Inspiracje kultury w tworzeniu aksjologii nowego paradygmatu rozwoju

Tadeusz  Borys

Inspiracje kultury w tworzeniu aksjologii nowego paradygmatu rozwoju

Publication date: 09.2021

Culture Management, 2021, Volume 22, Issue 3, pp. 277 - 303

https://doi.org/10.4467/20843976ZK.21.019.14279

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Inspiracje kultury w tworzeniu aksjologii nowego paradygmatu rozwoju

Abstract

Inspirations of Culture in Creating the Axiology of a New Development Paradigm

A positive assessment of changes from the point of view of a specific axiological system is a constitutive attribute of the definition of development which determines the relativism or unconditional nature of the development category and its new paradigms. In creating this system, an inspiring – although not always unambiguous – role is or should be played by culture. Culture also plays such a role in creating the quality of life. The article presents the main channels of the axiological impulses of culture as a carrier and creator of value systems. The identification of these channels is the main goal of this work. It shows the process of extending the dimensions of the new development paradigm and the role of culture in this process. The final part of the article illustrates this issue with the example of public policies and organisational culture. Furthermore, the author identifies axiologically diverse choices relating to the basic attributes of this culture, which are illustrated in the approach of an organisation (an enterprise or a public institution) to the category of responsibility, fairness or trust, and management systems, including the style of personnel management in the context of the leadership empowered in the organisation.

Keywords

kultura, aksjologia, rozwój, paradygmat, wartość; culture, axiology, development, paradigm, value

culture, axiology, development, paradigm, value

References

Download references

Alvesson M. (1993), Cultural Perspectives on Organizations, Cambridge: Cambridge University Press.

Aniszewska G. (2007), Kultura organizacyjna w zarządzaniu, Warszawa: PWE.

Baldwin E., Longhurst B., Smith G. (2007), Wstęp do kulturoznawstwa, Poznań: Zysk i S-ka.

Barczak A., Borys T. (2012), Polski system wskaźników ZR – problemy metodyczne i aplikacyjne, [w:] B. Pawełek (red.), Modelowanie i prognozowanie zjawisk społeczno-gospodarczych – aktualny stan i perspektywy, Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny, s. 25–39.

Bogucka M. (2013), Kategoria i funkcje społeczne kultury w perspektywie historycznej, e-Book: Oficyna Naukowa.

Bombała B. (2011), Fenomenologia przywództwa: być kimś – czynić coś, „Prakseologia”, nr 151, s. 11–33.

Boroch R. (2013), Kultura w systematyce Alfreda L. Kroebera i Clyde’a Kluckhohna, Warszawa: BEL Studio.

Borys T. (2016), Axiological foundations of balanced and intelligent development, „Economics and Environment – Journal of the Polish Association of Environmental and Resource Economists”, no. 3 (58), s. 10–23.

Borys T., (2002), Implementation of Local Agenda 21 in local government, [w:] UNDP – Support for implementing Agenda 21 in Poland. Towards Earth Summit 2002, Warsaw: UNDP, s. 4–6.

Borys, T. (1998), Jak budować program ekorozwoju – informacje ogólne, Warszawa – Jelenia Góra: Regionalny Ośrodek Ekorozwoju – UNDP.

Borys T. (2007), Kategoria rozwoju a systemy wartości, [w:] B. Piontek (red.), Rozwój – godność człowieka – gospodarowanie – poszanowanie przyrody, Warszawa: PWE, s. 107–125.

Borys T. (1991), Kwalimetria, Kraków: Akademia Ekonomiczna.

Borys T. (2010), Standardy lokalnych strategii zrównoważonego rozwoju – doświadczenia UNDP, [w:] M. Burchard-Dziubińska, A. Rzeńca (red.), Zrównoważony rozwój na poziomie lokalnym i regionalnym, Łódź: Uniwersytet Łódzki, s. 106–132.

Borys T. (2015), Typologia jakości życia i pomiar statystyczny, „Wiadomości Statystyczne”, nr 7, s. 1–16.

Borys G., Borys T. (2011), Zintegrowana odpowiedzialność biznesu, [w:] J. Famielec (red.), Ekologiczne uwarunkowania rozwoju gospodarki oraz przedsiębiorstw, Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny, s. 65–80.

Borys T., Rogala P. (2015), Quality of life, [w:] S.M. Dahlgaard-Park (red.), The SAGE Encyclopedia of Quality and the Service Economy, Thousand Oaks (USA): SAGE Publications, s. 616–624.

Barcaccia B., Esposito G., Matarese M., Bertolaso M., Elvira M., De Marinis M. (2013), Defining of Quality o Life. A Wild Goose Chase?, „Europe’s Journal of Psychology”, nr 1, s. 185–203.

Bugdol M. (2014), Znaczenie sprawiedliwości w zarządzaniu ludźmi. Dlaczego warto być sprawiedliwym?, Kraków: Uniwersytet Jagielloński.

Bugdol M. (2006), Wymiary i problemy zarządzania organizacja oparta na zaufaniu, Warszawa: Difin.

Burchard-Dziubińska M., Rzeńca A., Drzazga D. (2014), Zrównoważony rozwój – naturalny wybór, Łódź: Uniwersytet Łódzki.

Cameron K.S., Quinn R.E. (2003), Kultura organizacyjna – diagnoza i zmiana, Kraków: Wolters Kluwer.

Czaja S. (1997), Teoriopoznawcze i metodologiczne konsekwencje wprowadzenia prawa entropii do teorii ekonomii, Wrocław: Oficyna Akademii Ekonomicznej.

Czerny J. (2004), Aksjologiczne podstawy ekonomii i biznesu, Bytom: Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji.

Ganowicz-Bączyk A. (2016), Etyka środowiskowa, [w:] S. Janeczek, A. Starościc (red.), Etyka, Lublin: KUL, s. 181–208.

Gesteland R.R. (2000), Różnice kulturowe a zachowania w biznesie, Warszawa: PWN.

Hampden-Turner Ch., Trompenaars A. (2002), Siedem wymiarów kultury, Kraków: Oficyna Ekonomiczna.

Hawkes J. (2001), The Fourth Pillar of Sustainability. Culture’s Essential Role in Public Planning, Melbourne: CommonGround P/L.

Hofstede G., Hofstede G.J. (2004), Cultures and Organizations: Software of the Mind: Intercultural Cooperation and Its Importance for Survival, New York: McGraw-Hill.

Hull Z. (1996), Aksjologia ekonomii a ekologia, [w:] W. Tyburski (red.), Ekonomia– Ekologia, Toruń: Instytut Filozofii UMK i PKE.

Kamiński R. (2005), Six Sigma a kultura organizacyjna, „Przegląd Organizacji”, nr 7–8, s. 7–10.

Kłosowska A. (2007), Socjologia kultury, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kmita J., Banaszak G. (1994), Społeczno-regulacyjna koncepcja kultury, Warszawa: Instytut Kultury.

Kroeber A., Kluckhohn C. (1952), Culture. A Critical Review of Concepts and Definitions, Cambridge Mass.: The Peabody Museum of Archaeology & Ethnology.

Król H., Ludwiczyński A. (2006), Zarządzanie zasobami ludzkimi. Tworzenie kapitału ludzkiego organizacji, Warszawa: PWN.

Kuhn T. (2012), The Structure of Scientific Revolutions, Chicago: University of Chicago.

Linton R. (1975), Kulturowe podstawy osobowości, Warszawa: Biblioteka Socjologiczna.

Maciąg J. (2019), Lean Culture in Higher Education – Towards Continuous Improvement, Palgrave Macmillan.

Papuziński A. (2006), Polityka edukacyjna na rzecz zrównoważonego rozwoju w Polsce w świetle aksjologii zrównoważonego rozwoju, [w:] K. Kalka, A. Papuziński (red.), Etyka wobec współczesnych dylematów, Bydgoszcz: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, s. 331–355.

Pietraszka S. (1992), Studia o kulturze, Wrocław: AVA.

Piontek F., Nowak A.J. (2004), Osobowy aspekt wartości w procesie rozwoju, Bytom: Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji.

Piontek F. (2006), Refleksja nad nauką i edukacją w aspekcie urzeczywistniania rozwoju, [w:] T. Borys (red.), Edukacja dla zrównoważonego rozwoju, Jelenia–Góra –Białystok: Ekonomia i Środowisko, s. 125–144.

Piontek F., Piontek B. (2016), Teoria rozwoju, Warszawa: PWE.

Plebańczyk K. (2017), Kultura i zrównoważony rozwój – wykorzystanie narzędzi partycypacji zaangażowanej, „Zarządzanie w Kulturze”, t. 18, z. 3, s. 307–325.

Rogala P. (2013), Czy definiowanie jakości życia to wyprawa z motyką na słońce?, „Problemy Jakości”, nr 7–8.

Rogall H. (2010), Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Teoria i praktyka, Poznań: Zysk i S-ka.

Rzepa T. (1992), Ossowski Stanisław, [w:] E. Kosnarewicz, T. Rzepa, R. Stachowski (red.), Słownik psychologów polskich, Poznań: Instytut Psychologii UAM, s. 160–162.

Sitko-Lutek A. (2004), Kulturowe uwarunkowania doskonalenia menedżerów, Lublin: UMCS.

Skowroński A., (2003), Wartości ekologiczne dla zrównoważonego rozwoju, [w:] A. Pawłowski (red.), Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, Lublin: Komitet Inżynierii Środowiska PAN, s. 75–90.

Stewart E., Bennett M. (1991), American Cultural Patterns: a Cross-Cultural Perspective, Yarmouth: Intercultural Press.

Sułkowski Ł. (2002), Kulturowa zmienność organizacji, Warszawa: PWN.

WCED. Our Common Future – Report of the World Commission on Environment and Development (1987), New York: UN.

WHOQOL-BREF: introduction, administration, scoring and generic version of the assessment: field trial version (1996), Geneva: World Health Organization.

Wiatr J.J. (1999), Socjologia polityki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Wolniak R. (2005), Humanistyczno-ekonomiczne uwarunkowania zarządzania jakością, „Przegląd Organizacji”, nr 11, s. 79–88.

Wolniak R. (2007), Indywidualizm i kolektywizm w polskich przedsiębiorstwach na przykładzie województwa śląskiego, „Współczesne Zarządzanie”, nr 2, s. 163–173.

Żukowska J. (2018), Aksjologia i pomiar wartości w gospodarce cyfrowej. Ujęcie filozoficzno-antropologiczne, ekonomiczne i eschatologiczne [Axiology and measurement of value in the digital economy. A philosophical -anthropological, economic and eschatological perspective], Warszawa: SGH.

Information

Information: Culture Management, 2021, Volume 22, Issue 3, pp. 277 - 303

DOI: https://doi.org/10.4467/20843976ZK.21.019.14279

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Inspiracje kultury w tworzeniu aksjologii nowego paradygmatu rozwoju

English:

Inspirations of Culture in Creating the Axiology of a New Development Paradigm

Authors

Tadeusz Borys

https://orcid.org/0000-0001-8804-4056

University of Zielona Góra, Licealna 9, 65-417 Zielona Góra, Poland

Published at: 09.2021

Received at: 28.02.2021

Accepted at: 10.08.2021

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Tadeusz Borys (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 773

Number of downloads: 587

<div id="cke_pastebin"> Inspirations of Culture in Creating the Axiology of a New Development Paradigm</div>

Download xml