FAQ

„Oddal bez przyczyny”. Wprowadzenie do Leśmianowskiej teologii poezji

Publication date: 08.2019

Wielogłos, 2019, Issue 2 (40) 2019: Teologie literackie, pp. 115 - 132

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.19.013.11398

Authors

Rafał Milan
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
, Poland
https://orcid.org/0000-0002-5951-7421 Orcid
Contact with author
All publications →

Titles

„Oddal bez przyczyny”. Wprowadzenie do Leśmianowskiej teologii poezji

Abstract

„Distance without a Cause”. Introduction to Leśmian’s Theology of Poetry

This text attempts to highlight those elements of the presented world in Bolesław Leśmian’s poetry (as well as the metapoetic and anthropological reconsiderations that they imply), which turn the poetic theology of the Polish writer into a kind of theology of poetry. Leśmian is not immune to the fear of making God seem all-too-human, which was characteristic of the Young Poland movement. Nonetheless, he does not succumb to idolatry of an unknown, infinitely remote deity, as for example Kazimierz Przerwa-Tetmajer did. Interpretation of Leśmian’s early poetry (primarily poems from the cycle Oddaleńcy), lead me to the conclusion that the future  author of Napój cienisty sees the death of God as a source event, which is responsible both for the constitution of modern subjectiveness and its crisis.
The awareness of the death of God manifests in Leśmian’s poetic world as suspension of the creative act, which cannot be entirely incorporated into the constructed reality. Although poetry is incapable of soothing the ontological uprooting of the human being that parallels the death of God, it nevertheless connects the poet with  hat which is different (the substantially non-human), thus allowing to experience the unembodied remnants of God, which preclude the reconciliation of lyrical autoreferentiality with subjective emancipation. Therefore, Leśmian’s path to God unwinds from inside of the poem and corresponds with the experience of emptiness that is  idden beyond the veil of poetic reflections and repetitions.

References

Błoński J., Bergson a program poetycki Leśmiana [w:] Studia o Leśmianie, red. M. Głowiński, J. Sławiński, Warszawa 1971.

Brzozowski S., Alfred Loisy i zagadnienia modernizmu katolickiego [w:] idem, Idee. Wstęp do filozofii dojrzałości dziejowej, Warszawa 1990.

Derrida J., Ostrogi. Style Nietzschego, przeł. B. Banasiak, Łódź 2012.

Derrida J., Wiara i wiedza, przeł. P. Mrówczyński [w:] J. Derrida, G. Vattimo et al., Religia. Seminarium na Capri, Warszawa 1999.

Freud Z., Poza zasadą przyjemności, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 2005.

Głowiński M., Cieśla-demiurg. (O „Chałupie” Bolesława Leśmiana) [w:] idem, Zaświat przedstawiony. Szkice o poezji Bolesława Leśmiana, Kraków 1998.

Gutowski W., Z próżni nieba ku religii życia. Motywy chrześcijańskie w literaturze Młodej Polski, Kraków 2001.

Heidegger M., Pytanie o technikę [w:] idem, Odczyty i rozprawy, przeł. J. Mizera, Kraków 2002.

Hofmannsthal von H., O wierszach. Dialog, przeł. S. Wyrzykowski, „Chimera” 1907, t. X.

Jay M., Pieśni doświadczenia. Nowoczesne amerykańskie i europejskie wariacje na uniwersalny temat, przeł. A. Rejniak-Majewska, Kraków 2008.

Lange A., Sztuka i natura [w:] idem, Studia i wrażenia, Warszawa 1900.

Leśmian B., Poezje zebrane, oprac. J. Trznadel, Warszawa 2010.

Leśmian B., Szkice literackie, oprac. J. Trznadel, Warszawa 2011.

Mallarmé S., Kryzys wiersza, przeł. E.D. Żółkiewska [w:] idem, Wybór poezji, red. A. Ważyk, Warszawa 1980.

Man de P., Struktura intencjonalna obrazu romantycznego, przeł. A. Labuda, „Pamiętnik Literacki” 1978, z. 3.

Miciński T., W poszukiwaniu życia nowego, „Tygodnik Ilustrowany” 1910, nr 45.

Miciński T., Walka o Chrystusa, oprac. M. Bajko, Białystok 2011.

Miriam, Nowy poeta w Akademii Francuskiej: José Maria de Heredia (dokończenie), „Głos” 1896, nr 5.

Nietzsche F., Tako rzecze Zaratustra, przeł. W. Berent, Warszawa 1905.

Nietzsche F., Wiedza radosna, przeł. L. Staff, Warszawa 1906–1907.

Podraza-Kwiatkowska M., O Miriamie-krytyku, „Pamiętnik Literacki” 1965, z. 4.

Podraza-Kwiatkowska M., Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski, Kraków 2001.

Przerwa-Tetmajer K., Poezje, Warszawa 1980.

Przesmycki Z., Nowy poeta w Akademii Francuskiej: José Maria de Heredia (dokończenie), „Głos” 1896, nr 5.

Stala M., Metafora w liryce Młodej Polski. Metamorfozy widzenia poetyckiego, Warszawa 1988.

Trznadel J., Twórczość Leśmiana. (Próba przekroju), Warszawa 1964.

Zawadzki A., Literatura a myśl słaba, Kraków 2009.

Information

Information: Wielogłos, 2019, Issue 2 (40) 2019: Teologie literackie, pp. 115 - 132

Article type: Original article

Titles:

Polish:

„Oddal bez przyczyny”. Wprowadzenie do Leśmianowskiej teologii poezji

English:

„Distance without a Cause”. Introduction to Leśmian’s Theology of Poetry

Authors

https://orcid.org/0000-0002-5951-7421

Rafał Milan
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
, Poland
https://orcid.org/0000-0002-5951-7421 Orcid
Contact with author
All publications →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Poland

Published at: 08.2019

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Rafał Milan (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish