FAQ
logo of Jagiellonian University in Krakow

Paradygmaty pedagogiki w oficjalnym dyskursie pedagogicznym jako narzędziu polityki edukacyjnej

Publication date: 28.03.2018

Public Management, 2018, Issue 1 (41), pp. 59 - 74

https://doi.org/10.4467/20843968ZP.18.005.8234

Authors

Agnieszka Olechowska
The Maria Grzegorzewska University, Warszawa, Poland
All publications →

Titles

Paradygmaty pedagogiki w oficjalnym dyskursie pedagogicznym jako narzędziu polityki edukacyjnej

Abstract

The pedagogic paradigms in official pedagogical discourse as a device of educational policy

Nowadays, the quality of our educational policy for students with special needs is unsufficient. The goal of the article is to show possible dependencies between the language used in the contemporary official pedagogical discourse (educational policy tool) and the way in which students with special educational needs are perceived. On the basis of critical analysis of the provisions of selected educational law acts, I will show that these acts are dominated by descriptions which are characteristic for the biological paradigm of disability perception and which could imply negative stereotypes and stigmatization of students with special needs.

References

Baron-Wiaterek M. (2010), Konstytucyjnoprawne aspekty zabezpieczenia praw społecznych osób niepełnosprawnych [w:] L. Frąckiewicz, W. Koczur (red.), Zabezpieczenie społeczne osób niepełnosprawnych,Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.

Bernstein B. (2000), Pedagogy, Symbolic Control, and Identity, Rowman & Littlefield Publishers, Inc., Boston.

Bernstein B. (2003), Class, Codes and Control, vol. 4: The Structuring of Pedagogic Discourse, Routledge, London.

Bińczycka J. (red.) (2000), Humaniści o prawach dziecka, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Bińczycka J. (2002), Podmiotowość a prawa dziecka [w:] M. Nowicka-Kozioł (red.), Prawo głosu i różnicy a podmiotowość, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.

Bińczycka J. (2005), O kilku niespełnionych prawach dziecka [w:] J. Bińczycka, B. Smolińska-Theiss (red.), Wymiary dzieciństwa. Problemy dziecka i dzieciństwa w zmieniającym się społeczeństwie, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Bobeł B. (2003), Integracyjne oddziały przedszkolne szansą integracji społecznej dzieci niepełnosprawnych [w:] S. Włoch (red.), Edukacja przedszkolna w teorii i praktyce,Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.

Buchnat M. (2014), Kompetencje i oczekiwania nauczyciela do pracy z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w nowej szkolnej rzeczywistości, „Studia Edukacyjne” 31, 177–193.

Chrzanowska I. (2010), Problemy edukacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością: regionalna specyfika czy ogólnopolska tendencja, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Chrzanowska I. (2015), Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Ciechanowski J. i in. (oprac.), Prawo do edukacji dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Raport z monitoringu, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa.

Czyż E. (2002), Prawa dziecka, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa.

Dębniak A. (2001), Osoby niepełnosprawne w świetle unormowań Konstytucji RP z 1997 roku [w:] T. Jasudowicz (red.), Polska wobec europejskich standardów praw człowieka, Wydawnictwo „Dom Organizatora” TNOiK, Toruń.

Domagała-Zyśk E. (2012), Relacje rówieśnicze uczniów z niespecyficznymi trudnościami w nauce [w:] E. Domagała-Zyśk (red.), Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w środowisku rówieśniczym, Wydawnictwo KUL, Lublin.

Dreesen P., Judkowiak J. (2012), Bierni na Wschodzie, ponoszący zbiorową winę i oczywiście obecni w Europie – krytyka niemieckich i polskich podręczników do historii w oparciu o kontrastywną lingwistykę dyskursu, „Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs”, 5.

Dudzińska A. (2009), Wszystko jasne. Dostępność i jakość edukacji dla uczniów niepełnosprawnych w Warszawie, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Ukrytymi Niepeł­nosprawnościami im. Hansa Aspergera „Nie-Grzeczne Dzieci”, Warszawa.

Dudzińska A. (2012), Prawo dziecka niepełnosprawnego do nauki w szkole ogólnodostępnej – wskazówki dla rodziców i opiekunów, https://www.academia.edu/29597315/Prawo_dziecka_niepe%C5%82nosprawnego_do_nauki_w_szkole_og%C3%B3lnodost%C4%99pnej_-_wskaz%C3%B3wki_dla_rodzic%C3%B3w_i_opiekun%C3%B3w [dostęp: 22.05.2017].

Fleck L. (1986), Powstanie i rozwój faktu naukowego. Wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym, tłum. M. Tuszkiewicz, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin.

Gajdzica Z. (2001), Nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej w zreformowanej szkole powszechnej jako organizator procesu kształcenia dziecka upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim [w:] Z. Palak (red.), Pedagogika specjalna w reformowanym ustroju edukacyjnym,UMCS, Lublin.

Gajdzica Z. (2003). Wybrane uwarunkowania procesu kształcenia ucznia z lekkim upośledzeniem umysłowym w niższych klasach szkoły podstawowej ogólnodostępnej [w:] Z. Kazanowski, D. Osik-Chudowska (red.), Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych, UMCS, Lublin.

Gajdzica Z. (red.) (2007), Rozwój i funkcjonowanie osób niepełnosprawnych. Konteksty edukacyjne i prawne, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Gajdzica Z. (2011), Opinie nauczycieli szkół ogólnodostępnych na temat edukacji włączającej uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym w kontekście toczącej się reformy kształcenia specjalnego [w:] Z. Gajdzica (red.), Uczeń z niepełnosprawnością w szkole ogólnodostępnej, Oficyna Wydawnicza Humanitas, Sosnowiec.

Głębowski J. (2009), Problemy rzecznictwa i reprezentacji środowisk osób niepełnosprawnych w Unii Europejskiej – wybrane aspekty prawne [w:] D. Podgórska-Jachnik (red.), Problemy orzecznictwa i reprezentacji osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo WSP/EGP, Łódź.

Jachimczak B. (2008), Gotowość nauczycieli szkół ogólnodostępnych do pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych [w:] I. Chrzanowska, B. Jachimczak (red.), Miejsce Innego we współczesnych naukach o wychowaniu – wyzwania praktyki, Wydawnic­two Satori, Łódź.

Jachimczak B. (2009), Rodzice dzieci niepełnosprawnych jako ich rzecznicy w rozwiązywaniu problemów rozwojowych i edukacyjnych [w:] D. Podgórska-Jachnik (red.), Problemy orzecznictwa i reprezentacji osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo WSP/EGP, Łódź.

Jagiełło K., Sałacińska A., Kamasa V. (2014), Rodzina w podręcznikach do nauki języka fińskiego oraz polskiego dla obcokrajowców. Krytyczna Analiza Dyskursu, „Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs”, 7.

Jankowska M. (2012), Prawa osób niepełnosprawnych w międzynarodowych aktach, prawnych, „Niepełnosprawność – Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania”,2, https://www.pfron.org.pl/kn/poprzednie-numery/68,Prawa-osob-niepelnosprawnych-w-miedzynarodowych-aktach-prawnych-The-rights-of-di.html [dostęp: 22.05.2017].

Kamiński J. (2006), Osoby z niepełnosprawnością intelektualną w prawie Unii Europejskiej, Sprawni w Prawie, z. 6, Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym, Warszawa.

Kawczyńska-Butrym Z. (red.) (2002), Wybrane aspekty funkcjonowania pomocy społecznej na rzecz osób niepełnosprawnych intelektualnie, „Auxilium Sociale. Wsparcie Społeczne”, 3–4.

Kościelska M. (2000), Sytuacja dzieci niepełnosprawnych w Polsce w 10 lat po uchwaleniu Konwencji Praw Dziecka [w:] J. Bińczycka (red.), Humaniści o prawach dziecka, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Krause A. (2010), Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Kubicki P. (2012), Równy dostęp do edukacji osób z niepełnosprawnościami [w:] [A. Błaszczak (red.)], Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich. Źródła, nr 10, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.

Kukla D., Duda W., Czerw-Bajer M. (2011), Osoby niepełnosprawne w systemie edukacji i poradnictwa zawodowego, Difin, Warszawa.

Kummant M. (oprac.) (2008), Raport. Tendencje w kształceniu integracyjnym w Polsce w latach 2003–2008,Pracownia Wspomagania Rozwoju i Integracji CMPP-P, Warszawa.

Kurowski K. (2009), Regulacje Unii Europejskiej dotyczące osób niepełnosprawnych, „Biuletyn Euroniepełnosprawni”, 1(12).

Kurowski K. (2010), Ewolucja regulacji prawnych Organizacji Narodów Zjednoczonych w zakresie problematyki osób niepełnosprawnych [w:] D. Podgórska-Jachnik (red.), Problemy rzecznictwa i reprezentacji osób niepełnosprawnych, t. 2: Ruch na rzecz lepszej przyszłości osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo WSP/EGP, Łódź.

Lacan J. (1996), Funkcja i pole mówienia i mowy w psychoanalizie, tłum. B. Gorczyca, W. Grajewski, Wydawnictwo KR, Warszawa.

Maciarz A. (1992), Uczniowie niepełnosprawni w szkole powszechnej, WSiP, Warszawa.

Martin-Jones M., de Mejia A.M., Hornberger N.H. (2008), Encyclopedia of Language and Education, 2nd ed., vol. 3: Discourse and Education, Springer & Business Media LLC, New York.

Mikołajczyk-Lerman G. (2012), Sytuacja dzieci niepełnosprawnych w świetle praw dziecka [w:] W. Warzywoda-Kruszyńska (red.), Bieda dzieci, zaniedbanie, wykluczenie społeczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Mikołajczyk-Lerman G. (2013), Między wykluczeniem a integracją realizacja praw dziecka niepełnosprawnego i jego rodziny. Analiza socjologiczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Najwyższa Izba Kontroli (2012), Kształcenie uczniów z niepełnosprawnościami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Informacja o wynikach kontroli, Warszawa.

Ochonczenko H. (2005), Idea równych szans osób niepełnosprawnych w wybranych dokumentach prawnych [w:] Cz. Kosakowski, A. Krause(red.), Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo UWM, Olsztyn.

Olechowska A. (2006), Dostęp do edukacji dzieci o specjalnych potrzebach [w:] T. Szlendak (red.), Małe dziecko w Polsce. Raport o sytuacji edukacji elementarnej,Fundacja Rozwoju Dzieci im. J.A. Komeńskiego, Warszawa.

Olechowska A. (2016), Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w oficjalnym dyskursie pedagogicznym [w:] I. Adamek, J. Bałachowicz (red. nauk.), Pomiędzy dwiema edukacjami. Dziecko/uczeń wobec czasu zmiany, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Łodzi, Łódź.

Osiecka J. (1998), Kształcenie osób niepełnosprawnych w Polsce – stan obecny i perspektywy, Biuro Studiów i Ekspertyz, Informacja nr 635, http://biurose.sejm.gov.pl/teksty/i-635.htm [dostęp: 22.05.2017].

Perlin M.L. (2002), Prawa osób niepełnosprawnych intelektualnie i chorych psychicznie [w:] J. Sikorska (red.), Społeczne problemy osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.

Pilch T. (red.) (2005), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 4, Wydawnictwo Edukacyjne Żak, Warszawa.

Przybylski S. (2003), Refleksje nad barierami występującymi przy wdrażaniu integracji osób niepełnosprawnych w Polsce [w:] Z. Kazanowski, D. Osik-Chudowolska (red.), Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych, Wydawnictwo UMCS, Lublin.

Przybysz P. (1997), Prawa człowieka a prawa niepełnosprawnych, Warszawa Biuro RPO, http://piotr_marek_przybysz.republika.pl/teksty/disabled.pdf [dostęp: 22.05.2017].

Rutkowiak J., Krause A. (2009), Obszary społecznej marginalizacji – niepełnosprawność, Olsztyńska Szkoła Wyższa im. J. Rusieckiego, Olsztyn.

Rzecznik Praw Obywatelskich (2012a), Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, „Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich”, 10.

Rzecznik Praw Obywatelskich (2012b), Równe szanse w dostępie do edukacji osób z niepełnosprawnościami. Analiza i zalecenia, „Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich”, 7.

Rzecznik Praw Obywatelskich (2013), Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie równego dostępu do edukacji osób z niepełnosprawnościami, RPO/604478/08/I/106.3 RZ, https://www.portaloswiatowy.pl/wazne-wydarzenia-dla-szkol-i-przedszkoli/rpo-rowne-szanse-dla-uczniow-z-niepelnosprawnosciami-5015.html [dostęp: 22.05.2017].

Sowa J. (2006), Prawne podstawy procesu rehabilitacji edukacyjnej [w:] I. Marczykowska, E. Markowska-Gos, A. Solak, W. Walc(red.), Prawa dziecka. Wybrane aspekty, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.

Szeroczyńska M. (2004), Prawa dziecka niepełnosprawnego w Unii Europejskiej [w:] Prawa dziecka po przystąpieniu do Unii Europejskiej, Rzecznik Praw Dziecka, Warszawa.

Szumski G. (2006), Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych. Sens i granice zmiany edukacyjnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Szymańczak J. (1999), Konwencja o prawach dziecka ONZ. Uwagi o realizacji konwencji przez Rzeczpospolitą Polską, Informacja 684, http://biurose.sejm.gov.pl/teksty/i-684.htm [dostęp: 22.05.2017].

Śliwerski B. (2009), Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.

Van Dijk T. (2001), Dyskurs jako struktura i proces, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Wachowiak A. (1992), Błędy nauczycieli szkół masowych w postepowaniu z dziećmi niepełnosprawnymi [w:] A. Hulek, B. Grochmal-Bach (red.), Uczeń niepełnosprawny w szkole masowej, Wydawnictwo WSP, Kraków.

Warzywoda-Kruszyńska W. (2011), Niepełnosprawność w dzieciństwie – zagrożenie biedą i wykluczeniem społecznym [w:] W. Warzywoda-Kruszyńska, G. Mikołajczyk-Lerman (red.),Uczeń i student niepełnosprawny – warunki życia i nauki, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź.

Warzywoda-Kruszyńska W., Holets N. (2011), Prawne aspekty edukacji osób niepełnosprawnych [w:] W. Warzywoda-Kruszyńska, G. Mikołajczyk-Lerman(red.), Uczeń i student niepełnosprawny – warunki życia i nauki, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź.

Wiącek G. (2008), Efektywna integracja szkolna. Systemowy model uwarunkowań powodzenia w kształceniu integracyjnym, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.

Wiliński M. (2010), Modele niepełnosprawności – indywidualny – funkcjonalny – społeczny [w:] A. Brzezińska, R. Kaczan, K. Smoczyńska (red.), Diagnoza potrzeb i modele pomocy dla osób z ograniczeniami sprawności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Woźniak Z. (2008), Niepełnosprawność i niepełnosprawni w polityce społecznej – społeczny kontekst medycznego problemu, Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”, Warszawa.

Zabłocki K.J. (1999), Dziecko niepełnosprawne jego rodzina i edukacja, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.

Zima M., Sałagan P. (2008), Niepełnosprawne dzieci [w:] Polska droga do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych ONZ, Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego, Kraków.

 

Information

Information: Public Management, 2018, Issue 1 (41), pp. 59 - 74

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Paradygmaty pedagogiki w oficjalnym dyskursie pedagogicznym jako narzędziu polityki edukacyjnej

English:

The pedagogic paradigms in official pedagogical discourse as a device of educational policy

Authors

The Maria Grzegorzewska University, Warszawa, Poland

Published at: 28.03.2018

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Agnieszka Olechowska (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish