ejournals

Autor

Obywatele w środowisku informacji politycznej: obszary badań i wyzwania metodologiczne

Agnieszka Stępińska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 66, Numer 4 (256), 2023, s. 11-26

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.23.036.18670

Celem artykułu jest zaprezentowanie podstaw teoretycznych badań nad komunikowaniem politycznym, które w centrum swojego zainteresowania stawiają odbiorcę mediów informacyjnych. Punktem wyjścia rozważań są normatywne ujęcia postaw i zachowań obywateli w demokracji oraz koncepcja środowiska informacji politycznej. Ich połączenie pozwala na dwuwymiarowe ujęcie obywateli jako uczestników komunikowania politycznego: z jednej strony bowiem uwaga skierowana jest na oczekiwania wobec obywateli (użytkowników mediów), z drugiej zaś na ich potrzeby i oczekiwania wobec mediów jako źródeł informacji politycznej. Zestawienie tych dwóch perspektyw stanowić może także podstawy teoretyczne badań nad zjawiskami związanymi z korzystaniem z mediów przez obywateli, takimi jak unikanie informacji politycznej oraz selektywny dobór źródeł informacji politycznej.

PDF

Czytaj więcej

Autor

Factors Affecting Self-Censorship Among Polish Journalists

Agnieszka Stępińska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 64, Numer 2 (246), 2021, s. 49-63

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.010.13475

Celem niniejszego artykułu jest rozpoznanie czynników wpływających negatywnie na poziom poczucia autonomii oraz zjawisko autocenzury wśród polskich dziennikarzy w trzech dekadach od okresu transformacji ustrojowej w Polsce. Kwestia ta zostanie przeanalizowana z dwóch perspektyw. Po pierwsze, dokonany zostanie przegląd badań nad poczuciem niezależności dziennikarzy. Następnie, analizie poddane zostaną relacje, jakie zachodziły pomiędzy systemem politycznym i systemem medialnym w Polsce od lat 90. Analiza wykazała, iż w pierwszej dekadzie po transformacji dziennikarze postrzegali czynniki polityczne jako główne źródło ograniczeń autonomii, zaś w drugiej odczuwali głównie presję o charakterze ekonomicznym. Ostatnie lata przyniosły kolejną zmianę – dziennikarze ponownie zaczęli wskazywać na czynniki o charakterze politycznym wpływające na ich poczucie autonomii w zakresie doboru poruszanych tematów i sposobu ich relacjonowania.

PDF

Czytaj więcej

Autor

Teoretyczne podstawy badań nad wydarzeniami medialnymi

Agnieszka Stępińska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 57, Numer 1 (217), 2014, s. 1-21

https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.14.001.2136

Celem artykułu jest zaprezentowanie podwalin koncepcji wydarzeń medialnych oraz opartych na niej głównych nurtów badań prowadzonych od lat 80. XX wieku. Obecnie jest ona niezwykle popularna z uwagi na swój potencjał eksplanacyjny, o czym świadczą liczne prace poświęcone między innymi symboliczno-ekspresyjnej wizji religii i dramaturgiczno-symbolicznemu ujęciu relacji społecznych, współczesnym obrzędom i rytuałom politycznym jako formie integracji społecznej oraz roli mediów w kształtowaniu rzeczywistości społeczno-politycznej. W pierwszej kolejności praca prezentuje twórczość naukową E. Durkheima oraz tzw. neodurkheimistów, przede wszystkim E. Rothenbuhlera i W. Shilsa. Jedna z kluczowych tez E. Durkheima o funkcjonowaniu dwóch odrębnych porządków rzeczywistości – sacrum i profanum, wykorzystana została przez E. Katza i D. Dayana do stworzenia koncepcji wydarzenia medialnego, która stała się następnie podstawą teoretyczną dla szeregu analiz i badań empirycznych prowadzonych przez m.in. T. Liebes, E. Rothenbuhlera, czy też G. Weimanna. Rezultatem tych analiz jest propozycja rozbudowania typologii wydarzeń medialnych. Stąd też niniejsza praca prezentuje typologię uwzględniającą większą liczbę typów wydarzeń medialnych, niż wyliczano, oraz różne rodzaje relacji pomiędzy ich uczestnikami (mowa o organizatorach wydarzenia, dziennikarzach i odbiorcach przekazów). Typologia ta obejmuje łącznie sześć rodzajów wydarzeń medialnych: obok tradycyjnych, mających charakter integrujący, uwzględnione zostały tzw. destrukcyjne wydarzenia medialne (przymus, katastrofa, wojna). Jednocześnie praca podkreśla te aspekty nowej wersji koncepcji wydarzeń medialnych, które poddawane są krytyce.

PDF

Czytaj więcej

Autor

Zmiany motywów wyboru zawodu dziennikarskiego w Polsce

Agnieszka Stępińska

Zeszyty Prasoznawcze, Tom 59, Numer 2 (226), 2016, s. 393-407

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.16.026.5430

Celem artykułu jest metaanaliza wyników badań empirycznych prowadzonych wśród polskich dziennikarzy od lat 70. oraz ukazanie kierunków zmian, jakie w tym środowisku zachodziły w ostatnich czterech dekadach. Porównanie wyników badań z czterech ostatnich dekad prowadzi do wniosku, że wraz ze zmianami polityczno-społecznymi w Polsce na plan pierwszy wśród motywów wyboru zawodu dziennikarskiego przez polskich dziennikarzy wysunęły się motywacje indywidualistyczne, zaś straciły na znaczeniu motywacje altruistyczne. Ponadto zestawienie danych dotyczących motywacji do wykonywania zawodu z oczekiwaniami w zakresie pełnienia funkcji i odgrywania ról przez media i dziennikarzy pozwala na odtworzenie deklarowanego przez przedstawicieli organizacji medialnych współczesnego modelu polskiego dziennikarstwa (tzw. role perception): nastawionego przede wszystkim na przekaz informacji i przedstawianie szerokiego spektrum poglądów oraz kontrolowanie elit, zaś dopiero w dalszej kolejności podejmującego się aktywizowania lub edukowania obywateli.

PDF

Czytaj więcej

Agnieszka Stępińska

Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu

Agnieszka Stępińska Email

Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu

Agnieszka Stępińska