Polska polityka migracyjna i jej paradoksy
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEPolska polityka migracyjna i jej paradoksy
Publication date: 05.2023
Migration Studies – Review of Polish Diaspora, 2023 (XLIX), Vol. 1 (187), pp. 31 - 51
https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.22.020.16379Authors
Polska polityka migracyjna i jej paradoksy
Celem niniejszego artykułu jest analiza polskiej polityki migracyjnej. Nie dotyczy ona jednak rozważań na temat treści w niej zawartych, ale luk, paradoksów i etapów jej konstytuowania. W artykule postawiono tezę głoszącą, że polska polityka migracyjna tworzona „od góry” jest pełna paradoksów, co czyni ją wewnętrznie niespójną. Z jednej strony, ekonomiczna logika rynku nakazuje otwartość polityki na cudzoziemców, podczas gdy logika polityki skłania ku zamknięciu. W zaproponowanych w artykule fazach cyklu tworzenia polityki migracyjnej nie możemy wyjść poza drugi etap. „Polityka na papierze” jest naszą domeną. Z uwagi na ciągłe jej zmiany nie możemy przejść do fazy wdrażania i oceny. Niniejszy tekst powstał na podstawie metod charakterystycznych dla nauk o polityce i administracji (instytucjonalnej, systemowej, decyzyjnej) i nauk prawnych (prawno-dogmatyczna).
Abstract
The aim of this article is to analyse the Polish migration policy. However, it is not about the content of the policy but about the gaps, paradoxes and stages of its creation. The thesis of the article is that the Polish migration policy created “from above” is full of paradoxes, which makes it internally incoherent. On the one hand, the economic logic of the market dictates that the policy should be open to foreigners, while the logic of the policy tends to be closed. In the phases of the migration policy-making cycle proposed in the article we cannot go beyond the second phase. “Policy on paper” is our domain. As it is constantly changing, we cannot move to the implementation and evaluation phase. This text is based on methods characteristic for political science and administration (institutional, systemic, decision-making) and legal science (legal-dogmatic).
Keywords: Polish migration policy, the gap hypothesis, liberal paradox
Adamczyk A. (2021). (Nie)intencjonalna polityka migracyjna Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.
Adamczyk A. (2019). Wishful Thinking. The Attitude of Polish Government Towards Immigration After 2015. Przegląd Politologiczny, 4, 121-140. https://doi.org/10.14746/pp.2019.24.4.9.
Adamczyk A. (2017). Władze samorządowe w Polsce wobec problemu relokacji i integracji imigrantów, w: Adamczyk A., Sakson A., Trosiak C. (red.), Między tolerancją a niechęcią. Polityka współczesnych państw europejskich wobec migrantów i mniejszości. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 179-194.
Adamson F.B., Tsourapas G. (2019). The Migration State in the Global South: Nationalizing, Developmental, and Neoliberal Models of Migration Management. International Migration Review, 20(10), 1-30. https://doi.org/10.1177/0197918319879057.
Arcarazo D.A., Freier L.F. (2015). Turning the Immigration Policy Paradox Upside Down? Populist Liberalism and Discursive Gaps in South America. International Migration Review, 49(3), 659-696. http://dx.doi.org/10.1111/imre.12146.
http://eprints.lse.ac.uk/64148/1/__lse.ac.uk_storage_LIBRARY_Secondary_libfile_shared_repositoryContent_Freier,%20L_Freier%20_Turning%20immigration%20policy_2015.pdf (Accessed: 5.10.2021).
Bertram Ł., M. Jędrzejek (2015). Islamskie hordy, azjatycki najazd, socjalny dżihad. Jak polskie media piszą o uchodźcach? Analiza specjalna, 14.10.2015r., https://obserwatorium.kulturaliberalna.pl/raport/islamskie-hordy-azjatycki-najazd-socjalny-dzihad-jak-polskie-media-piszao-uchodzcach-uchodzcy/ (data dostępu: 20.09.2021).
Boguszewski G. (2021). Tusk wzywa rząd i prezydenta do rozmów. "Potrzeba konsensusu wokół kryzysu migracyjnego", PAP, 25.08.2021, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C93513-8%2Ctusk-wzywa-rzad-i-prezydenta-do-rozmow-potrzeba-konsensusu-wokol-kryzysu (data dostępu: 2.09.2021).
Bonjour S. (2011). The Power and Morals of Policy Makers. Reassessing the Control Gap Debate. International Migration Review, 45(1), 89-122. https://doi.org/10.1111/j.1747-7379.2010.00840.x.
Castles S. (2004). Why Migration Policies Fail. Ethnic and Racial Studies, 27(2), 205-227.
Cornelius W. A., Martin P. L., Hollifield J. F. (1994). The Ambivalent Quest for Immigration Control, in: Cornelius W. A., Martin P. L., Hollifield J. F. (eds.), Controlling Immigration: A Global Perspective. Stanford: Stanford University Press, 3-41.
Cornelius W.A., Rosenblum M.R. (2004). Immigration and Politics. Annual Review of Political Science, 8(1), 99-119. http://dx.doi.org/10.1146/annurev.polisci.8.082103.104854.
Czaika M., Haas de H. (2016). Evaluating Migration Policy Effectiveness, in: Triandafyllidou A., Isaakyan I. (eds.), Routledge Handbook of Immigration and Refugee Studies. London: Routledge, 34-40.
Czaika M., Haas de H. (2013). The Effectiveness of Immigration Policies. Population and Development Review, 39(3), 487-508.
Decyzja Prezydium KK nr 97/21 ws. projektu uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia dokumentu "Polityka migracyjna - kierunki działań 2021-2022" (2021). Prezydium NSZZ "Solidarność" Gdańsk, 27 lipca 2021r., https://www.solidarnosc.org.pl/dokumenty/biuro-prezydium-kk/prezydium/item/20609-decyzja-prezydium-kk-nr-97-21-ws-projektu-uchwaly-radyministrow-w-sprawie-przyjecia-dokumentu-polityka-migracyjna-polski-kierunki-dzialan-2021-2022 (data dostępu: 20.09.2021).
Deklaracja ideowa, https://www.uniaeuropejskichdemokratow.pl/dokumenty_programowe (data dostępu: 2.09.2021).
Dennison J., Geddes A. (2021). The Centre No Longer Holds: the Lega, Matteo Salvini and the Remaking of Italian Immigration Politics. Journal of Ethnic and Migration Studies, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/1369183X.2020.1853907 (Accessed: 6.10.2021).
Directive of the European Parlament and of the Council on the Conditions of Entry and Residence of Third-Country Nationals for the Purpose of Highly Qualified Employment, and Repealing Council Directive2009/50/EC (2021), https://data.consilium.europa.eu/doc/document/PE-40-2021-INIT/en/pdf (Accessed: 17.10.2021).
Echeverria G. (2020). Towards a Systemic Theory of Irregular Migration. Explaining Ecuadorian Irregular Migration in Amsterdam and Madrid. Trento: IMISCOE Research Series, Springer Open, https://doi.org/10.1007/978-3-030-40903-6.
Engbersen G., Broeders D. (2009). The State Versus the Alien: Immigration Control and Strategies of Irregular Immigrants. West European Politics, 32(5), 867-885. http://dx.doi.org/10.1080/01402380903064713.
EU Blue Cards by type of decision, occupation and citizenship. Eurostat, http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=migr_resbc1 (Accessed: 17.10.2021).
Feliksiak M. (2021). Opinia publiczna wobec uchodźców i sytuacji migrantów na granicy z Białorusią. Komunikat z badań CBOS, 111/2021.
Haas de H., Czaika M., Flahaux M.-L., Mahendra E., Natter K., Vezzoli S., Villares-Varela M. (2019). International Migration: Trends, Determinants and Policy Effects. Population and Development Review, 45(4), 885-922. https://doi.org/10.1111/padr.12291.
Haas de H., Natter K., Vezzoli S. (2016). Growing Restrictiveness or Changing Selection? The Nature and Evolution of Migration Policies. International Migration Review, 50(1), 1-44. https://doi.org/10.1111/imre.12288.
Howlett M., Giest S. (2013). The Policy-Making Process, in: Araral E.J., Fritzen S., Howlett M., Ramesh M., Wu X. (eds.). Routledge Handbook of Public Policy. London: Routledge, 17-28.
https://www.darryljarvis.com/uploads/2/2/6/9/22690064/routledge_hanbook_of_public_policy.pdf (Accessed: 17.10.2021).
How do OECD Countries Compare in their Attractiveness for Talented Migratnts? (2019). Migration Policy Debates, 19. https://www.oecd.org/els/mig/migration-policy-debates-19.pdf (Accessed: 17.10.2021).
Lewica chce zwołania Rady Bezpieczeństwa Narodowego (2021). PAP, 19.08.2021r., https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/8228853,lewica-kryzys-uchodzczy-radabezpieczenstwa-narodowego.html (data dostępu: 7.09.2021).
Jackson P. I., Parkes R. (2008). The Securitization of Immigration Policy, Shifts in National Immigrant Integration Models and the Incarceration of Immigrants in Germany, France and Britain 1970-2003. Humboldt Journal of Social Relations, 31(1), 39-82.
Januszewska P. (2021). Nie będzie zielonej rewolucji bez uczciwości. "Krytyka Polityczna" 10.11.2021r., https://krytykapolityczna.pl/kraj/nie-bedzie-zielonej-rewolucji-bez-uczciwosci/ (data dostępu: 10.11.2021).
Kasprzak I. (2021). Premier likwiduje Departament Analiz i Polityki Migracyjnej, "Rzeczypospolita" 24.08.2021r., https://www.rp.pl/polityka/art18848121-premier-likwiduje-departament-analizi-polityki-migracyjnej (data dostępu: 20.09.2021).
Kuboyama R. (2008). The Transformation from Restrictive to Selective Immigration Policy in Emerging National Competition State: Case of Japan in Asia-Pacific Region. Working Papers - Centre on Migration, Citizenship and Development, 61, 1-21.
Lesińska M. (2011). Migracje we współczesnej analizie politologicznej - niewykorzystany potencjał. CMR Working Papers, 47/105, 1-30.
List Ryszarda Petru do prezydentów miast, biskupów, wojewodów. W nim prośba o dialog w sprawie uchodźców (2017), http://www.portalsamorzadowy.pl/komunikacja-spoleczna/list-ryszarda-petru-do-prezydentow-miast-biskupow-wojewodow-w-nim-prosba-o-dialog-w-sprawieuchodzcow,94851.html, (data dostępu: 7.09.2021).
Majmurek J. (2021). Uchodźczy dylemat opozycji. "Krytyka Polityczna" 30.08.2021r., https://krytykapolityczna.pl/kraj/majmurek-usnarz-uchodzczy-dylemat-opozycji/ (data dostępu: 20.09.2021).
Meyers E. (2000). Theories of International Immigration Policy-A Comparative Analysis. The International Migration Review, 34(4), 1245-1282. https://doi.org/10.2307/2675981.
Miasta solidarności (2021). Wobec uchodźców. Kongres Ruchów Miejskich, 20.09.2021, https://kongresruchowmiejskich.pl/nasze-tematy/wyzwania-spoleczne/item/130-miasta-solidarnosci-wobec-uchodzcow (data dostępu: 7.10.2021).
Mikulska-Jolles A. (2019). Kto kształtuje politykę migracyjną i integracyjną w Polsce? Analiza interesariuszy. Warszawa, https://pl.boell.org/sites/default/files/analiza_interesariuszy_pl_2.pdf (data dostępu: 17.08.2021).
Natter K. (2018). Autocratic Immigration Policymaking: The Illiberal Paradox Hypothesis. Working Papers, 147, 1-26.
Natter K. (2018). Rethinking Immigration Policy Theory Beyond 'Western Liberal Democracies'. Natter Comparative Migration Studies, 6(4), 1-21. https://doi.org/10.1186/s40878-018-0071-9.
Odmalm P. Bale, T. (2014). Immigration Into the Mainstream: Conflicting Ideological Streams, Strategic Reasoning and Party Competition. Acta Politica, 1-13. https://doi.org/10.1057/ap.2014.28. https://www.pure.ed.ac.uk/ws/portalfiles/portal/19969883/Immigration_into_the_mainstream.pdf (data dostępu: 7.08.2021).
Partia Zielonych (2018). Program 2018. Warszawa, https://partiazieloni.pl/wp-content/uploads/2018/10/program_2018-calosc-rozk%C5%82ad-2.pdf (data dostępu: 5.09.2021).
Petru: przyjęto zbyt dużo uchodźców (2016). Polsat News 21.11.2016, http://www.polsatnews.pl/wideo/petru-przyjeto-zbyt-duzo-uchodzcow_6386940/(data dostępu: 2.09.2021).
Petru: Uchodźców powinni przyjmować ci, którzy chcą i mogą (2017). "Gazeta Prawna" 10.05.2017, https://www.gazetaprawna.pl/artykuly/1041350,petru-uchodzcow-powinniprzyjmowac-ci-ktorzy-chca-i-moga.html (data dostępu: 7.09.2021).
Poland is Cocking Up Migration in a Very European Way. The Economist, Feb 22nd 2020, https://www.economist.com/europe/2020/02/22/poland-is-cocking-up-migration-in-a-veryeuropean-way (Accessed: 20.09.2021).
Polityka migracyjna Polski (2019). Projekt z dnia 10 czerwca 2019 r. Zespół do Spraw Migracji, Warszawa, https://interwencjaprawna.pl/wp-content/uploads/2019/06/Polityka-migracyjna-Polski-wersja-ostateczna.pdf (data dostępu: 18.09.2021).
Polityka migracyjna Polski (2020a). Komentarz Konsorcjum organizacji społecznych działających na rzecz migrantów i uchodźców, https://interwencjaprawna.pl/wp-content/uploads/2020/11/jak-tworzyc-strategie-migracyjna-Polski.pdf (data dostępu: 5.10.2021).
Polityka migracyjna Polski - diagnoza stanu wyjściowego (2020b). Departament Analiz i Polityki Migracyjnej MSWiA. Warszawa. https://www.gov.pl/web/mswia/polityka-migracyjna-polski--diagnoza-stanu-wyjsciowego (data dostępu: 18.09.2021).
Polityka migracyjna Polski - kierunki działań 2021-2022 - bardzo potrzebna i spóźniona o co najmniej 4 lata (2021). 13 lipca 2021, https://www.bcc.org.pl/opinie_ekspertow/polityka-migracyjna-polski-kierunki-dzialan-2021-2022-bardzo-potrzebna-i-spozniona-o-co-najmniej-4-lata (data dostępu: 2.10.2021).
Polska przyszłości. Program Platformy Obywatelskiej RP (2015), http://www.michalstopka.pl/wp-content/uploads/2015/10/Polska-Przyszlosci-Program-PO.pdf (data dostępu: 7.09.2021).
Pomóżmy uchodźcom, bo rząd za nas tego nie zrobi, Ryszard Petru - blog (2015), https://natemat.pl/blogi/ryszardpetru/154199,pomozmy-uchodzcom-bo-rzad-tego-za-nas-nie-zrobi (data dostępu: 7.09.2021).
Porozumienie Jarosława Gowina #EnergiaMiast (2019). Program polityczny partii Porozumienie Jarosława Gowina, http://pjg.org.pl/wp-content/uploads/2019/02/Program-Porozumienie-Jaros%C5%82awa-Gowina.pdf (data dostępu: 7.09.2021).
Priorytety społeczno-gospodarcze polityki migracyjnej (2018), https://ec.europa.eu/migrant-integration/?action=media.download&uuid...B9E2... (data dostępu: 7.08.2020).
Program Nowoczesna Polska dla każdego (2016), https://nowoczesna.org/wp-content/uploads/2016/09/Program-Nowoczesnej.pdf (data dostępu: 7.09.2021).
Przywrócimy normalność (2017). Godne życie, sprawiedliwa i normalna Polska. Program Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Warszawa, https://lewica.org.pl/images/dokumenty/SLD_program_Przywrocimy_Normalnosc.pdf (data dostępu: 11.10.2021).
Putnam R.D. (1988). Diplomacy and Domestic Politics: The Logic of Two-Level Games, International Organization, 42(3), 427-460.
Sassen S. (1997). Immigration Policy in a Global Economy. SAIS Review, 17(2) 1997, 1-19.
Stanowisko ZPP ws. polityki migracyjnej Polski - kierunków działań 2021-2022 (2021a). Warszawa, 3 sierpnia 2021r., https://zpp.net.pl/stanowisko-zpp-ws-polityki-migracyjnej-polskikierunkow-dzialan-2021-2022/ (data dostępu: 8.10.2021).
Stanowisko Konfederacji Lewiatan do projektu Strategii Migracyjnej (2021b). Kierunek Działań na 2021-2022, Warszawa, 23 lipca 2021r., http://konfederacjalewiatan.pl/legislacja/stanowiska/prawo-pracy-i-rynek-pracy/1/_files/2021_07/KL-293-211-MF-2021.pdf (data dostępu: 8.10.2021).
Stanowisko Porozumienia w sprawie kryzysu migracyjnego (2021c). 21.08.2021r., https://pjg.org.pl/stanowisko-porozumienia-w-sprawie-kryzysu-migracyjnego (data dostępu: 9.09.2021).
Suwerenny Naród w XXI wieku (2016). Program Ruchu Narodowego. Warszawa 10 grudnia 2016r., https://ruchnarodowy.net/wp-content/uploads/Program-Ruchu-Narodowego.pdf (data dostępu: 9.09.2021).
Szef PSL (2021): stan wyjątkowy nie pomógł w kryzysie migracyjnym. PAP, 6.10.2021r., https://www.wnp.pl/parlamentarny/spoleczenstwo/szef-psl-stan-wyjatkowy-nie-pomogl-w-kryzysiemigracyjnym,166481.html (data dostępu: 9.08.2021).
Szymon Hołownia (2021). Oświadczenie - Parę słów o tym, dlaczego drut zamiast chleba. Facebook, https://www.facebook.com/watch/live/?extid=NS-UNK-UNK-UNK-IOS_GK0T--GK1C&v=988199935059595&ref=watch_permalink (data dostępu: 9.10.2021).
Theus J. (2021). Rząd robi z uchodźców terrorystów i zoofilii. "To gra w spektaklu Łukaszenki" - mówi były szef wywiadu. "OKO.press" 28.09.2021r., https://oko.press/rzad-robi-z-uchodzcow-terrorystow-i-zoofili-to-gra-w-spektaklu-lukaszenki-mowi-byly-szef-wywiadu/ (data dostępu: 1.10.2021).
Uchwała w sprawie uchodźców (2015). IV Kongres Ruchów Miejskich, Gorzów Wielkopolski, 20.09.2015r., https://kongresruchowmiejskich.pl/nasze-tematy/wyzwania-spoleczne/item/130-miasta-solidarnosci-wobec-uchodzcow (data dostępu: 7.10.2021).
Ustawa z dnia 27 listopada 2020r. o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii kadr medycznych, Dz. U. 2020, poz. 2401.
Weinar A. (2006). Europeizacja polskiej polityki wobec cudzoziemców 1990-2003. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Where Can i Work With an EU Blue Card?, https://visaguide.world/europe/eu-blue-card/ (Accessed: 17.09.2021).
Wieczorek L. (2021). Olsztyńska Lewica Razem apeluje do prezydenta miasta o przyjęcie uchodźców, 26.08.2021r., https://gazetaolsztynska.pl/759030,Olsztynska-Lewica-Razem-apeluje-doprezydenta-miasta-o-przyjecie-uchodzcow.html (data dostępu: 1.10.2021).
Information: Migration Studies – Review of Polish Diaspora, 2023 (XLIX), Vol. 1 (187), pp. 31 - 51
Article type: Original article
Titles:
Polska polityka migracyjna i jej paradoksy
Polska polityka migracyjna i jej paradoksy
Adam Mickiewicz University, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Poland
Published at: 05.2023
Article status: Open
Licence: CC BY-NC-ND
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
Polish