FAQ

Układy oralne w Kosmosie Witolda Gombrowicza

Publication date: 2023

Wielogłos, 2022, Issue 4 (54) 2022: Psychoanaliza i literatura. Metamorfozy dogmatu, pp. 37 - 60

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.22.026.17579

Authors

Tomasz Kaliściak
Silesia University, Bankowa 12, 40-007 Katowice
https://orcid.org/0000-0002-8727-2396 Orcid
All publications →

Titles

Układy oralne w Kosmosie Witolda Gombrowicza

Abstract

Oral Systems in Kosmos by Witold Gombrowicz

The article attempts to describe Witold Gombrowicz’s oral system in Kosmos from the perspective of cultural interpretations of psychoanalysis (Jean-Paul Sartre, Guy Hocquenghem, Eve Kosofsky Sedgwick) and schizoanalysis (Gilles Deleuze and Felix Guattari). Understood as a specific network of connections that organizes the map of Witold’s unconscious mind, this system focuses on the mouth, tongue/language, speaking, eating, etc. The fantasy of spitting in the mouth plays a significant role here, read in the context of a similar motif from Jean Genet’s novel Miracle de la rose. The novel interpretation revolves around an attempt to escape from the power of the Oedipus complex, presented as a network of familial heteronormative relationships and connections. The failure of heterosexuality is treated as an act of queer resistance.

References

Adler A., Homoseksualizm. Trening erotyczny i erotyczny odwrót, przeł. T. Fajans, Warszawa et al.: Renaissance Ars Medica 1935.

Agmben G., Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, przeł. M. Salwa, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008.

Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 5: Etyka nikomachejska, przeł. D. Gromska, Warszawa: PWN 1982.

Blüher H., Teoria męskiej społeczności, przeł. T. Gabiś [w:] Rewolucja konserwatywna w Niemczech 1918–1933, wyb. i oprac. W. Kunicki, Poznań: Poznańska Biblioteka Niemiecka 1999.

Caillois R., Żywioł i ład, wyb. A. Osęka, przeł. A. Tatarkiewicz, Warszawa: PIW 1973.

Deleuze G., Guattari F., Anty-Edyp. Kapitalizm i schizofrenia, t. 1, przeł. T. Kaszubski, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2017.

Deleuze G., Guattari F., Tysiąc plateau, przeł. zespół tłumaczy pod red. J. Bednarek, Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana 2015.

Freud S., Dzieła, t. 5: Życie seksualne, przeł. R. Reszke, Warszawa: Wydawnictwo KR 1999.

Genet J., Cud róży, przeł. B. Szwarcman-Czarnota, Warszawa: Tenten 1994.

Gomberg H.L., A Note on the Phallic Significance of Spitting, „The Psychoanalytic Quarterly” 1981, vol. 50, no. 1.

Gombrowicz W., Dzieła, t. 5: Kosmos, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1988. Gombrowicz W., Dziennik 1953–1969, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013. Gombrowicz W., Kronos, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013.

Gombrowicz W., Pisma zebrane, t. 2: Ferdydurke, oprac. W. Bolecki, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2007.

Gombrowicz W., Pisma zebrane, t. 4: Trans-Atlantyk, oprac. M. Bielecki, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2017.

Gombrowicz W., Varia 3: List do ferdydurkistów, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2004.

Gombrowicz. Walka o sławę, cz. 2: Korespondencja Witolda Gombrowicza z Konstantym A. Jeleńskim, François Bondym, Dominikiem de Roux, oprac. J. Jarzębski, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998.

Graczyk E., Przed wybuchem wstrząsnąć. O twórczości Witolda Gombrowicza w okresie międzywojennym, Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2004.

Halberstam J., Przedziwna sztuka porażki, przeł. M. Denderski, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2018.

Hocquenghem G., Pragnienie homoseksualne, przeł. P. Skalski, Kraków: Wydawnictwo Eperons-Ostrogi 2021.

Homer, Odyseja, przeł. L. Siemieński, oprac. T. Sinko, Wrocław et al.: Ossolineum 1965.

Insadowski H., Res sacrae w prawie rzymskiem. Studjum z sakralnego prawa rzymskiego, Lublin: KUL 1931.

Kacik M., Lena ocalona, „Teksty Drugie” 2002, nr 3.

Kosofsky Sedgwick E., Asymetria płci i trójkąty erotyczne, przeł. T. Kaliściak [w:] Formy męskości 3, red. A. Dziadek, Warszawa: IBL PAN 2018.

Kosofsky Sedgwick E., Epistemology of the Closet, Berkeley–Los Angeles: University of California Press 1993.

Kristeva J., Czarne słońce. Depresja i melancholia, przeł. M.P. Markowski, R. Ryziński, Kraków: Universitas 2007.

Okopień-Sławińska A., Hipoteza jedności (glosa do interpretacji „Kosmosu”), „Teksty” 1976, nr 3.

Pacewicz K., Fluks. Wspólnota płynów ustrojowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2017.

Rosół P.S., Genet Gombrowicza. Historia miłosna, Gdańsk: Fundacja Terytoria Książ- ki 2016.

Sade D.A.F. de, 120 dni Sodomy, czyli szkoła libertynizmu [w:] idemDzieła zebrane, t. 1–2, przeł. J. Łojek, D. Dąbrowski, Lublin: Wydawnictwo Impress 2008.

Sartre J.-P., Baudelaire, przeł. K. Jarosz, Warszawa: Aletheia 2019.

Sartre J.-P., Święty Genet. Aktor i męczennik, przeł. K. Jarosz, Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2010.

Suchanow K., Gombrowicz. Ja, geniusz, t. 1–2, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2017.

Twain M., Przygody Tomka Sawyera, przeł. J. Biliński, https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/przygody-tomka-sawyera.html [dostęp: 15.05.2022].

Warkocki B., Pamiętnik afektów z okresu dojrzewania. Gombrowicz – queer – Sedgwick, Poznań–Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UAM, Wydawnictwo IBL PAN 2018. 

Information

Information: Wielogłos, 2022, Issue 4 (54) 2022: Psychoanaliza i literatura. Metamorfozy dogmatu, pp. 37 - 60

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Układy oralne w Kosmosie Witolda Gombrowicza

English:

Oral Systems in Kosmos by Witold Gombrowicz

Authors

https://orcid.org/0000-0002-8727-2396

Tomasz Kaliściak
Silesia University, Bankowa 12, 40-007 Katowice
https://orcid.org/0000-0002-8727-2396 Orcid
All publications →

Silesia University, Bankowa 12, 40-007 Katowice

Published at: 2023

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Tomasz Kaliściak (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 461

Number of downloads: 379

<p> Oral Systems in <em>Kosmos </em>by Witold Gombrowicz</p>