FAQ
Jagiellonian University in Krakow logo

„Jak działać przekładami?” O tłumaczeniu tekstów dla teatru w kontekście performatywnego zwrotu w humanistyce

Publication date: 30.06.2016

Przekładaniec, 2015, Issue 31 – Przekład na scenie, pp. 31 - 54

https://doi.org/10.4467/16891864PC.15.019.4948

Authors

Ewa Bal
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0002-2434-6108 Orcid
All publications →

Titles

„Jak działać przekładami?” O tłumaczeniu tekstów dla teatru w kontekście performatywnego zwrotu w humanistyce

Abstract

The article deals with issues related to translation of texts for theatre in the light of the performative and cultural turn in the modern Humanities. While Cultural Studies scholars have abandoned the categories of directness in text translation in favor of analyzing cultural differences and contexts, they have neglected issues connected with language performativity, especially with regard to the dual function of the dramatic text – as literature and as theatre. Following the steps taken by William Worthen, the paper shows the historic dimension of the concept of a theatre play as literature (poetry) and as performance and proves that we have to look at the language of translation from the performative angle (contrasting “performativity” with “performability” as understood by Susan Bennett), not only in a broad cultural and social context. What has to be taken into account are the circumstances of the practice of reading and understating a play, its form as well as the cognitive frames of both the performance creators and the spectators. The argumentation is illustrated by a comparative analysis of two modern Polish translations of Comedic Theatre by Carlo Goldoni, accomplished by Jolanta Dygul and by the author of the article herself.

References

Barańczak S. 2004. Jak tłumaczyć humor Szekspira?, w: S. Barańczak, Ocalone tłumaczeniu, Kraków: Wydawnictwo a5, s. 235.

Bassnett S. 1991. Translating for the Theatre: The Case Against Performability, „TTR: traduction, terminologie, rédaction” 4(1), s. 99–111.

––––– 1998. Still Trapped in the Labirynth: Futher Reflections on Translation and Theatre, w: S. Bassnett, A. Lefevere. Constructing Cultures. Essays on Literary Translation, Multilingual Matters, s. 106.

Carlson M. 2006. Speaking in Tongues. Language at Play in the Theatre, Ann Arbor: The University of Michigan Press.

Dygul J. 2011. Goldoni-poeta komediowy, w: C. Goldoni, Teatr komediowy, Gdańsk: słowo/obraz terytoria, s. 5–42.

Goldoni C. 2011, Teatr komediowy, przeł. J. Dygul, Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

––––– 2011, Teatr komediowy, przeł. E. Bal, Teatr im. Jana Kochanowskiego Opolu (archiwum).

Greenblatt S. 2010 (red.). Cultural Mobility. Manifesto, Cambridge: Cambridge University Press.

––––– 2011. Mobilność kulturowa. WprowadzenieManifest badań nad mobilnością kulturową, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 106.

Heydel M. 2009. Zwrot kulturowy badaniach nad przekładem, „Teksty Drugie” 6, s. 21–33.

Marotti F., Romei G. 1991. La commedia dell’arte e la società barocca. La professione del teatro, Rzym: Bulzoni Editore.

Sugiera M. 2005. Anatomia kryzysu, w: M. Sugiera, Realne światy / możliwe światy, Kraków: Księgarnia Akademicka, 9–39.

Taviani F.1969. La commedia dell’arte e la società barocca. La fascinazione del teatro, Rzym: Bulzoni Editore

Taviani F., Schino M. 2007. Il segreto della commedia dell’arte. Le memorie delle compagne italiane del XVI, XVII, XVIII secolo, Florencja: Casa Uscher.

Worthen W. 2013. Dramat: między literaturą przedstawieniem, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, Kraków: Księgarnia Akademicka.

Information

Information: Przekładaniec, 2015, Issue 31 – Przekład na scenie, pp. 31 - 54

Article type: Original article

Titles:

Polish:

„Jak działać przekładami?” O tłumaczeniu tekstów dla teatru w kontekście performatywnego zwrotu w humanistyce

English:

„How to Do Things with Translations?” On Translating Texts for Theatre in the Light of the Performative Turn

Authors

https://orcid.org/0000-0002-2434-6108

Ewa Bal
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0002-2434-6108 Orcid
All publications →

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 30.06.2016

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Ewa Bal (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish