FAQ
Jagiellonian University in Krakow logo

Przekład w służbie studiów literackich: Waleria Marrené-Morżkowska

Publication date: 2023

Przekładaniec, 2023, Numer 47 – Biografie tłumaczy, pp. 48 - 65

https://doi.org/10.4467/16891864PC.23.015.18846

Authors

Jadwiga Miszalska
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0001-7122-9396 Orcid
All publications →

Titles

Przekład w służbie studiów literackich: Waleria Marrené-Morżkowska

Abstract

The paper presents the activity of Waleria Marrené-Morżkowska as that typical of women who aspired to be present in literary circles at the turn of the 19th and 20th centuries. She was a novelist, publicist, literary critic and women’s activist who also devoted herself to translation. She translated from English, French, Italian and German, bringing to the Polish reader’s market some authors who were important but not yet widely known. She published several hundred papers on literary subjects in the most important Polish periodicals. She herself attempted to create a women’s magazine and to build a network of female authors around it. By presenting some facts from her biography and analysing her critical and literary works, we try to show the connection between her translations and her literary studies and the poetics she adhered to. This allows us to define Morżkowska as a a cultural transmitter who promoted foreign literatures through translations and journalism, who was characterised by her knowledge of recent European literature, her progressive mindset, her tolerance and independence of judgement, and who paid a great deal of attention to the social and cultural situation of women.

References

Anonim I. 1891. Jerzy Eliot, Wybór powieści, „Słowo” 236, s. 2.

Anonim II. 1880. Wstęp, w: H. Balzac, Kobieta trzydziestoletnia. Gobseck, przekład Waleryi Marrené. Warszawa: Lewental, s. I–IX.

Banot Aleksandra E. 2019. (Anty)romanse Walerii Marrené-Morżkowskiej, „Ruch Literacki” 3 (354), s. 301–314.

Bibliografia Literatury Polskiej „Nowy Korbut”. 1969. „Marrené-Morzkowska Waleria (1832–1903)”, T. 8: Romantyzm. Warszawa: PIW, s. 361–366.

Broomans Petra 2009. Introduction: Women as Transmitters of Ideas, w: P. Broomans (red.), From Darwin to Weil. Women as Transmitters of Ideas, Groningen: Barkhuis, s. 1–20.

Budrewicz Aleksandra 2019. „Upright Realism”. The Influence of George Eliot on Polish Literature, w: J. Arnold, L.M. Harper (red.), George Eliot. Interdisciplinary Essays, London: Palgrave Macmillan, s. 267–298.

Chesterman Andrew 2009. The Name and Nature of Translator Studies, „Hermes. Journal of Language and Communication Studies” 4, s. 13–22.

Cordoba Serrano Maria-Sierra. 2020. Actor-Network Theory (ANT), w: M. Baker, G. Saldanha (red.), Routledge Encyclopedia of Translation Studies. Third Edition, Oxon & New York: Routledge, s. 5–10.

Dobosiewicz Ilona 2016. The Reception of George Eliot in Poland, w: E. Shaffer, C. Brown (red.), The Reception of George Eliot in Europe, London–New York: Bloomsbury Academic, s. 318–335.

Eremus Katarzyna 2015. Walka o rozum kobiecy w powieściach Walerii Marrené-Morzkowskiej, w: T. Linkner, K. Eremus (red.), Paląca ciekawość istoty myślącej. Nauczycielki, guwernantki i nie tylko, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 21–44.

Ilnicka Maria 1881. Marya Anna Cross. Jerzy Elliot (!), „Bluszcz” 5, s. 33–34; 6, s. 43–45; 7, s. 52–53.

Ilnicka Maria 1889. Świat kobiety, „Bluszcz” 42, s. 329–330.

Jeske-Choiński Teodor 1900. Walerya Marrené-Morzkowska, w: W. Marrené-Morzkowska, Błędne koła, Warszawa: Druk. A.T. Jezierskiego, s. 5–14.

Kaszewski Kazimierz 1884. Waleria Marrené-Morżkowska, „Tygodnik Ilustrowany” 63, s. 161–162; 64, s. 180–181.

Kłańska Maria 2006. Symbolical or Symbolic. Ibsen’s Translations into Polish, w: K. Brynhildsvoll, L. Sokół, B. Kalnatčs (red.), Ibsen Reception in Poland and in the Baltic Countries, Centre for Ibsen Studies, s. 171–194.

Korwin-Piotrowska Zofia 1933. Balzac en Pologne, Paris: Librairie Ancienne Honoré Champion.

Lefevere André. 1992. Translation, Rewriting and the Manipulation of Literary Fame, London–New York: Routledge.

Marrené Waleria 1860. Literatura włoska. Rzut oka na obecne piśmiennictwo, „Biblioteka Warszawska”, t. 1, s. 133–150, 376–390, 547–569.

Marrené Waleria (Zbożenna) 1867. Wyjątki z lirycznego Intermezzo Henryka Heine, „Wędrowiec” 235, s. 14–15.

Marrené Waleria 1873a. Studia z literatury zagranicznej, Powieść angielska, „Tygodnik Ilustrowany” 305, s. 214–215.

Marrené Waleria 1873b. Studia z literatury zagranicznej, Powieść angielska, „Tygodnik Ilustrowany” 307, s. 242–243.

Marrené Waleria 1873c. Studia z literatury zagranicznej, Powieść angielska, „Tygodnik ilustrowany” 311, s. 294–296.

Marrené Waleria 1875. Studia o obecnej literaturze powieściowej (Literatura francuska), „Tygodnik Ilustrowany” 395, s. 57–58; 396, s. 76–77.

Marrené Waleria 1876. Balzac, jego stanowisko i pojęcia, „Biblioteka Warszawska”, t. 1, s. 280–304.

Marrené W. 1879. Cantopolis (Mediolan), „Tygodnik Ilustrowany”, t. 7, 159, s. 28–30.

Marrené Waleria 1882. Listy z Włoch, „Nowiny” 314, s. 1–2.

Marrené Waleria 1883a. Z życia włoskiego. Józef (!)Verga. „Ateneum“, t. 1, z. 2, s. 219–234.

Marrené Waleria 1883b. Dążenia obecnej literatury włoskiej, „Tygodnik Ilustrowany” 34, s. 118–119.

Marrené Waleria 1883c. Nowa komedia Ibsena, „Mody Paryzkie” 5 dodatek, s. 10. Marrené Waleria 1887. Z literatury angielskiej, „Kłosy” 1165, s. 269–271.

Marrené Waleria 1888. Nowe prądy dramatyczne, „Przegląd Tygodniowy” 42, s. 527–528; 45, s. 573–574.

Marrené Waleria 1890. Przedmowa tłumaczki, w: E.J. Hardy, Świat kobiety, Warszawa: Nakładem Księgarni T. Paprockiego i S-ki, s. I–VIII.

Marrené Waleria 1891a. Jerzy Eliot, w: G. Eliot, Adam Bede, Warszawa: Druk. S. Lewentala, s. 5–15.

Marrené Waleria 1891b. Nowy dramat Ibsena, Hedda Gabler, „Przegląd Tygodniowy”, dodatek  miesięczny, t. 2, s. 126.

Marrené Waleria 1893. Nowe prądy w literaturze dramatycznej, „Wędrowiec” 29, s. 457–458; 30, s. 473–475.

Marrené Waleria 1895. Z literatury zagranicznej. Mały Eyolf, „Nowa Reforma” nr 208, s. 1.

Marrené Waleria 1899a. Wstęp, w: H. Ibsen, Wybór dramatów, Warszawa: Skład i Druk S. Lewentala, s. V–XVI.

Marrené Waleria 1899b. Mały Eyolf, w: „Prawda” książka zbiorowa dla uczczenia działalności A. Świętochowskiego, Petersburg, s. 308–313.

Michalik Jan 1971. Twórczość Ibsena w sądach krytyki polskiej 1875–1906, Wrocław– Warszawa–Kraków–Gdańsk, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.

Miszalska Jadwiga, Gurgul N., Surma-Gawłowska M., Woźniak M. 2011. Od Boccaccia do Eco. Włoska proza narracyjna w Polsce (od XVI do XXI wieku), Kraków: Collegium Columbinum.

Mocyk Agnieszka 2019. Furor scribendi. Waleria Marrené-Morzkowska w swoich listach (próba portretu), „Humanities and Cultural Studies” 1, s. 27–35.

Morosz Julian (Gładkowska Cecylia) 1884. Marrené-Morżkowska i jej działalność literacka, „Kłosy” 978, s. 201–202; 979, s. 214–215.

Morżkowska-Laval Kamila 2005. Nie tylko w Zbożennie. Wspomnienia z Polski, Włoch i Francji, w: Pani na Sycynie. Część III. Z Dziejów Rodziny, Wrocław–Janowiec nad Wisłą: Towarzystwo Przyjaciół Janowca nad Wisłą, s. 61–156.

Munday Jeremy 2014. Using Primary Sources to Produce a Microhistory of Translation and Translators. Theoretical and Methodological Concerns, „Translator: Studies in Intercultural Communication” 20 (1), s. 64–80.

Pym Anthony 2009. Humanizing Translation History, „Hermes. Journal of Language and Communication Studies” 42, s. 23–48.

Pym Anthony 2014 (1998). Method in Translation History. New York–London: Routledge.

Sawicka Aleksandra 2006. Henrik Ibsen’s Presence in Polish Cultural Periodicals in the Period 1875–1906, w: K. Brynhildsvoll, L. Sokół, B. Kalnatčs (red.), Ibsen Reception in Poland and in the Baltic Countries, Centre for Ibsen Studies, s. 207–224.

Simon Sherry 1996. Gender in Translation. Cultural Identity and Politics of Transmission, London–New York: Routledge.

Świderski Ludwik Brunon 1938. Objaśnienia i przypisy, w: E. Orzeszkowa, Listy, t. 2: Do literatów i ludzi nauki, cz. 2, Warszawa–Grodno: Towarzystwo im. Elizy Orzeszkowej – Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”.

Wyczańska Irena 1966. Waleria Marrené (Morzkowska), w: J. Kulczycka-Saloni, H. Markiewicz, Z. Żabicki (red.), Literatura polska w okresie realizmu i naturalizmu, t. II, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 241–270.

Wyczańska Irena 1975. Waleria Marrené-Morzkowska, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 20. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 60–62.

Information

Information: Przekładaniec, 2023, Numer 47 – Biografie tłumaczy, pp. 48 - 65

Article type: Original article

Titles:

Polish: Przekład w służbie studiów literackich: Waleria Marrené-Morżkowska
English: Translation in the Service of Literary Studies: Waleria Marrené-Morżkowska

Authors

https://orcid.org/0000-0001-7122-9396

Jadwiga Miszalska
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0001-7122-9396 Orcid
All publications →

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 2023

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Jadwiga Miszalska (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish