FAQ

Spowiedź (byłego?) kolonizatora – Prolegomena

Publication date: 28.08.2024

Migration Studies – Review of Polish Diaspora, 2023 (XLIX), Vol. 4 (190), pp. 305 - 330

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.051.19642

Authors

Adam Bartosz
Państwowe Muzeum Okręgowe w Tarnowie
All publications →

Titles

Spowiedź (byłego?) kolonizatora – Prolegomena

Abstract

Autor tekstu, występując z pozycji doświadczonego badacza społeczności romskiej, próbuje ustosunkować się do uprawianego w ostatnich latach procesu dekolonizacji badań romologicznych, które były m.in. jego udziałem od półwiecza. Dostrzegając w swej praktyce badawczej wiele elementów typowo kolonizatorskich, stawia pytania odnośnie do etycznych i merytorycznych ocen tej działalności. Jednocześnie zaś wskazuje na – nieuświadamianą (?) – kontynuację praktyk kolonizacyjnych realizowanych przez współczesnych krytyków badań stosowanych w romologii przez dawniejszych kolonizatorów.

References

Download references

Bartosz A. (1974). Chaty za wsią. W sprawie ochrony zabytków budownictwa cygańskiego. Ochrona Zabytków. 27:129–133.

Bartosz A. (1975). Osada cygańska w Maszkowicach. Propozycja przeniesienia cygańskiej osady do skansenu w Nowym Sączu. Arkusze Muzealne Ziemi Krakowskiej. Kwiecień, 45–50.

Bartosz A. (1978). Ekonomiczne i kulturowe uwarunkowania cygańskiego żebractwa. Lud. 62, 177–185.

Bartosz A. (1979). Cyganie w kulturze polskiej. Komentarz do wystawy. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie.

Bartosz A. (1996). Sektor budownictwa cygańskiego w skansenie sądeckim. Almanach Karpacki Płaj. 12:205–206

Bartosz A. (2004a). Nie bój się Cygana. Nadara Romestar. Sejny: Fundacja Pogranicze.

Bartosz A. (2004b). Romowie, w: Milewski J. (red.), Romowie. Co każdy nauczyciel wiedzieć powinien, Suwałki: Stowarzyszenie Integracja, 9–26.

Bartosz A. (2007). Katalog zbiorów cyganologicznych Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie.

Bartosz A. (2008a). Amen Roma / Jame Roma / My Romowie. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie.

Bartosz A. (2008b). Romskie dzieci w muzeum. Studia Romologica, 1, 275–278.

Bartosz A. (2009). O nauczaniu Romów historii romskiej, w: Borek P. (red.), O Romach w Polsce i Europie. Tożsamość, historia, kultura, edukacja. Kraków: Collegium Colombinum, 298–310.

Bartosz A. (2010). IV Światowy Kongres Romów w Warszawie 6–8 kwietnia 1990 rStudia Romologica, 3, 270–272.

Bartosz A. (2020a). Cygan bardziej niż honorowy, czyli Cygan podejrzany, w: (red.), Sommer P. (red.), Wcielenia Jerzego Ficowskiego według recenzji, szkiców i rozmów z lat 1956–2007, Sejny: Fundacja Pogranicze 2010, 553–564.

Bartosz A. (2012). Propozycja zapisu języka romani – „pisownia Sulejowska”. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie.

Bartosz A., Gancarz N. (2014). Tarnowscy Romowie. Półwiecze osiedlenia – pięćdziesięciolecia Stowarzyszenia. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie.

Bartosz A. (2015). Małopolski Szlak Martyrologii Romów. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie.

Bartosz A. (2020). Romni czy Romka? Studia Romologica, 13:159–162.

Bartosz A. (2022). Nie bój się Cygana. Tarnów: Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie.

Dłużewska E. (2021) Polka, Romka, laureatka Paszportu “Polityki”. Jak Małgorzata Mirga-Tas zapracowała na swój sukceshttps://wyborcza.pl/7,112588,26850721,malgorzata-mirga-tas.html (dostęp: 20.08.2023).

Gancarz N. (2008). Romskie dzieci w muzeum. Studia Romologica, 1: 275–278.

Gancarz N. (2010). Sometimes named Amaro Museum. The Gypsy Museum in Poland Czasem nazywane Amaro Muzeum. Romskie Muzeum w Tarnowie, w: Balvin J., Kwadrans Ł., Situation of Roma Minority in Czech, Hungary, Poland and Slovakia. Wrocław: Fundacja Integracji Społecznej Prom 2010, 245–249.

Gancarz N. (2014). Półprawdy o Cyganach, stereotypach, nieporozumieniach i przetrwaniuStudia Romologica, 7:153–177.

Gancarz N. (2016). „I stanie się on częścią tego miejsca”. Jak pomnik staje się pomnikiem. Studia Romologica. 9:135–142.

Fiałkowska K., Garapich M. P., Jóźwiak I., Mirga-Wójtowicz E., Styrkacz S., Szewczyk M. (2023). Anti-paćiw v gádžovské akademii, Ficowského stíny – a co s nimi? Cvičení v reciproční etnografii a dekolonizaci polské romistikyRomano džaniben. 30 (1):77–102.

Kapralski S. (2012). Naród z popiołów. Pamięć zagłady a tożsamość Romów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Kledzik E. (2023). Perspektywa poety. Cyganologia Jerzego Ficowskiego. Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań 2023.

Koper T. (2020). Romanipen. O dwóch strategiach „bycia Romem”. Studia Romologica, 13, 85.

Kopiniak M. (2020). Recenzja książki: C.E. Ariese, M. Wróblewska, Practising Decoloniality in Museums. A Guide with Global Examples, Amsterdam 2021. Edukacja Kultura Społeczeństwo. 1:137–148.

Leszczyński A. (2020). Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania, Warszawa: W.A.B.

Mirga A. (1978). Me som Rom, tumen san gadźe. Etnografia Polska, 22/2, 177–183.

Mirga-Kruszelnicka A. (2022). W pierwszej osobie, czyli sami o sobie. Herito, 48/4, 35.

Mirga-Wójtowicz E. (2016). Od Romani Art do Jaw Dikh… Studia Romologica. 9:45–52.

Mróz L. (2000). Niepamięć nie jest zapominaniem. Cyganie-Romowie a Holokaust. Przegląd Socjologiczny, t. XLIX/2, 89–114.

Nowicka E. (2003). Romowie o sobie i dla siebie. Nowe wyzwania i perspektywyw: Nowicka E. (red.), Romowie o sobie i dla siebie. Nowe problemy i nowe działania w pięciu krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Warszawa: Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Stobiecka M., Czy polskie muzea potrzebują dekolonizacji? https://www.youtube.com/watch?v=i-fSuw5Hl0a0 (dostęp: 20.12.2023)

Szymański W., Warsza J. (2022). Małgorzata Mirga-Tas. Przeczarowując świat. Warszawa: Zachęta-Narodowa Galeria Sztuki.

Szymański W. (2022a). Wędrujące obrazy / Travelling Images. Kraków: International Culture Centre.

Szymański W. (2022b). Małgorzata Mirga-Tas. Przeczarowując świat. Warszawa: Szydłowski Gallery.

Tas M. (oprac.). (2008). Romani Art. Małgorzata Mirga-Tas, Bogumiła Delimata, Krzysztof Gil, Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie.

Weychert M., Re-enchanting Community: Ashes and Diamonds w: (red.) W. Szymański, N. Żak, International Culture Centre, Małgorzata Mirga-Tas. Travelling Images. Kraków 2022, 81–90.

Weychert M. (2023). Rok ów, to rok Delaine Le Bas. Wystawy w londyńskiej Whitechapel Gallery i wiedeńskiej Secession, Studia Romologica 16:173–176.

Weychert M. (2023). Niech już nikt nie podzieli jej losu. Krzysztof Gil „Mała niedźwiedzica” na Złotej Wyspie. Studia Romologica 16:169–172.

Witkowski M. (2018). Etnografia z sercem na dłoni. Antropologia wiedzy o relacjach Romów z nie-Romami. Kultura i Społeczeństwo. 62 (2): 69–85.

Zawicki M. (red.). (2007). Aktywizacja zawodowa Romów. Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Strony internetowe

Information

Information: Migration Studies – Review of Polish Diaspora, 2023 (XLIX), Vol. 4 (190), pp. 305 - 330

Article type: Others – citable

Titles:

Polish:
Spowiedź (byłego?) kolonizatora – Prolegomena
English: The Confession of a (Former?) Colonizer

Authors

Państwowe Muzeum Okręgowe w Tarnowie

Published at: 28.08.2024

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Adam Bartosz (Author) - 100%

Information about author:

Adam Bartosz – etnograf i cyganolog, wieloletni dyrektor Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Inicjator pierwszej na świecie stałej ekspozycji o historii i kulturze Romów – “Cyganie/Romowie. Historia i kultura” w Muzeum Etnograficznym w Tarnowie. Autor wielu publikacji o tematyce żydowskiej i romskiej.

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 84

Number of downloads: 45

The Confession of a (Former?) Colonizer