FAQ

Nowe idiomy Śląska Opolskiego? Działania społeczne kobiet jako problematyzacje

Data publikacji: 12.2020

Prace Etnograficzne, 2020, Tom 48 Numer 4, s. 305 - 322

https://doi.org/10.4467/22999558.PE.20.023.13417

Autorzy

Monika Baer
Uniwersytet Wrocławski, Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej
https://orcid.org/0000-0002-2415-1060 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Nowe idiomy Śląska Opolskiego? Działania społeczne kobiet jako problematyzacje

Abstrakt

New Idioms of Opole Silesia? Social Activities of Women as Problematisations

By the use of critical anthropological perspective, in this paper I unsettle specific theoretical and methodological premises of studies on Opole Silesia, which have in many ways determined resultant images of the region in scholarly literature. In this context, I find particularly problematic essentialised approaches toward “(Silesian) women,” and the more recent discourses of “disintegration,” which dwell on depopulation, migration, and collapsing social and family relations, or Silesian culture. To this end, I discuss social activities of women in the Dobrzeń Wielki commune, exemplified by an educational group focused on family issues, an association acting for a local community, a vocal ensemble, and a sporting team. Variously embedded in the late industrial condition, these activities are conceived as problematisations. Seen through this prism, they become significant contexts for emerging “norms and forms” of gender, Silesianity, and/or locality. At the same time, they encourage critical insights into such “norms and forms,” and their contribution to various idioms of Opole Silesia. Such problematisations allow therefore for revealing “discursive gaps” and “risks” (re)produced in the aforementioned literature on the region. By unsettling subjects and discursive forms with which it deals, the proposed ethnographic analysis turns into a tool for “generating surprises.”

Bibliografia

Baer M.
2003 Women’s Spaces. Class, Gender and the Club. An Anthropological Study of the Transitional Process in Poland, Wrocław.
2018a. „No bo tym się żyło”. Podział gminy Dobrzeń Wielki w narracjach jej mieszkańców, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne”, nr 46 (4), s. 111–133.
2018b Social Activity of Women in the Dobrzeń Wielki Commune in Light of Anthropological Critique, w: Mutual Impact. Conflict, Tension and Cooperation in Opole Silesia, Wrocław, red. P. Skalník, s. 179–202.
2020 Antropologia krytyczna jako ustrojstwo. Subiektywne refleksje z autoetnograficzną mikrohistorią w tle, w: Myśli – pasje – działania. 100 lat etnologii uniwersyteckiej w Poznaniu, red. A.W. Brzezińska, W. Dohnal, Poznań, s. 53–71.

Boellstorff T.
2007. Queer Studies in the House of Anthropology, „Annual Review of Anthropology”, nr 36, s. 17–35.

Brocki M.
2018. Relacje międzygrupowe na tle wielkiego projektu przemysłowego na przykładzie rozbudowy Elektrowni Opole, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne”, nr 46 (4), s. 69–89.

Czech H.
2015 Giełczyn (gmina Dobrzeń Wielki) dzisiaj, „Societas/Communitas”, nr 20 (1‒2), s. 163–186.

Dawidejt-Jastrzębska E., Łangowska-Reiner H. (red.)
1992 Dobrzeń Wielki i okolice. Dzieje dawne i czasy współczesne, Opole. Falzon M.-A. (red.)
2009 Multi-Sited Ethnography. Theory, Praxis and Locality in Contemporary Research, Farnham.

Fortun K.
2012 Ethnography in Late Industrialism, „Cultural Anthropology”, nr 27 (3), s. 446–464.

Frysztacki K. (red.)
1998 Polacy, Ślązacy, Niemcy. Studia nad stosunkami społeczno-kulturowymi na Śląsku Opolskim, Kraków.

Górny K.
2018 Funkcjonowanie i rozbudowa Elektrowni Opole w opiniach mieszkańców gminy Dobrzeń Wielki, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne”, nr 46 (4), s. 37–51.

Grabowska M. (red.)
1997 Elektrownia „Opole” a przeobrażenia środowiska społecznego, „Śląsk Opolski”, nr 1 (24).

Harvey D.
1990 The Condition of Postmodernity. An Enquiry into the Origins of Cultural Change, Cambridge.

Herzfeld M.
2007 Zażyłość kulturowa. Poetyka społeczna w państwie narodowym, przeł. M. Buchowski, Kraków.

Kisielewicz D.
2015 Historyczne uwarunkowania odrębności regionu Śląska Opolskiego, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies”, nr 3 (1), s. 7–18.

Krasnodębska A.
2013 Migracje i ich skutki w obszarze życia rodzinnego. Z doświadczenia opolskich migrantek, w: Współczesne polskie migracje. Strategie – skutki społeczne – reakcja państwa, red. M. Lesińska, M. Okólski, Warszawa, s. 156–176.

Kruk E.
2018 (Re)konstrukcje kobiecości w kontekście rozbudowy Elektrowni Opole, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne”, nr 46 (4), s. 91–110.

Lesiuk W., Rauziński R., Sołdra-Gwiżdż T. (red.)
2000 Między przeszłością i przyszłością. Elektrownia „Opole” jako czynnik zmiany społecznej, Opole.

Lis M.
2013 Śląsk Opolski w warunkach transformacji ustrojowej państwa od 1989 roku, Opole.

Łuszczewska B. (red.)
1993 Elektrownia „Opole” a środowisko społeczne, Opole.

Marcus G.E.
2007 Collaborative Imaginaries, „Taiwan Journal of Anthropology”, nr 5 (1), s. 1–17.

Marczyk M.
2018 Lokalna ekonomia a wielka inwestycja przemysłowa. Przypadek Elektrowni Opole i gminy Dobrzeń Wielki, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne”, nr 46 (4), s. 21–35.

Mazur-Kajta K.
2013 Stosunek do pracy zawodowej mieszkanek Śląska Opolskiego pracujących poza granicami kraju w świetle badań nad aktywizacją zawodową kobiet. Komunikat, w: Problemy Śląska ze szczególnym uwzględnieniem województwa opolskiego wyzwaniem dla ekonomii społecznej, red. A. Zagórowska, Opole, s. 184–196.

Moore H.L.
2004 Co się stało kobietom i mężczyznom? Płeć kulturowa i inne kryzysy w antropologii, przeł. A. Kościańska i M. Petryk, w: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, red. M. Kempny, E. Nowicka, Warszawa, s. 402–419.

Nowakowski S.
1957 Adaptacja ludności na Śląsku Opolskim, Poznań.
1960 Przeobrażenia społeczne wsi opolskiej, Poznań.

Obserwatorium Integracji Społecznej
2011 Sytuacja życiowa rodzin wielodzietnych, korzystających z pomocy społecznej w woj. opolskim. Raport z badania regionalnego, Opole.

Olszewska A.
1969 Wieś uprzemysłowiona. Studium społeczności lokalnej w powiecie opolskim, Wrocław.

Olszewska-Ładykowa A., Żygulski K.
1959 Małżeństwa mieszane na Śląsku Opolskim, „Przegląd Socjologiczny”, nr 13, s. 89–105.

Ortner S.B.
2016 Dark Anthropology and Its Others. Theory since the Eighties, „HAU. Journal of Ethnographic Theory”, nr 6 (1), s. 47–73.

Ossowski S.
1947 Zagadnienie więzi regionalnej i więzi narodowej na Śląsku Opolskim, „Przegląd Socjologiczny”, nr 9, s. 73–124.

Pawlak M.
2018a Zawstydzona tożsamość. Emocje, ideologie i władza w życiu polskich migrantów w Norwegii, Kraków.
2018b Afektywne dostrojenia i sprawczość w czasach późnego industrializmu, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne”, nr 46 (4), s. 53–68.

Płatkowska-Prokopczyk L.
2014 Aktywność społeczno-zawodowa kobiet na obszarach wiejskich – kierunki zmian na podstawie województwa opolskiego, „Journal of Agribusiness and Rural Development”, nr 2 (32), 123–132.

Rabinow P.
2003 Anthropos Today. Reflections on Modern Equipment, Princeton.

Rabinow P., Marcus G.E., Faubion J.D., Rees T.
2008 Designs for an Anthropology of the Contemporary, Durham.

Rauziński R., Sołdra-Gwiżdż T. (red.)
2012 Społeczeństwo Śląska Opolskiego 1945–2011–2035 – aspekty społeczne, demograficzne i rynku pracy, Opole.

Rauziński R., Sołdra-Gwiżdż T., Geisler R. (red.)
2010 Czy koniec Śląska jaki znamy?, Opole.

Rosik-Dulewska C., Kusza G. (red.)
2009 Budowa bloków 5 i 6 w PGE Elektrowni Opole SA – aspekty gospodarcze, środowiskowe i społeczne, Opole.

Skalník P.
2018a Społeczno-polityczne konsekwencje rozbudowy Elektrowni Opole, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne”, nr 46 (4), s. 1–19.

Skalník P. (red.)
2018b Mutual Impact. Conflict, Tension and Cooperation in Opole Silesia, Wrocław.

Sołdra-Gwiżdż T.
2010 Socjologia wobec Śląska – jedność czy wielość? Opole.

Strathern M.
1990 The Gender of the Gift. Problems with Women and Problems with Society in Melanesia,

Berkeley.
2006 A Community of Critics? Thoughts on New Knowledge, „The Journal of the Royal Anthropological Institute”, nr 12 (1), s. 191–209.

Swadźba U.
2012 Wartości – pracy, rodziny i religii – ciągłość i zmiana. Socjologiczne studium społeczności śląskich, Katowice.

Symonides D. (red.)
2005 Śląsk Opolski. Dziedzictwo i współczesność, Opole.

Informacje

Informacje: Prace Etnograficzne, 2020, Tom 48 Numer 4, s. 305 - 322

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Nowe idiomy Śląska Opolskiego? Działania społeczne kobiet jako problematyzacje

Angielski:

New Idioms of Opole Silesia? Social Activities of Women as Problematisations

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-2415-1060

Monika Baer
Uniwersytet Wrocławski, Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej
https://orcid.org/0000-0002-2415-1060 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Wrocławski, Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej

Publikacja: 12.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Monika Baer (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski