FAQ
logo of Jagiellonian University in Krakow

Religijni nieumarli. O nowej konceptualizacji wampiryzmu w przestrzeni medialnej (na przykładzie serialu „Nocna msza” Mike’a Flanagana)

Publication date: 30.06.2022

Media Research Issues, 2022, Volume 65, Issue 2 (250), pp. 93 - 108

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.22.018.15609

Authors

Jakub Rawski
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Głogowie
https://orcid.org/0000-0003-0149-544X Orcid
All publications →

Titles

Religijni nieumarli. O nowej konceptualizacji wampiryzmu w przestrzeni medialnej (na przykładzie serialu „Nocna msza” Mike’a Flanagana)

Abstract

Celem artykułu jest analiza toposu wampira w serialu „Nocna msza” (2021). Ze względu na wyjątkowe, w aspekcie religijnym, ujęcie figury nieumarłego koniecznym wydaje się odpowiedź na następujące pytania: w jakim zakresie semantycznym produkcja Netflixa wnosi nowe treści do dotychczasowej ewolucji obrazu krwiopijcy w kulturze? Dlaczego powiązanie wampiryzmu z religijnością, chociaż już we wcześniejszych utworach pojawiały się tego typu reprezentacje, stanowi novum? Jakie nawiązania oraz paralele można zaobserwować w serialu w odniesieniu do słynnych antenatów – powieści Brama Stokera, Stephena Kinga, Anne Rice, filmów Friedricha Wilhelma Murnau czy Wernera Herzoga? Metodologia wykorzystana w tekście korzysta z kategorii wypracowanych na gruncie semiotyki kultury popularnej (ewolucja intermedialnego wizerunku wampira), teorii komunikowania masowego (konteksty konwergencyjne) oraz badań komparatystycznych (relacja w zakresie wykorzystania motywów fabularnych między „Nocną mszą” a wcześniejszymi utworami, w których manifestuje się topos krwiopijcy). Wartość poznawcza artykułu opiera się na wykazaniu poszerzenia pola semantycznego wampiryzmu w kontekście religijnym, który pojawił się w serialu Mike’a Flanagana.


Religious Undead. New Conceptualization of Vampirism in the Media Space (Based on the Example of Mike Flanagan’s “Midnight Mass” Series)

The aim of this article is to analyse topos of a vampire in the “Midnight Mass” series (2021). Due to the unique, religious aspect of the series, it seems necessary to answer the following questions: to what semantic extent does Netflix’s production bring new content to the current evolution of the image of the “bloodsucker” in culture? Why the connection of vampirism and religiosity seems like a novelty, although such representations have already appeared in earlier works? Why the connection between vampirism and religion, when such representations have already appeared in earlier works, is a novelty? What references and parallels can be observed in the “Midnight Mass” series that relate to the famous novels by Bram Stoker, Stephen King, Anne Rice and films by Friedrich Wilhelm Murnau or Werner Herzog? The methodology used in this article is based on categories developed on the basis of the semiotics of popular culture (evolution of the intermedia image of a vampire), theory of mass communication (convergent contexts) and comparative research (account of the use of motives between “Midnight Mass” and earlier works in which the bloodsucker topos is manifested). The cognitive value of the article is based on the demonstration of the broadening of the semantic field of vampirism vampirism in the religious context, which appeared in Mike Flanagan’s series.

References

Download references
Achmatowa A. (1981). „Wolnością pachnie dziki miód...”, przeł. G. Gieysztor. W: Poezje, wybór i posłowie J. Szymak-Reiferowa. Kraków.
Bartlett W., Idriceanu F. (2006). Legends of Blood: The Vampire in History and Myth. Westport, CT.
Blue A. (1998). Pocałunek. Od metafizyki do erotyki, przeł. K. Rabińska. Warszawa.
Bowles N. (2013). Crucifix, Communion, and Convent: The Real Presence of Anglican Ritualism in Bram Stoker’s “Dracula”. Christianity and Literature, vol. 62, s. 243–258.
Carroll N. (2004). Filozofia horroru albo paradoksy uczuć, przeł. M. Przylipiak. Gdańsk.
Ciećwierz P. (2009). Synowie Kaina, córy Lilith… Rzecz o wampirach w fantasy. Warszawa.
Filiciak M. (2013). Media, wersja beta. Film i telewizja w czasach gier komputerowych. Gdańsk.
Gemra A. (2008). Od gotycyzmu do horroru. Wilkołak, wampir i Monstrum Frankensteina w wybranych utworach. Wrocław.
Has-Tokarz A. (2011). Horror w literaturze współczesnej i filmie. Lublin.
Hendrykowski M. (2014). Współczesna adaptacja filmowa. Poznań.
Herbert Ch. (2002). Vampire Religion. Representations, vol. 79, s. 100–121.
Janion M. (2008). Wampir. Biografia symboliczna. Gdańsk.
Jenkins H. (2007). Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, przeł. M. Berna­towicz, M. Filiciak. Warszawa.
Kaczor K. (1998). Od Draculi do Lestata. Portrety wampira. Gdańsk.
Karg B., Spaite A., Sutherland R. (2010). Wampiry. Historia z zimną krwią spisana, przeł. O. Kwie­cień-Majewska. Gliwice.
Karpińska A. (2015). Literatura a media – wspólne oddziaływanie i zależności w świetle badań empirycznych opinii społecznej. Zeszyty Prasoznawcze, nr 4, s. 959–973.
27 Seksualny charakter wampirzego ukąszenia widoczny jest w scenie, gdy pradawny wampir przywieziony na wyspę przez Pruitta zatapia kły w szyi nauczycielki Erin Greene, leżąc na niej, co samo w sobie jest aktem brutalnego gwałtu, podkreślonego przez ujęcie kamery z góry, czyli zastosowanie tzw. ptasiej perspektywy (Flanagan 2021, odc. 7).
28 Utwory wampiryczne charakteryzuje powtarzalność schematu, określonych jednostek fabularnych (Kaczor 1998, s. 39–41); większość z nich obecna jest także w „Nocnej mszy”.
Klepka R. (2020). Przestrzeń medialna. W: O. Wasiuta, R. Klepka (red.). Vademecum bezpieczeń­stwa informacyjnego, t. 2: N-Z (s. 230–234). Kraków.
Krysztofiak M. (2019). Dracula Antychryst – wątki religijne w literaturze wampirycznej. Przegląd Religioznawczy, nr 4, s. 93–104.
McQuail D. (2007). Teoria komunikowania masowego, przeł. M. Bucholc, A. Szulżycka. Red. T. Goban-Klas. Warszawa.
Morin E. (1975). Kino i wyobraźnia, przeł. K. Eberhardt. Warszawa.
Petoia E. (2004). Wampiry i wilkołaki. Źródła, historia, legendy od antyku do współczesności, przeł. B. Bielańska, J. Kornecka, N. Korzycka, M. Małecka, A. Pers. Kraków.
Piekarz D. (2017). (Nie)bój się Boga. Co Biblia mówi o lęku? Kraków.
Rawski J. (2014). Metamorfozy motywu wampira w kulturze popularnej XX i XXI wieku. Zarys problematyki. In Gremium, nr 8, s. 189–201.
Rice A. (2007a). Krwawy kantyk, przeł. P. Korombel. Poznań.
Rice A. (2007b). Wywiad z wampirem, przeł. T. Olszewski. Poznań.
Roux J.P. (2013). Krew. Mity, symbole, rzeczywistość, przeł. M. Chrobak. Kraków.
Stasiak S. (2018). Symbolika krwi a bezkrwawa dieta w Starym i Nowym Testamencie i jej wpływ na styl życia. Aspekty prawne. Ekonomia – Wroclaw Economic Review, nr 4, s. 25–37.
Stoker B. (2008). Dracula, przeł. M. Król. Kraków.
Wałaszewski Z. (2002). Krucyfiks kontra wampirze kły. Kinowa historia pewnej niewiary. Kul­tura Popularna, nr 1, s. 69–80.
Wolski M. (2016). Krwiopijca kosmopolityczny. Wpływ „Wampira: Maskarady” na współczesną kulturę wampiryczną. W: R. Dudziński, A. Wróblewska (red.). Gry fabularne. Kultura – prak­tyki – konteksty (s. 11–29). Wrocław.
Wolski M. (2020). Wrażliwi krwiopijcy. O współczesnych antybohaterach wampirycznych. Kraków.
Wydmuch M. (1975). Gra ze strachem. Fantastyka grozy. Warszawa.
Ziółkowska M. (1983). Gawędy o drzewach. Warszawa.
Žižek S. (2021). Chaos w niebie, przeł. M. Szczubiałka. Warszawa.
Filmografia
Coppola F.F. (reż.) (1992). Dracula [film]. USA.
Flanagan M. (scen. i reż.) (2021). Book I: Genesis [Księga I: Księga Rodzaju] (sez. 1, odc. 1) [odci­nek serialu telewizyjnego]. W: M. Flanagan, J. Howard, T. Macy (prod. wyk.), Midnight Mass [Nocna msza]. Netflix.
Flanagan M. (reż.). Flanagan M., Flanagan J., Gale E. (scen.) (2021). Book II: Psalms [Księga II: Księga Psalmów] (sez. 1, odc. 2) [odcinek serialu telewizyjnego]. W: M. Flanagan, J. Howard, T. Macy (prod. wyk.), Midnight Mass [Nocna msza]. Netflix.
Flanagan M. (reż.). Flanagan M., Flanagan J. (scen.) (2021). Book III: Proverbs [Księga III: Księga Przysłów] (sez. 1, odc. 3) [odcinek serialu telewizyjnego]. W: M. Flanagan, J. Howard, T. Macy (prod. wyk.), Midnight Mass [Nocna msza]. Netflix.
Flanagan M. (reż.). Flanagan M., Flanagan J. (scen.) (2021). Book V: Gospel [Księga V: Ewangelia] (sez. 1, odc. 5) [odcinek serialu telewizyjnego]. W: M. Flanagan, J. Howard, T. Macy (prod. wyk.), Midnight Mass [Nocna msza]. Netflix.
Flanagan M. (reż.). Flanagan M., Flanagan J., Howard J. (scen.) (2021). Book VI: Acts of the Apostles [Księga II: Dzieje Apostolskie] (sez. 1, odc. 6) [odcinek serialu telewizyjnego]. W: M. Flanagan, J. Howard, T. Macy (prod. wyk.), Midnight Mass [Nocna msza]. Netflix.
Flanagan M. (scen. i reż.) (2021). Book VII: Revelation [Księga VII: Apokalipsa] (sez. 1, odc. 7) [odcinek serialu telewizyjnego]. W: M. Flanagan, J. Howard, T. Macy (prod. wyk.), Midnight Mass [Nocna msza]. Netflix.
Gillespie C. (reż.) (2011). Fright Night [Postrach nocy] [film]. USA.
Hardwicke C. (reż.) (2008). Twilight [Zmierzch] [film]. USA.
Jordan N. (reż.) (1994). Interview with the Vampire [Wywiad z wampirem] [film]. Warner Bros.
Murnau F.W. (reż.) (1922). Nosferatu – Eine Symphonie des Grauens [Nosferatu – symfonia grozy] [film]. Niemcy.
Polański R. (reż.) (1967). The Fearless Vampire Killers [Nieustraszeni pogromcy wampirów] [film]. USA.

Information

Information: Media Research Issues, 2022, Volume 65, Issue 2 (250), pp. 93 - 108

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Religijni nieumarli. O nowej konceptualizacji wampiryzmu w przestrzeni medialnej (na przykładzie serialu „Nocna msza” Mike’a Flanagana)

English:

Religious Undead. New Conceptualization of Vampirism in the Media Space (Based on the Example of Mike Flanagan’s “Midnight Mass” Series)

Authors

https://orcid.org/0000-0003-0149-544X

Jakub Rawski
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Głogowie
https://orcid.org/0000-0003-0149-544X Orcid
All publications →

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Głogowie

Published at: 30.06.2022

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Jakub Rawski (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish