FAQ

Wpływ teozoficznych epigramatów Anioła Ślązaka na kreacje postaw religijnych bohaterów Dziadów drezdeńskich

Publication date: 29.12.2023

Wielogłos, 2023, Issue 4 (58) 2023, pp. 59 - 82

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.23.028.18863

Authors

Tomasz Kotłowski
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0003-3479-362X Orcid
All publications →

Titles

Wpływ teozoficznych epigramatów Anioła Ślązaka na kreacje postaw religijnych bohaterów Dziadów drezdeńskich

Abstract

Autor tekstu dokonuje przeglądu postaw religijnych w trzeciej części Dziadów Mickiewicza i konfrontuje je z mistycznymi epigramatami Johannesa Schefflera, wzbudzającymi zainteresowanie Mickiewicza w czasie tworzenia koncepcji Dziadów. Trzy postaci doświadczające ekstaz religijnych na zasadzie widzenia (Ksiądz Piotr oraz Ewa) bądź improwizacji (Konrad) zostają przyporządkowane do odrębnych postaw religijnych, kolejno: gnostyckiej, mistycznej oraz magicznej. Autor wskazuje na punkty styczne oraz odrębności w stanach i dążeniach poszczególnych bohaterów, a także charakteryzuje wpływ epigramatów Silesiusa i myśli teozoficznej na kształt religijno-filozoficzny omawianego dramatu.

References

Barteczko M., Dzieło otwarte – jego istota i cechy [w:] Oblicza twórczości, red. G. Mendecka, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2010.

Bednarek-Bohdziewicz A., Homo capax – podmiot romantyczny po przejściach. Antropologia Adama Mickiewicza, „Ruch Literacki” 2018, z. 6 (351).

Bednarek-Bohdziewicz A., Stworzenie jako boża igraszka. Jakub Böhme, Anioł Ślązak i Adam Mickiewicz w kontekście teologii słabego Boga Johna D. Caputo, „Sensus historiae” 2017, nr 3 (28).

Burta M., Reszta prawd. „Zdania i uwagi” Adama Mickiewicza, Warszawa: IBL PAN, Warszawa 2005.

Cranach Starszy L., Mistyczne zaślubiny św. Katarzyny, olej na desce, ok. 1516, 67,5 cm x 47,3 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie.

Dalman M., Bóg i człowiek w świecie III części Dziadów, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2008.

Dopart B., Poemat profetyczny. O „Dziadach” drezdeńskich Adama Mickiewicza, Kraków: Księgarnia Akademicka 2002.

Dopart B., Poezja romantyczna – liryka romantyczna – liryka romantyków, „Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 1994, t. 29.

Fedorowicz K., Neognoza Jakuba Böhmego a III część „Dziadów” Adama Mickiewicza. Wola, upadek człowieka i naśladowanie Chrystusa, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Naukowego im. Adama Mickiewicza” 2015, nr 8.

Ferdek B., Literacka teologia przebóstwienia Angelusa Silesiusa, „Studia Salvatoriana Polonica” 2004, nr 2.

Fiećko J., Przypisy do „Dziadów”, red. M. Osiewicz, Poznań: Wydawnictwo PSP 2020.

Hoffmann-Piotrowska E., Święte awantury…”. Orto- i heterodoksje Adama Mickiewicza, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego 2014.

Kępiński Z., Mickiewicz hermetyczny, Warszawa: PIW 1980.

Kleiner J., Mickiewicz, t. 2: Dzieje Konrada, cz. I, wyd. 2, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1997.

Kleiner J., Studia inedita, oprac. J. Starnawski, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1964.

Kolbuszewski S., Romantyzm i modernizm: studia o literaturze i kulturze, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk” 1959.

Kopaliński W., Słownik symboli, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna 1991.

Korespondencya Filomatów 1815–1823, oprac. J. Czubek, t. 1: 1815–1820, Kraków: Akademia Umiejętności i Towarzystwa dla Popierania Wydawnictw Akademii 1913.

Kosian J., Mistyka śląska. Mistrzowie duchowości śląskiej: Jakub Boehme – Anioł Ślązak – Daniel Czepko, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001.

Krukowska H., Noc romantyczna: Mickiewicz, Malczewski, Goszczyński. Interpretacje, wyd. 2, Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2011.

Lam A., Anioł Ślązak Mickiewicza, Kraków: Universitas 2015.

Masłowski M., Zdania i uwagi” Adama Mickiewicza: mądrość i samotność, „Pamiętnik Literacki” 1998, nr 89 (4).

Memling H., Mistyczne zaślubiny św. Katarzyny (środkowa część tryptyku), ok. 1479, olej na desce, 172 cm x 172 cm, Muzeum Memlinga w Brugii.

Mickiewicz A., Dzieła poetyckie, t. 3: Utwory dramatyczne, Warszawa: Czytelnik 1973.

Mickiewicz A., Wybór poezyj, t. 2, oprac. C. Zgorzelski, wyd. 3, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1986.

Mickiewicz mistyczny, red. E. Hoffman-Piotrowska, A. Fabianowski, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2005.

Puchalska I., Improwizacja poetycka w kulturze polskiej XIX wieku na tle europejskim, Kraków: Wydawnictwo UJ 2013.

Rutkowski K., Bóg Adama, Kraków: żywosłowie.wydawnictwo 2021.

Silesius A., Cherubinowy wędrowiec, przeł. i oprac. A. Lam, Opole: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża 2011.

Weintraub W., Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza, posł. Z. Stefanowska, Warszawa: Biblioteka Narodowa 1998.

Wierzbicka K., Sam pismem bądź. Analiza struktury „Cherubowego wędrowca” AniołŚlązaka, „Pamiętnik Literacki” 2004, nr 1 (95).

Information

Information: Wielogłos, 2023, Issue 4 (58) 2023, pp. 59 - 82

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Wpływ teozoficznych epigramatów Anioła Ślązaka na kreacje postaw religijnych bohaterów Dziadów drezdeńskich

English:

The Influence of Theosophic Epigrams of Angelus Silesius on the Creations of Religious Attitudes in Dziady Part III

Authors

https://orcid.org/0000-0003-3479-362X

Tomasz Kotłowski
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0003-3479-362X Orcid
All publications →

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 29.12.2023

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Tomasz Kotłowski (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish