Praca na własny rachunek w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

Małgorzata Kurzynoga

Praca na własny rachunek w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

Publication date: 20.10.2022

Studies on Labour Law and Social Policy, Volume 29 (2022), Volume 29 Issue 3, pp. 291-304

https://doi.org/10.4467/25444654SPP.22.024.16569

Authors

Download full text

PDF

Titles

Praca na własny rachunek w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

Abstract

Self-employment in the light of the Polish Constitution

The aim of the article is to indicate the legal basis for the protection of self-employed work in the Constitution of the Republic of Poland. The author discusses the subjective scope of workers’ rights guaranteed in the constitutional law and indicates the arguments justifying the thesis that it is not possible to define a “constitutional worker” on the basis of the provisions of the Polish Constitution. Attention has also been paid to limitations on the exercise of collective rights by the self-employed persons arising from ordinary laws. They raise doubts in the context of compliance with international standards, to which the Constitution of the Republic of Poland refers in Art. 59 § 4.

ASJC: 3308, JEL: K31

Keywords

osoba pracująca na własny rachunek, pojęcie pracownika konstytucyjnego, prawa zbiorowe; self-employed person, concept of a constitutional worker, collective rights

self-employed person, concept of a constitutional worker, collective rights

References

Download references

Aloisi A. (2019) Negotiating the Digital Transformation of Work: Non-Standard Workers’Voice, Collective Rights And Mobilisation Practices in the Platform Economy, European University Institute.

Aloisi A. (2019) Negotiating the Digital Transformation of Work: Non-Standard Workers’ Voice, Collective Rights And Mobilisation Practices in the Platform Economy, European University Institute.

Banaszak B. (2009) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa.

Baran K.W. (2018) O zakresie prawa koalicji w związkach zawodowych po nowelizacji prawa związkowego z 5 lipca 2018 r., „Praca i Zabezpieczenie Społeczne”, nr 9.

Barwaśny M. (2019) Prawo do wypoczynku osób pracujących na własny rachunek – uwagi de lege ferenda, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica”, t. 88.

Blicharz J. (2018) Związek między zasadą równości a zasadą sprawiedliwości społecznej w polskiej konstytucji i orzecznictwie trybunału konstytucyjnego. próba spojrzenia ogólnego, „Przegląd Prawa i Administracji”, t. 114.

Bury B. (2015) Dylematy na tle prawa do wypoczynku w zatrudnieniu niepracowniczym typu cywilnoprawnego, „Studia Iuridica Lublinensia”, t. 24, nr 3.

Duraj T. (2020) Prawo koalicji osób pracujących zarobkowo na własny rachunek po nowelizacji prawa związkowego – szanse i zagrożenia, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej”, nr 27, z. 2.

Duraj T. (2021) Collective Rights of Persons Engaged in Gainful Employment Outside the Employment Relationship – an Outline of the Issue, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica”, t. 95.

Florek L. (1997a) Konstytucyjne gwarancje uprawnień pracowniczych, „Państwo i Prawo”, nr 11–12.

Florek L. (1997b) Zgodność przepisów prawa pracy z Konstytucją, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne”, nr 11.

Freedom od Association (2018) Compilation of Decisions of the Committee on Freedom of Association, Geneva.

Grzebyk P. (2016) Wolność zrzeszania się w związki zawodowe a zatrudnienie cywilnoprawne. Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2.06.2015 r. (K 1/13), „Przegląd Sądowy”, nr 11.

Grzebyk P. (2019) Od rządów siły do rządów prawa. Polski model prawa do strajku na tle standardów unijnego i międzynarodowego prawa pracy, Warszawa.

Grzebyk P., Pisarczyk Ł. (2019) Krajobraz po reformie. Zbiorowa reprezentacja praw i interesów zatrudnionych niebędących pracownikami, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne”, nr 1.

Hajn Z. (2002a) Regulacja prawna zatrudnienia agentów [w:] Z. Kubot (red.), Szczególne formy zatrudnienia, Wrocław.

Hajn Z. (2002b) Ustawowy model organizacji polskiego ruchu związkowego i jego wpływ na zbiorowe stosunki pracy [w:] M. Matey-Tyrowicz, L. Nowacki, B. Wagner (red.), Prawo pracy a wyzwania XXI wieku. Księga jubileuszowa Profesora Tadeusza Zielińskiego, Warszawa.

Hajn Z. (2010) Prawo zrzeszania się w związkach zawodowych – prawo pracowników czy prawo ludzi pracy [w:] A. Wypych-Żywicka, M. Tomaszewska, J. Stelina (red.) Zbiorowe prawo pracy w XXI wieku, Gdańsk.

Hajn Z. (2013) Zbiorowe prawo pracy. Zarys systemu, Warszawa.

Hajn Z. (2019) Metody ochrony niepracowniczej pracy zależnej w prawie polskim, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, t. 113.

Lianos I., Countouris N., De Stefano V. (2019) Re-thinking the Competition Law/Labour Law Interaction: Promoting a Fairer Labour Market, „European Labour Law Journal”, Vol. 10, No. 3.

Liszcz T. (2009) Prawna ochrona niepracowniczego zatrudnienia na podstawie umowy według projektu Kodeksu pracy [w:] A. Patulski, K. Walczak (red.), Jedność w różnorodności. Studia z zakresu prawa pracy, zabezpieczenia społecznego i polityki społecznej. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Wojciechowi Muszalskiemu, Warszawa.

Mitrus L. (2020) [w:] A. Wrobel (red.), Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz, Legalis.

Musiała A. (2017) Kim jest: „pracownik” w ujęciu przepisów Konstytucji?, „Monitor Prawa Pracy”, nr 4.

Oniszczuk J. (2017), Konstytucyjne źródła prawa pracy [w:] K.W. Baran (red.), System prawa pracy, t. 1: Część ogólna, Warszawa.

Paluszkiewicz M. (2021) Analiza rozwiązań przewidzianych w projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo przedsiębiorców (druk senacki nr 200), Kancelaria Senatu. Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji, Warszawa.

Sanetra W. (1997) Prawa (wolności) pracownicze w Konstytucji, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne”, nr 11.

Schiek D., Gideon A. (2018) Outsmarting the Gig-Economy through Collective Bargaining – EU Competition

Law as Barrier to Smart Cities?, „International Review of Law, Computers & Technology”, Vol. 32, No. 2–3.

Schmidt-Kessen M.J, Bergqvist Ch., Jacqueson C., Lind Y., Huffman M. (2020) I’ll call my Union’, said the driver. Collective Bargaining of Gig Workers under EU Competition Rules, Copenhagen Business School, CBS LAW Research Paper No. 20–43, https://ssrn.com/abstract=3744177 (dostęp: 7 marca 2021).

Sobczyk A. (2013) Prawo pracy w świetle Konstytucji RP, t. 1: Teoria publicznego i prywatnego indywidualnego prawa pracy, Warszawa.

Sobczyk A. (2015) Wolność pracy i władza, Warszawa.

Stefański K. (2018) Prawo do wypoczynku (nie)pracowników. Problem zasadności rozszerzenia przepisów o czasie pracy i urlopach wypoczynkowych na osoby zatrudnione poza stosunkiem pracy [w:] G. Goździewicz (red.), Umowa o pracę a umowa o zatrudnienie, Warszawa.

Steinbaum M. (2019) Antitrust, the Gig Economy, and Labor Market Power, „Law and Contemporary Problems”, Vol. 82, No. 3.

Stylogiannis Ch. (2021) Freedom of Association and Collective Bargaining in the Platform Economy: A Human Rights-based Approach and an Over Increasing Mobilization of Workers, „International Labour Review”, November, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3959155 (dostęp: 8 września 2022).

Surdykowska B. (2016) Między samozatrudnieniem fałszywym a zależnym, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne”, nr 2.

Świątkowski A.M. (2016) Konstytucyjna koncepcja pracownika, „Monitor Prawa Pracy”, nr 1.

Wiącek-Burmańczuk A. (2017) Konstytucyjne prawo do wypoczynku, „Przegląd Sejmowy”, nr 5.

Wyka T. (2007) Konstytucyjne prawo każdego do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy a zatrudnienia na innej podstawie niż stosunek pracy oraz praca na własny rachunek – uwagi de lege ferenda, „Gdańskie Studia Prawnicze”, nr 17.

Orzecznictwo

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2004 roku, II PK 29/04, OSNP 2005, nr 7, poz. 97.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 lutego 2010 roku, P 20/09, OTK-A 2010, nr 2, poz. 13.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 czerwca 2015 roku, K 1/13, OTK-A 2015, nr 6, poz. 80.

Wyrok TSUE z dnia 4 grudnia 2014 roku w sprawie FNV Kunsten Informatic en Media przeciwko Staat der Nederlanden, C-413-13, ECLI:EU:C:2014:2411.

Akty prawa międzynarodowego

Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE C 2016, nr 202/389.

Konwencja MOP nr 87 dotyczącą wolności związkowej i ochrony praw związkowych, przyjęta w San Francisco dnia 9 lipca 1948 roku, Dz.U. 1958, nr 29, poz. 125.

Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 roku, zmieniona następnie protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona protokołem nr 2, Dz.U. 1993, nr 61, poz. 284.

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE C 2016, nr 202/47.

Traktat o Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE C 2016, nr 202/13.

Akty prawa krajowego

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483 ze zm.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy, Dz.U. 2020, poz. 1320 tekst jedn. ze zm.

Ustawa z dnia 23 maja 1991 roku o rozwiązywaniu sporow zbiorowych, Dz.U. 2020, poz. 123 tekst jedn.

Ustawa z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych, Dz.U. 2022, poz. 854 tekst jedn. ze zm.

Źródła internetowe

Case No. 2888 (2012) – Definitive Report – Report No. 363,, https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:50002:0::NO::P50002_COMPLAINT_TEXT_ID:3057194 (dostęp: 7 marca 2022).

Mission Report (2014) Poland, Warsaw – 14–16 May, https://www.solidarnosc.org.pl/images/files/zalaczniki/Pomoc_techniczna_MOP.pdf (dostęp: 7 marca 2022).

Individual Case CAS (2016) – Discussion: 2016, Publication: 105th ILC session (2016). Right to Organise and Collective Bargaining Convention, 1949 (No. 98) – Ireland (Ratification: 1955), https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=1000:13100:0::NO::P13100_COMMENT_ID,P13100_LANG_CODE:3284597,en:NO (dostęp: 7 marca 2022).

Observation CEACR (2016) – adopted 2016, published 106th ILC session (2017). Right to Organise and Collective Bargaining Convention, 1949 (No. 98) – Ireland (Ratification: 1955), https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:13100:0::::P13100_COMMENT_ID:3297210 (dostęp: 7 marca 2022).

Information

Information: Studies on Labour Law and Social Policy, Volume 29 (2022), Volume 29 Issue 3, pp. 291-304

DOI: https://doi.org/10.4467/25444654SPP.22.024.16569

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Praca na własny rachunek w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

English:

Self-employment in the light of the Polish Constitution

Authors

Małgorzata Kurzynoga

https://orcid.org/0000-0002-3927-4223

University of Lodz, Poland, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź

Published at: 20.10.2022

Article status: Open

Licence: CC BY

Percentage share of authors:

Małgorzata Kurzynoga (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 478

Number of downloads: 368

<p> Self-employment in the light of the Polish Constitution</p>

Download xml