FAQ
logo of Jagiellonian University in Krakow

Poczucie samotności jako moderator przebiegu kryzysów sytuacyjnych, rozwojowych i egzystencjalnych

Publication date: 01.01.1970

Developmental Psychology, 2020, Volume 25 Issue 3, pp. 89 - 99

https://doi.org/10.4467/20843879PR.20.021.13158

Authors

Zofia Dołęga
University of Social Sciences and Humanities, Faculty in Katowice, SWPS
https://orcid.org/0000-0002-2402-3819 Orcid
All publications →

Titles

Poczucie samotności jako moderator przebiegu kryzysów sytuacyjnych, rozwojowych i egzystencjalnych

Abstract

The Feeling of Loneliness as a Moderator of the Course of Situational, Developmental and Existential Crises

The article addresses the issue of different categories of psychological crises. The main thesis of the work formulates the belief that feeling of loneliness (consisting of three dimensions: a feeling of social, emotional and existential loneliness) in crisis states is an important moderator (predictor) of their course and ultimately psychological consequences. In the theoretical layer, the problem raised here is based on the assumptions of life-span developmental psychology theory, and in the empirical layer refers to the results of a number of research projects in which a sense of loneliness among other numerous variables has been given the status of predictor. The results of the projects show that taking the feeling of loneliness into account provides a better insight into the direct or indirect consequences of psychological crises with different characteristics. This matters not only theoretically, but also practically. On the one hand, it raises awareness of the course and psychological consequences of crises caused by various risks, losses and relational deficits. On the other hand, it advocates the use of proprietary tools to measure feelings of loneliness: (SBS-C, 8–13 years), adolescents (SBS, 12–19 years), and adults (SBS-AD and SBS-ADC) (Dołęga, 2020).

References

American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM 5.

Washington: Baltes P.B., Reese H.W., Lipsit L.P. (1980). Live-span developmental psychology. Annual Review of Psychology, 31, 65110.

Bedyńska S., Cypryańska M. (red.) (2007). Statystyczny drogowskaz. 1. Warszawa: Wyd. SWPS Academica.

Bee H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Media Rodzina.

Biskupska N. (2015). Wsparcie społeczne i strategie radzenia sobie ze stresem jako predyktory poczucia samotności rodziców po stracie dziecka. Praca magisterska pod red. Z. Dołęgi. Katowice: Archiwum Biblioteki Uniwersytetu SWPS.

Borucka-Iwańska A. Dołęga Z. (2018). Dziecko w żałobie – przegląd stanowisk teoretycznych i badań. Psychologia Rozwojowa, 23, 1, s. 9–26.

Brammer L.M., McDonald G. (2003). The Helping Relationship: Process and Skilss. 8 ed. Boston, New York: Person (e-book).

Brzezińska A., Trempała J. (2000). Wprowadzenie do psychologii rozwoju. W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki (s.68-92). Gdańsk: GWP.

Brzeziński J. (red.). (2004). Metodologia badańpsychologicznych. Wybór tekstów. Warszawa: PWN.

Buhler Ch. (1933/1999). Bieg życia ludzkiego. Warszawa: PWN.

Caplan G. (1987). Pomoc nieprofesjonalna i grupy wzajemnej pomocy. Warszawa: Wyd. PTP.

Caplan G. (1964/1987b). Principles of Preventive Psychiatry: https://ps.psychiatryonline.org/doi/10.1176/ps.15.8.467 (dostęp: 31.08.2020).

Dołęga Z. (1995). Samotnośćdorastających w ich relacjach społecznych. W: I. Heszen-Niejodek (red). Doświadczenie kryzysu - szansa czy ryzyko zaburzeń(s. 43–62). Katowice: Prace Naukowe UŚl.

Dołęga Z. (2006). Samotnośćjako stan psychiczny – samotnośćjako cecha psychologiczna. W: P. Domeracki, W. Tyburski (red.). Zrozumiećsamotność. Studium interdyscyplinarne (s. 253–276). Toruń: UMK.

Dołęga Z. (2003). Samotnośćmłodzieży – analiza teoretyczna i studia empiryczne. Katowice: Wyd. UŚl.

Dołęga Z. (2013). Skala do Badania Samotności (SBS). Przegląd Psychologiczny 56, 3, 323–346.

Dołęga Z. (2017). Skala Poczucia Samotności (SBS-C) do badania dzieci – doniesienia wstępne. Psychologia Rozwojowa, 22, 1, 93–114.

Dołęga Z. (2020). Biedy i bogactwo samotności. Studium psychologiczne. Warszawa: Difin.

Erikson E.H. (1968/1994). Identity: Youth and Crisis. New York: Norton.

Fojcik M. (2020). Wzrost potraumatyczny a wybrane zmienne psychologiczne w kontekście czynnego wolontariatu hospicyjnego. Praca magisterska pod kier. Z. Dołęgi. Katowice: Archiwum Biblioteki Uniwersytetu SWPS.

Frankl V.E., (1993). Problem sensu. W Drodze, 11, 43-49.

Gajewski M., Dołęga Z. (red). (2018). Społeczne i osobiste przestrzenie samotności. Warszawa-Milanówek: Oficyna Wydawnicza von Velke.

Grace de G.R. (1984). Kryzysy życiowe a rozwój osobowości – wnioski dotyczące terapii. Zdrowie Psychiczne, 34, 7–21.

Havighurst R.J. (1981). Developmental Tasks and Education. New York: Longmans and Green.

ICD-10, Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (1998). Klasyfikacja zaburzeńpsychicznych i zaburzeńzachowania. Badawcze kryteria diagnostyczne. Kraków-Warszawa: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius.

Janosik E.H. (1984). Crisis Counseling. A Conterporary Approach. Monterey: Wadsworth Health Sciences.

Kędra E., Dołęga Z., Borczykowska-Rzepka M. (2014). Intrapsychiczne aspekty funkcjonowania młodzieży z różnych systemów rodzinnych a wczesna aktywnośćseksualna. Eukrasia, 20, 65–75.

Kubacka-Jasiecka D. (2010). Interwencja kryzysowa. Pomoc w kryzysach psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne Spółka z o.o.

Kuśmierczyk W. (2018). Uwarunkowania decyzji o udziale w misjach wojskowych wśród żołnierzy zawodowych. Praca magisterska pod kier. Z. Dołęgi. Katowice: Archiwum Biblioteki Uniwersytetu SWPS.

Lindemann E. (1944) Symptomatology and managment of acute grief. American Journal of Psychiatry, 101, 141–148: https://ajp.psychiatryonline.org/doi/abs/10.1176/ajp.101.2.141 (dostęp: 31.08.2020).

Liotti G., Farina B. (2016). Traumatyczny rozwój. Etiologia, klinika i terapia wymiaru dysocjacyjnego. Wyd. Bledzew: Fundacja Przyjaciele Martynki.

Lis-Turlejska M. (2000). Psychologiczne konsekwencje traumatycznego stresu – współczesne kierunki badań. Nowiny Psychologiczne, 2, 25–38.

Marcelli D., Cohen D. (2013). Psychopatologia wieku dziecięcego. Wrocław: Elsevier Urban & Partner.

McLaughlin K.A., Behar E., Borkovec T.D. (2008). Family History of Psychological Problems in Generalized Anxiety Disorder. Journal of Clinical Psychology, 64, 7, 905–918.

Newman B.M., Newman P.R. (2001). Group identity and alienation: giving the we its due. Journal of Youth and Adolescence, 30(5), 515–538.

OleśP. (1995). Kryzys połowy życia u mężczyzn. Psychologiczne badania empiryczne. Lublin: Wyd. KUL.

Płużek Z. (1991). Psychologia pastoralna. Kraków: Instytut Teologiczny.

Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M. (1996). Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: PWN.

Przybyłowicz K. (2020). Coming out mężczyzn i jego związek z poczuciem samotności. Praca magisterska pod kier. Z. Dołęgi. Katowice: Archiwum Biblioteki Uniwersytetu SWPS.

Pużyński S. (red.) (1993). Leksykon psychiatrii. Warszawa: PZWL.

Russell D., Cutrona C.E., Rose J., Yurko K. (1984) Social and emotional loneliness: An examination of W eiss’s typology of loneliness. Journal of Personality and Social Psychology, 46, 6, 1311–1321.

Stefaniak A. (2020), Poczucie sprawczości i motywacja do podejmowania życiowych decyzji w kontekście lęku wywołanego postępującymi zmianami klimatycznymi. Praca magisterska pod kier. Z. Dołęgi. Katowice: Archiwum Biblioteki Uniwersytetu SWPS.

Sugarman L. (1986). Life-span development. Concepts, Theories and Interventions. London–New York: Methuen.

Information

Information: Developmental Psychology, 2020, Volume 25 Issue 3, pp. 89 - 99

Article type: Original article

Titles:

Polish:
Poczucie samotności jako moderator przebiegu kryzysów sytuacyjnych, rozwojowych i egzystencjalnych
English:
The Feeling of Loneliness as a Moderator of the Course of Situational, Developmental and Existential Crises

Authors

https://orcid.org/0000-0002-2402-3819

Zofia Dołęga
University of Social Sciences and Humanities, Faculty in Katowice, SWPS
https://orcid.org/0000-0002-2402-3819 Orcid
All publications →

University of Social Sciences and Humanities, Faculty in Katowice, SWPS

Published at: 01.01.1970

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Zofia Dołęga (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish