. 

Artykuł przedstawia omówienie monografii Alicji Rafalskiej-Łasochy poświęconej kontaktom Marii Skłodowskiej-Curie ze środowiskiem krakowskim (głównie naukowym).

Artykuł przedstawia krytyczne omówienie książki Władysława Marka Kolasy na temat historiografii prasy polskiej. Dotyczy on metodologii historiografii, naukoznawstwa i jego subdyscyplin: naukometrii i bibliometrii.

Artykuł przedstawia zasadnicze zastrzeżenia wobec projektu i uchwalonej Ustawy 2.0 vel Konstytucji dla nauki i skupia się na analizie dwóch zagadnień: modelu uniwersytetu oraz modelu ewaluacji czasopism i książek. Analiza ta jest rozwijana w świetle wiedzy z zakresu zintegrowanego naukoznawstwa (w skład którego wchodzi m.in. historia nauki, historia organizacji szkolnictwa wyższego i nauki oraz naukometria i bibliometria) i modelu uniwersytetu nowego humanizmu.

Artykuł postuluje wprowadzenie szeregu istotnych modyfikacji treści Ustawy 2.0 i rozporządzeń wykonawczych, aby zaradzić ich podstawowym wadom.

Basic objections to the draft and the adopted Act 2.0 vel the Constitution for science

The article presents essential reservations about the proposal and the adopted Act 2.0 vel Constitution for Science. It focuses on the analysis of two topics: model of university and model of evaluation of journals and books. Our analysis is made in the light of knowledge of integrated sciences of science (containing, i.a., history of science, history of organization of higher education system and science, scientometrics and bibliometrics) and a model of university of new humanism.

The article calls for introduction of series of vital modifications in the analyzed Act 2.0 and implementing regulations to remedy their fundamental drawbacks.

W artykule opisano typy czasopism z historii nauki, kryterium wyboru czasopism z historii nauki, transparentne kryteria ewaluacyjne czasopism naukowych przyjęte w „Wykazie czasopism Pracowni Naukoznawstwa IHN PAN” (2022) oraz podano punktację czasopism z historii nauki w Wykazach czasopism MNiSW (25.01.2017), MEiN (21.12.2021) oraz Pracowni Naukoznawstwa IHN PAN (2022). 

Omówiona została działalność Komisji Historii Nauki PAU w roku 2015/2016. Przedstawiono spisy: posiedzeń naukowych i posiedzeń administracyjno-wyborczych, nowych Członków Komisji oraz nowych publikacji.

Sprawozdanie Komisji Historii Nauki PAU w roku 2020/2021

Omówiona została działalność Komisji Historii Nauki PAU w roku 2020/2021. Przedstawiono spisy: posiedzeń naukowych, konferencji, sesji i seminariów naukowych, nowych członków Komisji oraz nowych publikacji.

Article available under CC BY license.

License text: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode   

Artykuł opisuje przebieg sesji roboczej „Polskie czasopisma naukowe z dyscyplin: «historia i filozofia nauki» oraz «naukoznawstwo» – aktualne wyzwania” (Kraków, 25 czerwca 2019 r.), zorganizowanej przez Komisję Historii Nauki PAU.

Artykuł przedstawia postać Andrzeja Pelczara (1937–2010): jego rodowód genealogiczny, szkicową biografię naukową, listę pełnionych funkcji publicznych oraz dorobek z historii i filozofii nauki na tle dokonań krakowskiego środowiska matematycznego, a także uaktualnia informacje na temat stanu liczbowego krakowskiego środowiska matematycznego i matematycznej szkoły warszawskiej.

Andrzej Pelczar’s (1937–2010) meetings with the history and philosophy of science

The article presents the character of Andrzej Pelczar (1937–2010): his genealogical pedigree, sketchy scientific biography, list of performed public functions, achievements in the history and philosophy of science against the achievements of the Kraków mathematical environment, and also it updates the information on the numerical state of the Kraków mathematical environment and Warsaw mathematical school.

Artykuł przedstawia fakty dotyczące nierozpatrzonego dotąd „Wniosku o korektę punktacji czasopisma Studia Historiae Scientiarum z 20 punktów na 70 punktów” (z 9 września 2019 i 15 stycznia 2020 r.) skierowanego do Komisji Ewaluacji Nauki MNiSW.

Analizuje on publicznie dostępne informacje na temat obecności polskich czasopism z dyscyplin „historia”, „historia nauki” oraz „historia i filozofia nauki” w bazach indeksacyjnych lub biblioteach czasopism i ich wskaźników bibliometrycznych. Informacje te są porównane z przyznanymi punktami w ministerialnej ewaluacji czasopism z 2019 r.

Ponieważ ministerialna punktacja nie ma związku z rzeczywistym dorobkiem czasopisma Komisji Historii Nauki PAU, podniesiono kwestię pilnej zmiany punktacji tego czasopisma.

The case of the “Complaint calling for a correction of the score given to the journal Studia Historiae Scientiarum from 20 to 70 points”

The article presents facts about the hitherto pending “Complaint calling for a correction of the score given to the journal Studia Historiae Scientiarum from 20 to 70 points” (of September 9, 2019 and of January 15, 2020) addressed to the Science Evaluation Commission of the Ministry of Science and Higher Education of the Polish Government.

It analyzes publicly available information on the presence of Polish journals on ‘history’, ‘history of science’ and ‘history and philosophy of science’ in indexation databases or journal libraries and their bibliometric indicators. This information is compared with the scoring awarded in the ministerial evaluation of journals in 2019.

Since the ministerial scoring is not related to the actual achievements of the journal of the Commission on the History of Science, Polish Academy of Arts and Sciences, urgent change in the scoring of this journal has been demanded.

Omówiona została działalność Komisji Historii Nauki PAU w roku 2017/2018. Przedstawiono spisy: posiedzeń naukowych, nowych Członków Komisji, nowych publikacji oraz Członków Komisji, którzy zmarli.

The report on the activities of the PAU Commission on the History of Science in 2017/2018

The report discusses the activities of the Commission on the History of Science of the Polish Academy of Arts and Sciences in 2017/2018. It presents the lists of: scientific meetings, new members, new publications, and members who have died.

Omówiona została działalność Komisji Historii Nauki PAU w roku 2015/2016. Przedstawiono spisy: posiedzeń naukowych i posiedzeń administracyjno-wyborczych, nowych Członków Komisji oraz nowych publikacji.

Omówiono działalność Komisji Historii Nauki PAU w roku 2016/2017. Przedstawiono spisy posiedzeń naukowych, konferencji naukowych oraz nowych publikacji.

Omówiona została działalność Komisji Historii Nauki PAU w roku 2018/2019. Przedstawiono spisy: posiedzeń naukowych, konferencji i sesji naukowych, nowych członków Komisji oraz nowych publikacji.

Omówiona została działalność Komisji Historii Nauki PAU w roku 2019/2020. Przedstawiono spisy: posiedzeń naukowych, konferencji i sesji naukowych oraz nowych publikacji.

The report on the activities of the PASS Commission on the History of Science in 2019/2020

The report discusses the activities of the Commission on the History of Science of the Polish Academy of Arts and Sciences in 2019/2020. It presents the lists of scientific meetings, conferences, symposia, and new publications.

Omówiona została działalność Komisji Historii Nauki PAU w roku 2020/2021. Przedstawiono spisy: posiedzeń naukowych, konferencji, sesji i seminariów naukowych, nowych członków Komisji oraz nowych publikacji.

Article available under CC BY license.

License text: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode   

Omówiona została działalność Komisji Historii Nauki PAU w roku 2021/2022.

Przedstawiono: relację z wyborów Zarządu Komisji i członków Komisji kadencji 2021–2024; skład Zarządu i listę członków Komisji; spisy: posiedzeń naukowych, konferencji, sesji i seminariów naukowych oraz nowych publikacji.

W toczonej w Polsce w ostatnich trzech dekadach debacie na temat naukometrii i bibliometrii popełniono bardzo poważny błąd metodyczny: pominięto refleksję naukoznawczą, szczególnie historyczno‑metodologiczną. Artykuł rozważa to pominięte zagadnienie.
Aby zrealizować ten cel, posłużono się metodą badań interdyscyplinarnych z zakresu naukoznawstwa i historii naukoznawstwa. Zastosowano tę metodę do analizy wybranych najważniejszych publikacji na temat naukometrii i bibliometrii ostatnich trzech dekad, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu polskiego.
Artykuł omawia: a) kontekst aktualnej debaty na temat naukometrii i bibliometrii w Polsce; b) historię polskich analiz naukometrycznych opartych na zagranicznych bazach indeksacyjnych; c) aktualną dyskusję na temat naukometrii i bibliometrii w Polsce oraz d) pominięty w aktualnej debacie kluczowy aspekt – nierozerwalny związek naukometrii i bibliometrii z naukoznawstwem.
Wnioskiem z przeprowadzonych badań jest postulat powrotu w Polsce do badań informetrycznych (naukometrycznych, bibliometrycznych, webometrycznych, …), świadomiem rozwijanych w kontekście zintegrowanego naukoznawstwa. Wiedzę tę należy wykorzystać w kształtowaniu aktualnej polityki naukowej: struktury organizacyjnej nauki i szkolnictwa wyższego oraz formowania zasad oceny dorobku naukowego instytucji i poszczególnych pracowników oraz czasopism naukowych.

This article investigates the forgotten achievements of Władysław Natanson (1864–1937) related to the creation of Bose-Einstein statistics.

The introductory part of the article presents considerations regarding the methodology of history and the history of exact sciences, and then the divergent research perspectives that can be taken in the description of the history of Bose-Einstein statistics, as well as the author’s integrated approach to this issue, which eliminates the disadvantages of these divergent views.

This integrated approach is then used to describe the achievements of Władysław Natanson related to the creation of Bose-Einstein statistics.

These achievements are presented against the background and in the context of discussions which – relatively sporadically – took place among various groups of researchers: historians and philosophers of science, physicists, sociologists of scientific knowledge in the 20^th and 21^st centuries.

These discussions have now been reordered here. They are followed by a presentation of the complete list of Natanson’s publications regarding the subject. Also shown is his strategy to quote reliably the bibliography with regard to the explanation of the distribution of blackbody radiation and related issues.

Additionally, a list of scientists who knew Natanson’s publications has been supplemented in the article and the precursorship of Natanson’s achievements is explained. This is followed by a rebuttal of many erroneous or simplified statements about him and his achievements.

The already well-known terminological conventions have been recalled: “Bose statistics” and “Bose-Einstein statistics”, as well as recently introduced: “Planck-Bose statistics” (1984), “Natanson’s statistics” (1997)”, “Natanson-Bose-Einstein statistics” (2005), “Planck-Natanson-Bose-Einstein statistics” (2011), and “Natanson statistics” (2013).

New terminological conventions have been introduced: “Boltzmann-Planck-Natanson statistics” and “Boltzmann-Planck-Natanson-Bose-Einstein statistics”.

A side effect of this research is a discovery that Robert K. Merton – the author of the label ‘Matthew effect’ – chose the name of the effect using erroneous premises and the effect should therefore be named after its actual discoverer.

The article is accompanied by four appendixes: the first presents reflections on the methodology of historiography and historiography of exact sciences, the second – a commentary on the use of the terms: “Bose statistics”, “Bose-Einstein statistics”, “Einstein-Bose statistics” and “Planck-Bose statistics”, the third – a very important letter by Max Planck to  Władysław Natanson (of 25 January 1913), and the fourth – the excerpts of two letters from Sommerfeld to Rubinowicz (of 1 October 1919 and 1 November 1919).

Rozbieżne historie statystyki Bosego-Einsteina i zapomniane osiągnięcia Władysława Natansona (1864–1937)

Abstrakt

Artykuł bada zapomniane osiągnięcia Władysława Natansona (1864–1937) związane z powstaniem statystyki Bosego-Einsteina.

W części wstępnej artykułuwskazano rozbieżne perspektywy badawcze, jakie przyjmowano w opisie historii statystyki Bosego-Einsteina, a także autorskie zintegrowane ujęcie tego zagadnienia, które eliminuje wady tych rozbieżnych perspektyw.

Wspomniane zintegrowane ujęcie zastosowano następnie do opisania osiągnięć Władysława Natansona (1864–1937), związanych z powstaniem statystyki Bosego-Einsteina.

Dokonania Natansona przedstawiono na tle i w kontekście dyskusji, jakie toczyły się (stosunkowo sporadycznie) wśród różnych grup badaczy: historyków i filozofów nauki, fizyków, socjologów wiedzy naukowej w XX i XXI w.

Dyskusje uporządkowano oraz przedstawiono kompletną listę publikacji Natansona dotyczących omawianego zagadnienia. Wskazano także strategię rzetelnego cytowania przez Natansona bibliografii dotyczącej wyjaśnienia rozkładu promieniowania ciała doskonale czarnego i pokrewnych zagadnień; uzupełniono listę naukowców, którzy znali publikacje Natansona; skorygowano wiele błędnych lub uproszczonych stwierdzeń na temat Natansona i znaczenia jego publikacji, wyjaśniono kwestię prekursorstwa jego osiągnięć etc.

Przypomniano już znane konwencje terminologiczne: „statystyka Bosego” i „statystyka Bosego-Einsteina”, jak również niedawno wprowadzone: „statystyka Plancka-Bosego” (1984), „statystyka Natansona” (1997, 2013), „statystyka Natansona-Bosego-Einsteina” (2005) oraz „statystyka Plancka-Natansona-Bosego-Einsteina” (2011).

Wprowadzono nowe konwencje terminologiczne: „statystyka Boltzmanna-Plancka-Natansona” i „statystyka Boltzmanna-Plancka-Natansona-Bosego-Einsteina”.

Skutkiem pobocznym tych badań jest odkrycie, iż socjolog Robert K. Merton – autor określenia „efekt św. Mateusza” – wybrał tę nazwę, posługując się błędnymi przesłankami i dlatego należy nazywać ten efekt nazwiskiem jego faktycznego odkrywcy.

Do artykułu dołączone są cztery dodatki: pierwszy – przedstawia rozważania z zakresu metodologii historii i historii nauk ścisłych, drugi – komentarz dotyczący użycia terminów: „statystyka Bosego”, „statystyka Bosego-Einsteina”, „statytyska Einsteina-Bosego” oraz „statystyka Plancka-Bosego, trzeci – bardzo ważny list Maxa Plancka do Władysława Natansona z 25 stycznia 1913 r, a czwarty – fragmenty dwóch listów Sommerfelda do Rubinowicza z 1 października 1919 i 1 listopada 1919.

The report discusses the activities of the Commission on the History of Science of the Polish Academy of Arts and Sciences in 2019/2020. It presents the lists of scientific meetings, conferences, symposia, and new publications.

Omówiona została działalność Komisji Historii Nauki PAU w roku 2017/2018. Przedstawiono spisy: posiedzeń naukowych, nowych Członków Komisji, nowych publikacji oraz Członków Komisji, którzy zmarli.

The report discusses the activities of the Commission on the History of Science of the Polish Academy of Arts and Sciences in 2017/2018. It presents the lists of: scientific meetings, new members, new publications, and members who have died.

The report discusses the activities of the Commission on the History of Science of the Polish Academy of Arts and Sciences in 2018/2019. It presents the lists of: scientific meetings, conferences, symposia, new members of the Commission, and new publications.

Sprawozdanie Komisji Historii Nauki PAU w roku 2018/2019

Abstrakt

Omówiona została działalność Komisji Historii Nauki PAU w roku 2018/2019. Przedstawiono spisy: posiedzeń naukowych, konferencji i sesji naukowych, nowych Członków Komisji oraz nowych publikacji.

Autor udziela odpowiedzi na tekst dr. Pawła E. Tomaszewskiego pt. „Uwagi do komentarza prof. Michała Kokowskiego o badaniach życiorysu Jana Czochralskiego” (Tomaszewski 2015), uwypukla kluczowe kwestie sporne, w tym potrzebę systematycznego powoływania się na źródła historyczne i ich krytykę.

Artykuł omawia „Projekt z dnia 23 marca 2017 r. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia ………… 2017 r.”, wskazuje wady natury legislacyjnej i naukoznawczej (w tym bibliometrycznej) tego projektu oraz postuluje istotną nowelizację treści tego rozporządzenia. 

Artykuł szkicuje tematykę i przebieg pierwszej w dziejach Polskiej Akademii Umiejętności i Instytutu Historii Nauki PAN Wideokonferencji pt. „Polskie czasopisma z historii i filozofii nauki oraz naukoznawstwa: Jak dostać się do Scopus, WoS, ICI, DOAJ oraz ERIH+? Dlaczego warto to zrobić?” (Kraków – Warszawa – Toruń, 16 kwietnia 2020, godz. 10.00–15.00).

Konferencję zorganizowano z okazji 20-lecia Komisji Historii Nauki PAU i powołania Pracowni Naukoznawstwa IHN PAN, aktualnie jedynej placówki naukoznawczej w Polsce.

Videoconference “The Polish journals on the history and philosophy of science and the science of science: How to get to Scopus, WoS, ICI, DOAJ and ERIH+? Why is it worth doing?” (Kraków – Warsaw – Toruń, Poland, April 16, 2020, 10.00–15.00)

The article sketches the subject matter and the course of the first videoconference in the history of the Polish Academy of Arts and Sciences and the Institute of the History of Science of the Polish Academy of Sciences: “The Polish journals on the history and philosophy of science and the science of science: How to get to Scopus, WoS, ICI, DOAJ and ERIH+. Why is it worth doing?” (Krakow – Warsaw – Toruń, 16 April 2020, 10.00–15.00).

The conference was organized on the occasion of the 20th anniversary of the Commission on the History of Science at the Polish Academy of Arts and Sciences, and to mark the establishment of the Laboratory for the Science of Science at the Institute for the History of Science, Polish Academy of Sciences, currently the only one (!) unit for the science of science in Poland.

W artykule przedstawiono wprowadzenie do tematyki sesji roboczej „Polskie czasopisma naukowe z dyscyplin: «historia i filozofia nauki» oraz «naukoznawstwo» – aktualne wyzwania”, zorganizowanej przez Komisję Historii Nauki PAU w Krakowie w dniu 25 czerwca 2019 r., wraz z konkretnymi propozycjami rozwiązań organizacyjno-redakcyjnych dla czasopism i wydawnictw oraz rozwiązań legislacyjnych dotyczących zasad ewaluacji czasopism.

Artykuł opisuje kontekst i treść przeoczonej dotąd przez historyków fizyki korespondencji z listopada 1925 roku na temat prawa Plancka i statystyki Bosego pomiędzy Władysławem Natansonem, a Alfredem Landé i konsekwencje tej korespondencji.

W artykule publikowane są po raz pierwszy transkrypcje dwóch oryginalnych listów w języku niemieckim i ich tłumaczenia na język angielski.

Article available under CC BY-NC-ND  license.

License text: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/pl/legalcode   

W artykule przedstawiono wyniki ewaluacji czasopism z historii nauki, historii, filozofii nauki oraz naukoznawstwa na podstawie „Wykazu czasopism MNiSW 2017”, „Wykazu czasopism MNiSW  2019” oraz „ICI Journal Master List 2014–2017”. Dodano także komentarz do tych wyników. Zwrócono uwagę na następujące fakty:

a) fakt istnienia ujemnej korelacji między oceną czasopisma w „Wykazie czasopism MNiSW 2019” a oceną czasopisma na „ICI Journal Master List 2014–2017” dla czasopism z historii i historii nauki;

b) fakt, że obecność czasopisma w DOAJ nie podniosła oceny ministerialnej czasopisma;

c) fakt, że ocena czasopisma w bazie danych Scopus nie wpłynęła w znaczący sposób na wzrost oceny ministerialnej: ocena ta zależy od dyscypliny i subdyscypliny;

d) fakt, że czasopisma z listy programu ministerialnego „Wsparcie dla czasopism naukowych 2019–2020” (WCN 2019–2020) oraz ERIH+ otrzymały od 20 do 70 punktów; ich ministerialna ocena zależy od dyscypliny i subdyscypliny.

Ponadto wyrażono nadzieję, że dla dobra polskiej nauki w krótkim czasie usunięte zostaną pewne błędy „Wykazu czasopism MNiSW 2019”, gdyż niektóre czasopisma otrzymały nieadekwatne oceny (stwierdzenie to wynika z porównania dokonań czasopism, w tym wskaźników bibliometrycznych).