FAQ

Komisja Centralna Likwidacyjna w Księstwie Warszawskim w latach 1808–1812

Data publikacji: 31.03.2023

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 16 (2023), Tom 16, Zeszyt 1, s. 21 - 47

https://doi.org/10.4467/20844131KS.23.002.17302

Autorzy

Marcin Konarski
Menedżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie
https://orcid.org/0000-0001-8791-884X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Komisja Centralna Likwidacyjna w Księstwie Warszawskim w latach 1808–1812

Abstrakt

The Central Liquidation Commission in the Duchy of Warsaw between 1808 and 1812

The subject of the analysis concerns one of the administrative-legal aspects related to military requisitions in the period of the Duchy of Warsaw, namely, the claims of the population resulting from unsatisfied dues for war requisitions and material losses in households which occurred as a result of military operations conducted on Polish soil in the early 19th century. In light of the regulations adopted by the authorities of the Duchy of Warsaw, these claims were to be settled in the manner indicated, while future public burdens were to be settled on the basis of the principle of equity in the form of co-equation, i.e. the equalisation of duties for the benefit of the army. The Central Liquidation Commission – the state body appointed to carry out the liquidation of claims – was established in 1808. Its main duty was to carry out activities such as the receipt, consideration, and determination of claims against the State Treasury.

Bibliografia

Źródła archiwalne

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD]

zespół nr 175, „Rada Stanu i Rada Ministrów Księstwa Warszawskiego” [RSiRMKW], sygn. 24b, 154, 155, 156, 202, 210,

zespół nr 176, „Rada Ministrów Księstwa Warszawskiego” [RMKW], sygn. 100, 141, 142.

 

Archiwum Państwowe w Lublinie [APL]

zespół nr 115, „Komisja Województwa Lubelskiego” [KWL], sygn. 563.

 

Źródła prawne

Bartel, Wojciech Maria, Kosim, Jan i Rostocki, Władysław, oprac. Ustawodawstwo Księstwa Warszawskiego: Akty normatywne władzy najwyższej. T. 1: 1807–1808. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1964.

Bartel, Wojciech Maria, Kosim, Jan i Rostocki, Władysław, oprac. Ustawodawstwo Księstwa Warszawskiego: Akty normatywne władzy najwyższej, T. 3: 1811–1812. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.

Mencel, Tadeusz i Kallas, Marian, oprac. Protokoły Rady Stanu Księstwa Warszawskiego. T. 3, cz. 1. Warszawa: Wydawnictwa Sejmowe, 1995.

Mencel, Tadeusz i Kallas, Marian, oprac. Protokoły Rady Stanu Księstwa Warszawskiego. T. 3, cz. 2. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1996.

Pawłowski, Bronisław, wyd. Protokoły Rady Stanu Księstwa Warszawskiego. T. 1, cz. 1. Toruń: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960.

Pawłowski, Bronisław, wyd. Protokoły Rady Stanu Księstwa Warszawskiego. T. 1, cz. 2. Toruń: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962.

Pawłowski, Bronisław i Mencel, Tadeusz, wyd. Protokoły Rady Stanu Księstwa Warszawskiego. T. 2, cz. 1. Toruń: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965.

Pawłowski, Bronisław i Mencel, Tadeusz, wyd. Protokoły Rady Stanu Księstwa Warszawskiego. T. 2, cz. 2. Toruń–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968.

Rostworowski, Michał, oprac. Materiały do dziejów Komisji Rządzącej z r. 1807. T. 1: Dziennik czynności Komisji Rządzącej. Kraków: Akademia Umiejętności i Towarzystwo Popierania Wydawnictw Akademii Umiejętności, 1918.

 

Akty prawa polskiego

Dekret [z 13 maja 1808 r.] w sprawie ustanowienia Komisji Likwidacyjnej, jej kompetencjach i składzie osobowym (Dz.Pr.K.W. T. 1 Nr 11).

Dekret [z 12 grudnia 1808 r.] o repartycji żywności i furażu dla wojsk Księstwa Warszawskiego w okresie od 1 stycznia 1809 r. do 31 października 1809 r. W: Ustawodawstwo Księstwa Warszawskiego. Akty normatywne władzy najwyższej. T. 1: 1807–1808, oprac. Wojciech Maria Bartel, Jan Kosim i Władysław Rostocki, 165–7. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1964.

Dekret [z 16 marca 1809 r.] dotyczący organizacji Komisji Likwidacyjnej (Dz.Pr.K.W. T. 1 Nr 11).

Dekret [z 24 marca 1809 r.] w sprawie koekwakcji szkód wojennych, jakie ponieśli obywatele Księstwa do 1 września 1807 r. (Dz.Pr.K.W. T. 1 Nr 11).

Dekret [z 17 grudnia 1810 r.] dotyczący allewiacji podatków w przypadku klęsk żywiołowych (Dz.Pr.K.W., T. 3 Nr 26).

Dekret [z 29 grudnia 1810 r.] dotyczący terminów w związku z likwidacją pretensji do skarbu Ks. Warsz. (Dz.Pr.K.W. T. 3 Nr 26).

Dekret [z 24 lipca 1811 r.] ustalający dzień 1 VI 1811 r. jako termin ostateczny wnoszenia do rad prefekturalnych pretensji do skarbu państwa (Dz.Pr.K.W. T. 3 Nr 34).

Dekret [z 18 stycznia 1812 r.] ustalający zasady wynagrodzenia obywateli powiatów: czerskiego, orłowskiego, brzezińskiego i rawskiego za żywność i furaże dostarczane wojsku Księstwa Warszawskiego w czasie działań wojennych 1809 r. W: Ustawodawstwo Księstwa Warszawskiego. Akty normatywne władzy najwyższej. T. 3: 1811–1812, oprac. Wojciech Maria Bartel, Jan Kosim i Władysław Rostocki, 188–9. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.

Uchwała Rady Ministrów [z 28 listopada 1812 r.] stanowiąca o allewiacji w podatkach (Dz.Pr.K.W. T. 4 Nr 48).

 

Akty prawa francuskiego

Décret du 11 août 1792 relatif aux indemnités à accorder aux citoyens qui auraient perdu, dans le cours de la guerre, tout ou partie de leurs propriétés. W: Collection générale des décrets rendus par l’assemblée nationale législative avec la mention des Sanctions & des Mandats l’exécution donnés par le Roi, 103–5. Paris: Baudouin, 1792.

Décret du comité militaire sur les places de guerre et postes militaires, lors de la séance du 5 juillet 1791. W: Archives Parlementaires de 1787 à 1860 – Première série (1787–1799). T. 27: Du 6 juin au 5 juillet 1791, 727–41. Paris: Société d’Imprimerie et Librairie Administratives et des Chemins de Fer Paul Dupont, 1887.

Décret du 8 juillet 1791, concernant la conservation et le classement des places de guerre et postes militaires, la police des fortifications et autres objets y relatifs. W: Collection générale des décrets rendus par l’assemblée nationale législative avec la mention des Sanctions & des Mandats l’exécution donnés par le Roi, 78–134. Paris: Baudouin, 1791.

Décret du 14 août 1793 relatif aux indemnités à accorder aux habitants des frontières qui ont été dévastées par l’ennemi. W: Collection complète des lois, décrets d’intérêt général, traités internationaux, arrêtés, circulaires, instructions, etc. T. 6, 111–2. Paris: Sirey, 1825.

Décret du 14 août 1793 relatif aux indemnités à accorder aux communes qui, l’année dernière ont éprouvé des pertes par l’invasion de l’ennemi. W: Collection complète des lois, décrets d’intérêt général, traités internationaux, arrêtés, circulaires, instructions, etc. T. 6, 112. Paris: Sirey, 1825.

Décret du 5 prairial an XII qui accorde une indemnité aux habitants des départements du Pas-de-Calais, de la Seine-Inférieure, de la Manche et des Côtes-du-Nord qui ont éprouvé des pertes par les bombardements ou incursions des Anglais. W: Bulletin des lois de la République Française: Contenant les lois rendues depuis le 28 floréal jusqu’au dernier jour complémentaire an XII. No. 1 à 16. T. 1 Nr 4, 45–46. Paris: De Lʻimprimerie Impériale, 1804.

Loi du 19 Vendémiaire an VI relatif au mode de distribution des secours et indemnités a accorder a raison des pertes occasionnées par la guerre et les autres incidents imprévus antérieurement au 1er vendémiaire an VI [No. 1489]. W: Bulletin des lois de la République Française. T. 5 Nr 152, 6–12. Paris: Imprimerie nationale des lois, 1797.

 

Źródła drukowane

Fredro, Aleksander. „Trzy po trzy. Pamiętniki z epoki napoleońskiej”. W: Aleksander Fredro. Dzieła. T. 11. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1880.

Gazeta Warszawska 97, 5 grudnia 1806 r.

[Niemcewicz, Julian Ursyn]. Pamiętniki z czasów Księstwa Warszawskiego (1807–1809). Wyd. Aleksander Kraushar. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1902.

 

Opracowania

Babiński, Leon. „Rejestracja i indemnizacja strat wojennych w świetle ustaw wydanych: we Francji po r. 1814–15 i 1870–71, w Niemczech po r. 1870–71, w Austrii po r. 1866, w Rosji po r. 1904–05”. W: Likwidacja skutków wojny w dziedzinie stosunków prawnych i ekonomicznych w Polsce. T. 2, 9–91. Warszawa: Nakładem Wydziału Rejestracji Strat Wojennych przy Radzie Głównej Opiekuńczej, 1917.

Bardach, Juliusz. „Themis a Clio, czyli o potrzebie podejścia historycznego w prawoznawstwie”. W: Juliusz Bardach, Themis a Clio czyli prawo a historia, 11–33. Warszawa: Liber, 2001.

Belostyk, Ryszard. Fortyfikacje Księstwa Warszawskiego 1807–1813. Przeł. Andrzej Szymański. Oświęcim: Napoleon V, 2018.

Boć, Jan. Wyrównanie strat wynikłych z legalnych działań administracji. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971.

Cichoń, Paweł. „Wpływy francuskie w administracji Księstwa Warszawskiego”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne 140, z. 1 (2013): 1–18. DOI: https://doi.org/10.4467/20844069PH.13.001.1040.

Cichoń, Paweł. „Zmiany prawnoustrojowe w «napoleońskim» Krakowie w latach 1809–

1815”. Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 24 (2021): 31–48. DOI: https://doi.org/10.48269/2450-6095-sdpipp-24-002.

Czubaty, Jarosław. „Księstwo Warszawskie – pierwsze nowoczesne państwo polskie?” Kwartalnik Historyczny 125, z. 2 (2018): 365–401.

Eile, Henryk. Dzieje administracji w wojsku Księstwa Warszawskiego. Zaopatrzenie wojska. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa Drukarnia Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1928.

Gąsiorowska, Natalia. „Rekwizycje w Księstwie Warszawskim, okupowanym przez Rosję (1813–1815)”. W: Likwidacja skutków wojny w dziedzinie stosunków prawnych i ekonomicznych w Polsce. T. 2, 102–7. Warszawa: Nakładem Wydziału Rejestracji Strat Wojennych przy Radzie Głównej Opiekuńczej, 1917.

Handelsman, Marceli. Historyka zasady metodologji i teorji poznania historycznego. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1928.

Henry, André. „La Révolution et la Réparation des Dommages de Guerre”. Nouvelle Reveue Historique de Droit Français et Étranger 39/40 (1916): 383–428.

Iwaszkiewicz, Janusz. „Rejestracja i indemnizacja strat wojennych na Litwie po roku 1812”. W: Likwidacja skutków wojny w dziedzinie stosunków prawnych i ekonomicznych w Polsce. T. 2, 129–40. Warszawa: Nakładem Wydziału Rejestracji Strat Wojennych przy Radzie Głównej Opiekuńczej, 1917.

Jaworski, Władysław Leopold. Nauka prawa administracyjnego. Zagadnienia ogólne. Warszawa: Biblioteka Polska, 1924.

Kaczkowski, Józef. „Zasady odszkodowania strat wojennych za czasów Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego”. Sfinks. Miesięcznik Poświęcony Sprawom Społecznym, Literaturze i Sztuce 10, z. 4 (1917): 17–35.

Kallas, Marian. „Koncepcje organizacji nowoczesnej administracji w Księstwie Warszawskim”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F 37 (1982): 189–210.

Kallas, Marian. Organy administracji terytorialnej w Księstwie Warszawskim. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 1975.

Knopp, Tomasz. „Prefekci Księstwa Warszawskiego. Przyczynek do portretu zbiorowego”. Studia Historyczne 55, z. 3–4 (2012): 357–70.

Konarski, Marcin. „Publiczne posługi transportowe w okresie Księstwa Warszawskiego w świetle postanowień dekretu z dnia 22 maja 1810 r. «względem koni i podwód dostarczonych pod transporty i wojskowych». Czasopismo Prawno-Historyczne 71, z. 2 (2019): 113–35. DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2019.2.5.

Konarski, Marcin. „Legal aspects of organising the administration of food for the army in the Duchy of Warsaw between 1807 and 1812”. Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 17, z. 1 (2020): 99–128. DOI: https://doi.org/10.32084/sawp.2020.15.1-6.

Konarski, Marcin. „Legal reforms of agrarian relations in the Duchy of Warsaw between 1807 and 1809”. Studia Iuridica Lublinensia 31, z. 1 (2022): 93–123. DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2022.31.1.93-123.

Koredczuk, Józef. „Związek reform prawa cywilnego z reformami administracyjnymi w Księstwie Warszawskim”. W: Cywilizacja administracji publicznej. Księga jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin prof. nadz. Uwr dra hab. Jana Jeżewskiego, red. Józef Koredczuk, 233–41.

Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2018.

Kowalczyk, Rafał. „Aprowizacja w armii Księstwa Warszawskiego w latach 1807–1809. Rola Michała Ambrożego Kochanowskiego”. Przegląd Historyczno-Wojskowy 250, z. 4 (2014): 7–24.

Kowalczyk, Rafał. „Społeczne skutki wojny roku 1812”. W: Wojny i konflikty w Europie Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem Śląska. Aspekty społeczne i kulturowe, red. Antoni Barciak, 116–46. Katowice–Zabrze: Studio NOA, 2020. DOI: https://doi.org/10.34916/kes.2020.23.09.

Kraushar, Aleksander. „Sprawa likwidacji strat wojennych za Księstwa Warszawskiego (1807–1815)”. W: Likwidacja skutków wojny w dziedzinie stosunków prawnych i ekonomicznych w Polsce. T. 2, 93–102. Warszawa: Nakładem Wydziału Rejestracji Strat Wojennych przy Radzie Głównej Opiekuńczej, 1917.

Krzos, Kazimierz. Z księciem Józefem w Galicji w 1809 roku. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.

Krzymkowski, Marek. „Postępowanie o uchylenie immunitetu urzędnikom administracji powiatowej  i miejskiej departamentu poznańskiego w Księstwie Warszawskim”. Studia Iuridica Lublinensia 25, z. 3 (2016): 485–96. DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2016.25.3.485.

Michalska-Badziak, Ryszarda. „Dobra publiczne, świadczenia publiczne, obowiązki publiczne”. W: Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, red. Małgorzata Stahl, 107–12. Warszawa: Wolters Kluwer, 2016.

Mielnik, Marcin. „Organizacja, kompetencje i działalność władz policyjnych czasów Komisji Rządzącej (14 stycznia – 5 października 1807 r.)”. Studia Prawnoustrojowe 8 (2008): 303–16.

Monteskiusz [Montesquieu, Charles]. O duchu praw. Przeł. Tadeusz Boy-Żeleński. Kraków: „Zielona Sowa”, 2003.

Nowicki, Ryszard. „Wizerunek Napoleona w świetle «Mowy Hrabi Skórzewskiego» z roku 1809”. Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej 13 (2007): 27–33.

Przygodzki, Jacek. „Rekwizycje w Księstwie Warszawskim w okresie rosyjskich rządów okupacyjnych”. Annales Universitatis Wratislaviensis 2294 (2001): 125–40.

Przygodzki, Jacek. Rada Najwyższa Tymczasowa Księstwa Warszawskiego 1813–1815. Organizacja i działalność. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002.

Rosner, Anna. „Sędziowie i urzędnicy sądów pokoju w Księstwie Warszawskim”. Przegląd Historyczny 79, z. 4 (1988): 659–84.

Rundstein, Szymon. Szkody wojenne. Teoria nadzwyczajnych indemnizacji w prawie publicznym. Warszawa: F. Hoesick, 1916.

Rundstein, Szymon. Szkody wojenne a współczesne prawo narodów. Warszawa: Wydział Rejestracji Strat Wojennych przy Radzie Głównej Opiekuńczej, 1917.

Salmonowicz, Stanisław. „Krystian Bogumił Steiner (1746–1814). Zapomniany krytyk Naruszewicza”. Kwartalnik Historyczny 67, z. 1 (1960): 134–45.

Senkowska-Gluck, Monika. Donacje napoleońskie w Księstwie Warszawskim. Studium historyczno-prawne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, 1968.

Sobociński, Władysław. Historia ustroju i prawa Księstwa Warszawskiego. Toruń: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1964.

Strzeszewski, Czesław. Kryzys rolniczy na ziemiach Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego 1807–1830. Lublin: Drukarnia Państwowa, 1934.

Szalewska, Małgorzata. „Ciężary i świadczenia publiczne”. W: Prawo administracyjne materialne, red. Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski i Andrzej Wróbel, [seria] System Prawa Administracyjnego. T. 7, 533–60. Warszawa: C.H. Beck / Instytut Nauk Prawnych PAN, 2017.

Topolski, Jerzy. Metodologia historii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984.

Willaume, Juliusz. „Przesilenie w ministerstwie policji Księstwa Warszawskiego”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F 18 (1963): 95–116.

Witkowski, Wojciech. Sądownictwo administracyjne w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim 1807–1867. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984.

Zimmermann, Marian. Wywłaszczenie. Studium z dziedziny prawa publicznego. Lwów: Nakładem Towarzystwa Naukowego, 1933.

Zych, Gabriel. Armia Księstwa Warszawskiego 1807–1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.

Zych, Gabriel. Rok 1807. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1957.

Informacje

Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 16 (2023), Tom 16, Zeszyt 1, s. 21 - 47

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Komisja Centralna Likwidacyjna w Księstwie Warszawskim w latach 1808–1812

Angielski:
The Central Liquidation Commission in the Duchy of Warsaw between 1808 and 1812

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-8791-884X

Marcin Konarski
Menedżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie
https://orcid.org/0000-0001-8791-884X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Menedżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie

Publikacja: 31.03.2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Marcin Konarski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Sugerowane cytowania: Chicago

Marcin, Konarski. "Komisja Centralna Likwidacyjna w Księstwie Warszawskim w latach 1808–1812" Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa. Mar 31, 2023. https://ejournals.eu/czasopismo/kshpp/artykul/komisja-centralna-likwidacyjna-w-ksiestwie-warszawskim-w-latach-1808-1812