Kamil Zeidler

W artykule zaprezentowano działalność Centrum Studiów Azji Wschodniej, które zostało założone na Uniwersytecie Gdańskim w 2007 r. CSAW UG od momentu powołania, najpierw pod kierownictwem prof. Ewy Oziewicz (2007–2011), a następnie prof. Kamila Zeidlera (od października 2011 r.), prowadzi działalność naukową, wydawniczą i kulturalną, która jest poświęcona krajom Azji Wschodniej. Celem CSAW UG jest koordynowanie zadań skupionych wokół tych państw na Uniwersytecie Gdańskim. Centrum utrzymuje kontakt z instytucjami edukacyjnymi i badawczymi w Azji Wschodniej oraz promuje kraje tego regionu w Polsce. Swoją działalność podejmuje samodzielnie lub we współpracy z innymi instytucjami z Polski i zagranicy, głównie uczelniami, ambasadami i organizacjami rządowymi, wydawnictwami i przedsiębiorstwami związanymi z krajami Azji Wschodniej. W artykule przedstawiono również, jak szerokie pole współpracy Centrum zapewnia naukowcom, studentom, ale także dyplomatom, dziennikarzom, artystom i osobom zajmującym się kulturą, zarówno w Azji Wschodniej, jak i w Polsce.

Under Polish law objects that are archaeological cultural heritage discovered, accidentally found, or acquired as a result of archaeological research, are the property of the state. This is the situation of the original acquisition of the monument. As a further consequence, archaeological monuments are excluded from trade (becoming res extra commercium). Besides trade, the export of archaeological cultural goods is also highly problematic. In the case of permanent export of a monument abroad, the law imposes the obligation to obtain a permit for such permanent export, issued by the minister responsible for culture and the protection of national heritage. The regulation in Polish law makes it almost impossible for any archaeological cultural goods to be legally exported. The restricted freedom on the market of works of art and monuments in relation to archaeological finds, together with the limited options of mainly temporary export, have created high activity in the black market, calling for a change of approach of the national law towards archaeological heritage. This leads to the question: Should we introduce some legal changes in the ownership rights of archaeological heritage to bring it closer to people?

Some critical words on the occasion of the 50th anniversary of the 1972 UNESCO Convention

2022 marked the 50th anniversary of the adoption of the 1972 UNESCO Convention on the Protection of the World Cultural and Natural Heritage. On the occasion of this anniversary, the article uncharacteristically contains criticism of both UNESCO itself and doubts about the 1972 Convention. However, all these remarks flow from concern for the fate and future of this international organisation, whose activities and achievements in the protection of the world cultural heritage ultimately deserve recognition. The problems do not merely arise within UNESCO, but rather with other members of the international community, particularly some states and their actions toward the organisation. Problems also arise from the implementation of and compliance with international law. The allegations against UNESCO are organised and discussed here according to three criteria: formalism, time and costs. On the other hand, the 1972 UNESCO Convention itself is presented from two perspectives – first, in the normative layer as an international legal act, which serves as a sui generis constitution of the world’s protection of cultural and natural heritage; and second, in the empirical layer. In the latter context, attention was paid to the role of the UNESCO World Heritage List. Regardless of the criticisms, as well as the weaknesses and problems highlighted, it is clear from the article that it emphasises the value of both the 1972 UNESCO Convention, one of whose main advantages is that it has resisted the passage of time, and the great role of UNESCO itself, as an important international organisation with considerable achievements and merits.

Keywords: cultural heritage, cultural heritage law, UNESCO, 1972 UNESCO Convention, UNESCO List

Streszczenie: W 2022 r. przypadało 50-lecie przyjęcia Konwencji UNESCO w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego z 1972 r. Artykuł – nietypowo jak na jubileuszowy – zawiera słowa krytyki zarówno wobec samego UNESCO, jak i wątpliwości co do Konwencji z 1972 r. Jednak wszelkie te uwagi wypływają z troski o losy i przyszłość tej międzynarodowej organizacji, której działalność i osiągnięcia w zakresie ochrony światowego dziedzictwa kultury finalnie zasługują na uznanie. W ocenie autora problemy nie leżą tylko po stronie UNESCO, lecz często bardziej po stronie innych członków społeczności międzynarodowej, w szczególności niektórych państw i ich działań w stosunku do organizacji. Problemy rodzi także implementowanie oraz przestrzeganie prawa międzynarodowego. Zarzuty wobec UNESCO zostały tu uporządkowane według trzech kryteriów: formalizmu, czasu i kosztów. Natomiast sama Konwencja UNESCO z 1972 r. została przedstawiona z dwóch perspektyw – po pierwsze, w warstwie normatywnej jako międzynarodowy akt prawny, który pełni funkcję sui generis konstytucji światowej ochrony dziedzictwa kultury i natury, po drugie, w warstwie empirycznej. W tym ostatnim kontekście zwrócono uwagę na rolę Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO. Niezależnie od uwag krytycznych, a także zaakcentowanych słabych stron i problemów, z artykułu jednoznacznie wynikają znaczenie i wartość zarówno samej Konwencji UNESCO z 1972 r., której jedną z podstawowych zalet jest to, że oparła się upływowi czasu, jak i ogromna rola samego UNESCO jako ważnej i mającej niemałe osiągnięcia i zasługi organizacji międzynarodowej.

Wykład inauguracyjny

Uroczysta Inauguracja roku Akademickiego 2012/2013, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, 2 października 2012 r.

Celem artykułu jest zaprezentowanie działalności Centrum Studiów Azji Wschodniej, które zostało założone na Uniwersytecie Gdańskim w 2007 r. CSAW UG od momentu powołania, najpierw pod kierownictwem prof. Ewy Oziewicz (2007–2011), a następnie prof. Kamila Zeidlera (od października 2011 r.), prowadzi działalność naukową, wydawniczą i kulturalną, która jest poświęcona krajom Azji Wschodniej. Celem CSAW UG jest koordynowanie zadań skupionych wokół tych państw na Uniwersytecie Gdańskim. Centrum utrzymuje kontakt z instytucjami edukacyjnymi i badawczymi w Azji Wschodniej oraz promuje kraje tego regionu w Polsce. Swoją działalność podejmuje samodzielnie lub we współpracy z innymi instytucjami z Polski i zagranicy, głównie uczelniami, ambasadami i organizacjami rządowymi, wydawnictwami i przedsiębiorstwami związanymi z krajami Azji Wschodniej. W artykule przedstawiono również, jak szerokie pole współpracy Centrum zapewnia naukowcom, studentom, ale także dyplomatom, dziennikarzom, artystom i osobom zajmującym się kulturą, zarówno w Azji Wschodniej, jak i w Polsce.

Activity of the Centre for East Asian Studies at the University of Gdańsk (2007–2021)

This article presents the activities of the Centre for East Asian Studies (CEAS), which was established at the University of Gdańsk in 2007. Since its creation, CEAS – first headed by Professor Ewa Oziewicz (2007–2011), then Professor Kamil Zeidler (since October 2011) – has conducted scientific, publishing and cultural activities devoted to East Asian countries. The aim of the CEAS is to coordinate the tasks associated with these countries at Gdańsk University. The Centre maintains contact with educational and research centres in East Asia, and promotes the countries of this region in Poland. Its activities are undertaken independently or in cooperation with other institutions from Poland and abroad, mainly universities, embassies and government organisations, publishing houses and business enterprises related to East Asian countries. The article also presents the wide extent of the field for cooperation the Centre provides not only for scientists and students, but also diplomats, journalists, artists and people working in culture, both in East Asia and in Poland.

Keywords: East Asia, cooperation, cultural activities, scientific activities

1. Projekt badawczy „Polska wieś na Syberii – Wierszyna. Między mitem a rzeczywistością”, Wierszyna, 4–27 września 2018 r. (Patrycja Laskowska)  

2. The Asia-Pacific Moot Court competition, Singapore, 1–3 March 2019 (Karolína Menšíková)

3. Dzień japoński na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 5 czerwca 2019 r. (Kamil Zeidler)

Działalność Centrum Studiów Azji Wschodniej UG w roku 2012 (Kamil Zeidler)