FAQ

Pomiędzy znanym a nowym. Nie tylko młodopolskie echa w liryce Jadwigi Gamskiej-Łempickiej

Publication date: 2020

Wielogłos, 2020, Issue 3 (45) 2020, pp. 57 - 77

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.20.022.12830

Authors

Anna Pekaniec
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0001-7516-1413 Orcid
All publications →

Titles

Pomiędzy znanym a nowym. Nie tylko młodopolskie echa w liryce Jadwigi Gamskiej-Łempickiej

Abstract

Between the Familiar and the New: Not Only Young-Poland Echoes in Jadwiga Gamska-Łempicka’s Poetry

This paper, which is devoted to the poetic unveiling of Jadwiga Gamska-Lempicka,a forgotten female poet, translator, and editor of the interwar period, aims to evoke the character of her poetry. It is also an attempt at presenting her various texts. Closely influenced by the Young Poland movement, she was in constant dialogue with concepts taken from the Skamander Group or avant-garde poetics. However, since she used the prerogatives her education had given her, Gamska should be treated not only as a Young Poland epigone: as a doctor of letters, she was strongly aware that her poetry was a successful collage of poetic conceptions that were often starkly different from one other and tailored to her individual expression, discreetly but visibly breaking with concepts that had been taken from the poetry of Leopold Staff or Maryla Wolska. A closer look at the three volumes of Gamska’s poetry is also a significant attempt at filling one of the many gaps in the study of women’s lyrics published before the Second World War.

References

A.H. [A. Hejman], Gamska-Łempicka Jadwiga Maria 1903–1956 [w:] Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, oprac. zespół pod red. J. Czachowskiej, A. Szałagan, t. III: G–J, Warszawa 1994, s. 23–24.

Araszkiewicz A., Zapomniana rewolucja. Rozkwit kobiecego pisania w dwudziestoleciu międzywojennym, Warszawa 2014.

Banaś B., Wokół biografii J. Gamskiej-Łempickiej, „Cracovia Leopolis” 2014, nr 2, s. 9–12, http://www.cracovia-leopolis.pl/_pdf/137.pdf [dostęp: 3.05.2019].

Borkowska G., Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Warszawa 1996.

Chojnowski Z., Gamska-Łempicka Jadwiga Maria [w:] Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny, red. A. Hutnikiewicz, A. Lam, Warszawa 2000, t. I, s. 183–184.

Czabanowska-Wróbel A., „Uspokojona, uspokajająca…”. Elegia młodopolska jako ogniwo modernistycznych dziejów gatunku, „Przestrzenie Teorii” 2007, nr 8, s. 53–70.

Czabanowska-Wróbel A., Wyobraźnia akwatyczna w poezji Młodej Polski, „Pamiętnik Literacki” 1987, z. 3, s. 99–135.

Dwudziestolecie mniej znane. O kobietach piszących w latach 1918–1939. Z antologią, red. E. Graczyk, M. Graban-Pomirska, K. Cierzan, P. Biczkowska, Kraków 2011.

Gamska J.M., Przechodniom, Lwów–Warszawa–Kraków 1927.

Gamska Łempicka J., Między niebem a ziemią, Lwów 1934.

Gamska-Łempicka J., Okno na ogród. Poezje, Lwów 1938.

Gamska-Łempicka J., Słowa dla ludzi, Warszawa 1957.

Grądziel-Wójcik J., Przymiarki do istnienia. Wątki i tematy poezji kobiet XX i XXI wieku, Poznań 2016.

Grzegorczyk P., Jadwiga Gamska-Łempicka 1903–1956 [w:] idem, Twórcy i badacze kultury zmarli w latach 1956–1967, wstęp A. Biernacki, Warszawa 1986, t. I, s. 24–26.

Gutowski W., Z próżni nieba ku religii życia. Motywy chrześcijańskie w literaturze Młodej Polski, Kraków 2001.

Kłosińska K., Ciało, pożądanie, ubranie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej, Kraków 1999.

Kłosińska K., Kobieta autorka [w:] Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie – antologia szkiców, red. A. Nasiłowska, Warszawa 2001, s. 94–116.

Kłosińska K., Miniatury. Czytanie i pisanie „kobiece”, Katowice 2006.

Kostrzewska-Kratochwilowa S., Jadwiga Gamska-Łempicka [w:] Z dziejów kultury i literatury Ziemi Przemyskiej. Zbiór szkiców, opracowań i utworów literackich, red. S. Kostrzewska-Kratochwilowa et al., Przemyśl 1969, s. 387–482.

Krajewska J., Spór o literaturę w Dwudziestoleciu międzywojennym, Poznań 2014.

Kraskowska E., Piórem niewieścim. Z problemów prozy kobiecej dwudziestolecia międzywojennego, Poznań 1999.

Kristeva J., Czarne słońce. Depresja i melancholia, przeł. M.P. Markowski, R. Ryziński, wstęp M.P. Markowski, Kraków 2007.

Kwiatkowska A., Między tradycją a nowoczesnością. O polskiej liryce kobiet w XX wieku [w:] Polskie pisarstwo kobiet w wieku XX. Procesy i gatunki, sytuacje i tematy, red. E. Kraskowska, B. Kaniewska, Poznań 2015, s. 133–159.

Kwiatkowski J., Dwudziestolecie międzywojenne, wyd. 3 dodr.,Warszawa 2003.

Legeżyńska A., Od kochanki do psalmistki… Sylwetki, tematy i konwencje literatury kobiecej, Poznań 2009.

Markiewicz H., Młoda Polska a dziedzictwo pozytywizmu, „Pamiętnik Literacki” 1995, z. 2, s. 59–86.

Pekaniec A., Miasto (w) pamięci. Przemyskie wspomnienia Jadwigi Gamskiej-Łempickiej [w:] Miasto jako przestrzeń twórców, red. A. Grochowska, M. Mus, Kraków 2015 s. 225–234.

Pilch U.M., Światła wielkiego miasta w liryce Młodej Polski, „Ruch Literacki” 2013, z. 6, s. 637–653.

Podhorska-Okołów S., Kobiece niebezpieczeństwo, „Bluszcz” 1927, nr 14, s. 5–6.

Podraza-Kwiatkowska M., Młodopolska femina. Garść uwag [w:] Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie – antologia szkiców, red. A. Nasiłowska, Warszawa 2001, s. 12–27.

Podraza-Kwiatkowska M., Wstęp [w:] Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, wyd. 3 przejrzane i uzup., Wrocław 2000.

Showalter E., Krytyka feministyczna na bezdrożach, przeł. I. Kalinowska-Blackwood, przekład przejrzał R. Nycz, „Teksty Drugie” 1993, nr 4–6, s. 115–146.

Skucha M., Niesytość pragnienia. W kręgu młodopolskiej liryki kobiet, Kraków 2016.

Skwarczyńska S., Jadwidze Gamskiej-Łempickiej, „Tygodnik Powszechny” 1956, nr 20, s. 4–5.

Szeliga Z., Jadwiga Gamska-Łempicka. Smutna poetka z Przemyśla, „Życie Podkarpackie” 1982, nr 8, http://www.pbp.webd.pl/tkop1/gamska1.pdf [dostęp: 3.05.2019].

Ulewicz T., Wspomnienie o Stanisławie Łempickim, http://www.lwow.com.pl/cracovia/lempicki.html [dostęp: 3.05.2019].

Zawiszewska A., Między Młodą Polską, Skamandrem i Awangardą. Kobiety piszące wiersze w dwudziestoleciu międzywojennym, Szczecin 2014.

Zawiszewska A., W cieniu Młodej Polski, Skamandra i Awangardy. O poezji kobiet w latach 1918–1939 [w:] Dwudziestolecie mniej znane. O kobietach piszących w latach 1918–1939. Z antologią, red. E. Graczyk, M. Graban-Pomirska, K. Cierzan, P. Biczkowska, Kraków 2011, s. 297–311.

Zawodziński K.W., Liryka polska w dobie jej kryzysu [w:] idem, Wśród poetów, oprac. W. Achremowiczowa, wstęp J. Kwiatkowski, Kraków 1964, s. 175–210.

Zawodziński K.W., Liryka, „Rocznik Literacki” 1934, s. 20–59.

Zawodziński K.W., Poetki [w:] idem, Wśród poetów, oprac. W. Achremowiczowa, wstęp J. Kwiatkowski, Kraków 1964, s. 31–57.

Information

Information: Wielogłos, 2020, Issue 3 (45) 2020, pp. 57 - 77

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Pomiędzy znanym a nowym. Nie tylko młodopolskie echa w liryce Jadwigi Gamskiej-Łempickiej

English:

Between the Familiar and the New: Not Only Young-Poland Echoes in Jadwiga Gamska-Łempicka’s Poetry

Authors

https://orcid.org/0000-0001-7516-1413

Anna Pekaniec
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0001-7516-1413 Orcid
All publications →

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 2020

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Anna Pekaniec (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish