FAQ

Krytyka po literaturze

Publication date: 04.2020

Wielogłos, 2020, Issue 1 (43) 2020: Trzydziestoletnia 1989-2019, pp. 117 - 138

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.20.008.12156

Authors

Krzysztof Uniłowski
University of Silesia in Katowice,
ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, Poland
https://orcid.org/0000-0002-4425-7460 Orcid
All publications →

Titles

Krytyka po literaturze

Abstract

Literary Criticism after Literature

The article is focused on literary criticism within the post-literary formation. The author describes it in the historical and cultural perspective of institutional changes and the consequences of different ways of defining literature and its functions. The term “post-literary” is used here to name the present condition of literature incorporated into cyberculture. This inclusion results not only in traditional readership ceasing to function as a privileged reading practice, but above all in dehierarchisation, heteronomisation, deprofessionalisation and egalitarianisation of literature (the changeability of sender and recipient roles; ease of publishing; change of text intelligibility and dispossession of literature from an earmarked discursive space). Therefore, the circulation and the very status of literary criticism has also evolved. The author shows that the literary criticism that has emerged from the experience of the new media is not only entertainment oriented and that it does not have to be non-intellectual. He gives a detailed description of the key differences between traditional and new criticism.

References

10 opinii o czytelnictwie w Polsce, którymi zabłyśniesz w towarzystwie, 26.03.2019, blog czytelniczy.pl, http://czytelniczy.pl/czytelnictwo-w-polsce-2019/ [dostęp: 21.06.2019].

Bodzioch-Bryła B., Sploty: przepływy, architektury, hybrydy. Polska e-poezja w dobie procesualności i konwergencji, Kraków 2019.

Czapliński P., Literatura jest gdzie indziej [w:] Obraz literatury w komunikacji społecznej po roku ’89, red. A. Werner, T. Żukowski, Warszawa 2013.

DaeL, Szalone teorie: Kim są rodzice Jona Snow?, portal fsgk.pl, fsgk.pl/wordpress/2014/06/zwariowane-teorie-kim-sa-rodzice-jona-snow [dostęp: 27.06.2019].

Darska B. et al., Świadomość krytyki. Ankieta „Wielogłosu”, „Wielogłos” 2011, nr 1 (9).

Gra o tron – finał S08E06, na kanale Michała Lipińskiego „Szybkie recenzje”, youtube.com/watch?v=RSE4CUsLNq8 [dostęp: 27.06.2019].

Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, przeł. W. Lipnik, M. Łukasiewicz, red. M. Czyżewski, Warszawa 2007.

Hoffmann K., Hejtuję blogi? Blogi o literaturze a krytyka literacka [w:] Literatura w mediach, media w literaturze, t. 3, red. K. Taborska, W. Kuska, Gorzów Wielkopolski 2014.

Jenkins H., Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, przeł. M. Bernatowicz, M. Filiciak, Warszawa 2007.

Jenkins H., Textual Poachers: Television Fans and Participatory Culture. Updated Twenty Anniversary Edition, New York–London 2013.

Keen A., Kult amatora. Jak Internet niszczy kulturę, przeł. M. Bernatowicz, K. Topolska-Ghariani, wprow. K. Krzysztofek, Warszawa 2007.

Kitowiczowa I., O zadaniach krytyki literackiej lat 1800–1820 [w:] Badania nad krytyką literacką, red. J. Sławiński, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1975.

Kobus A., Fandom. Fanowskie modele odbioru, Toruń 2018.

Kobus A., Fanfiction a funkcjonowanie literatury popularnej. Zarys perspektywy historycznej, „Kultura Popularna” 2013, nr 3 (37).

Kobus A., Literatura archontyczna. Fanfiction a struktura tekstu popularnego, „Tekstualia” 2014, nr 2 (37).

Koryś I., Chymkowski R., Stan czytelnictwa w Polsce w 2018 roku. Wstępne wyniki, https://www.bn.org.pl/download/document/1553593649.pdf [dostęp: 21.06.2019].

Lisowska-Magdziarz M., Fandom dla początkujących, cz. II: Tożsamość i twórczość, Kraków 2018, s. 8, https://media.uj.edu.pl/documents/1384650/134373778/Lisowska-M-Fandom-dla-poczatkujacych-CZESC-2.pdf/0295ffa2-8db0-4c6a-aee0-e300ea39cbc8 [dostęp: 26.07.2019].

Maryl M., Technologie literatury. Wpływ nośnika na formę i funkcję przekazu literackiego, „Pamiętnik Literacki” 2010, nr 2.

Miller J.H., O literaturze, przeł. K. Hoffmann, Poznań 2014.

Płachecki M., Przemiany roli społecznej krytyka 1764–1830. Rekonesans [w:] Badania nad krytyką literacką, S. II, red. M. Głowiński, K. Dybciak, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1984.

Sapkowski A., Narrenturm, Warszawa 2006.

Scruton R., Przewodnik po kulturze nowoczesnej dla inteligentnych, przeł. J. Prokopiuk, Jan Przybył, Warszawa 2006.

Skórczewski D., Spory o krytykę literacką w dwudziestoleciu międzywojennym, Kraków 2002.

Skrendo A., Nieprofesjonalne świadectwa lektury [w:] Obraz literatury w komunikacji społecznej po roku ’89, red. A. Werner, T. Żukowski, Warszawa 2013.

Skudrzyk A., Czy zmierzch kultury pisma? O synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym, Katowice 2005.

Storey J., Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Teorie i metody, przeł. i red. J. Barański, Kraków 2003.

Szestowicki J., Biadoląc, że „28% Polaków i Polek nie ma w domu książki” prosicie się o śmiech lub maść na ból dupy, https://noizz.pl/opinie/dzien-ksiazki-2019-polacy-nie-czytaja-jak-promowac-ksiazki-zeby-to-mialo-sens/fjgfjzn [dostęp: 21.06.2019].

Świadomość krytyki. Ankieta „Wielogłosu”, „Wielogłos” 2011, nr 1 (9).

Woodmansee M., The Author, Art, and The Market. Rereading the History of Aesthetics, New York 1994.

Wysocki G., Martwisz się, że Polacy nie czytają książek? To znaczy, że jesteś snobem. Absurdalna awantura o klasizm czytających, Wyborcza.pl, 30.03.2019, http://wyborcza.pl/7,75517,24597816,martwisz-sie-o-kiepskie-wyniki-czytelnictwa-jestes-snobem.html [dostęp: 21.06.2019].

Zawojski P., Cyberkultura. Syntopia sztuki, nauki i technologii, Warszawa 2010.

Information

Information: Wielogłos, 2020, Issue 1 (43) 2020: Trzydziestoletnia 1989-2019, pp. 117 - 138

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Krytyka po literaturze

English:

Literary Criticism after Literature

Authors

https://orcid.org/0000-0002-4425-7460

Krzysztof Uniłowski
University of Silesia in Katowice,
ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, Poland
https://orcid.org/0000-0002-4425-7460 Orcid
All publications →

University of Silesia in Katowice,
ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, Poland

Published at: 04.2020

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Krzysztof Uniłowski (Author) - 100%

Article corrections:

Krytyka po literaturze

Publication languages:

Polish

View count: 957

Number of downloads: 1318

<p>Literary Criticism after Literature</p>