„Bycie” czy „istnienie”? Kilka uwag na temat Form istnienia Wawrzyńca Rymkiewicza
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTE„Bycie” czy „istnienie”? Kilka uwag na temat Form istnienia Wawrzyńca Rymkiewicza
Data publikacji: 2017
Principia, 2016, Tom 63, s. 109 - 130
https://doi.org/10.4467/20843887PI.16.005.7644Autorzy
„Bycie” czy „istnienie”? Kilka uwag na temat Form istnienia Wawrzyńca Rymkiewicza
‘Being’ or ‘existence’?
A few remarks on Wawrzyniec Rymkiewicz’s Formy istnienia [Forms of existence]
In the present article, I enter into a discussion with Wawrzyniec Rymkiewicz’s proposed translations included in his book Formy istnienia [Forms of existence]. They concern Martin Heidegger’s Sein und Zeit and depart from the Polish tradition of translating Heidegger. Rymkiewicz proposes translating Sein as ‘istnienie’ (rather than ‘bycie’), and Dasein as ‘przebywanie’. Although not justifying his decisions, the author does put forward an elaborate interpretation of Heidegger’s work in the new terminology. The present article explores the reading of Heidegger that Rymkiewicz propounds by means of these different translations. I argue that his interpretation is at odds with Heidegger’s conception. Rymkiewicz places great emphasis on the phenomenological side of Heidegger’s project, failing to appreciate its hermeneutical component. As a consequence, he treats existence as given, which, although perhaps justified in phenomenological terms, entirely misses the point of Heidegger’s idea of Sein. That is the fundamental accusation against the term ‘istnienie’. I also reveal inconsistencies in these propositions as they appear on other levels of Heidegger’s text.
Keywords: Martin Heidegger, Being and Time, translation, existence, being, Forms of Existence, Wawrzyniec Rymkiewicz
„Bycie” czy „istnienie”?
Kilka uwag na temat Form istnienia Wawrzyńca Rymkiewicza
W artykule podejmuję dyskusję z propozycjami translatorskimi Wawrzyńca Rymkiewicza zamieszczonymi w jego książce Formy istnienia. Dotyczą one Sein und Zeit Martina Heideggera i odchodzą od polskiej tradycji tłumaczenia Heideggera. Das Sein Rymkiewicz proponuje przełożyć jako „istnienie” (a nie „bycie”), zaś das Dasein jako „przebywanie”. Autor Form istnienia nie uzasadnia wprawdzie swoich decyzji, ale przedstawia rozbudowaną interpretację dzieła Heideggera w nowej terminologii. Wobec tego moim zadaniem jest zbadanie, jaką wykładnię forsuje Rymkiewicz za pomocą odmiennych słów. Argumentuję, że interpretacja ta nie trafia w zamysł Heideggera. Rymkiewicz bardzo mocno akcentuje fenomenologiczną stronę projektu Heideggera, zapoznając jej hermeneutyczny komponent. W konsekwencji traktuje istnienie jako dane, co jest być może fenomenologicznie uzasadnione, ale zupełnie nie trafia w pomyślane po Heideggerowsku das Sein. To jest podstawowy zarzut przeciwko terminowi „istnienie”. Ponadto pokazuję niekonsekwencję tych propozycji ujawniających się na innych poziomach tekstu Heideggera.
Bańkowski, Andrzej, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1: A–K, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Brückner, Aleksander, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wiedza Powszechna, Warszawa 1996 (wyd. I, Kraków 1927).
Długosz‑Kurczabowa, Krystyna, Wielki słownik etymologiczno‑historyczny języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Heidegger, Martin, Sein und Zeit, Gesamtausgabe Band 2, Vittorio Klostermann, Frankfurt am Main 1977.
Heidegger, Martin, Bycie i czas, przeł. Bogdan Baran, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
Heidegger, Martin, Der Spruch des Anaximander, w: tegoż, Holzwege, Vittorio Klostermann, Frankfurt am Main 1980, s. 317–369.
Heidegger, Martin, Powiedzenie Anaksymandra, w: tegoż, Drogi lasu, przeł. Jerzy Gierasimiuk, Robert Marszałek, Janusz Mizera, Janusz Sidorek, Krzysztof Wolicki, Fundacja Aletheia, Warszawa 1997, s. 261–301.
Heidegger, Martin, Beiträge zur Philosophie (vom Ereignis), Gesamtausgabe Band 65, Vittorio Klostermann, Frankfurt am Main 1989.
Heidegger, Martin, Przyczynki do filozofii (Z wydarzania), przeł. Bogdan Baran, Janusz Mizera, Baran i Suszczyński, Kraków 1996.
Heidegger, Martin, Das Ereignis, Gesamtausgabe Band 71, Vittorio Klostermann, Frankfurt am Main 2009.
Heidegger, Martin, Kant a problem metafizyki, przeł. Bogdan Baran, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989.
Heidegger, Martin, Czym jest metafizyka, przeł. Krzysztof Pomian, w: tenże, Znaki drogi, przekład zbiorowy, Fundacja Aletheia, Warszawa 1995, s. 9–25.
Heidegger, Martin, Podstawowe problemy fenomenologii, przeł. Bogdan Baran, Fundacja Aletheia, Warszawa 2009.
Heidegger, Martin, Podstawowe zagadnienia filozofii, przeł. Wawrzyniec Rymkiewicz, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Warszawa 2017 (zapowiedź wydawnicza).
Kołoczek, Łukasz, Być, czyli mieć. Próba transpozycji projektu „Przyczynków do filozofii” Martina Heideggera, Universitas, Kraków 2016.
Rymkiewicz, Wawrzyniec, Ktoś i Nikt. Wprowadzenie do lektury Heideggera, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
Rymkiewicz, Wawrzyniec, Formy istnienia. Heidegger według Arystotelesa, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Warszawa 2015.
Sławski, Franciszek, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. 1: A–J, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków 1952–1956.
Informacje: Principia, 2016, Tom 63, s. 109 - 130
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
„Bycie” czy „istnienie”? Kilka uwag na temat Form istnienia Wawrzyńca Rymkiewicza
‘Being’ or ‘existence’? A few remarks on Wawrzyniec Rymkiewicz’s Formy istnienia [Forms of existence]
Publikacja: 2017
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2247
Liczba pobrań: 2528