Zarządzanie posthumanistyczne

Michał Pałasz

Zarządzanie posthumanistyczne

Publication date: 17.03.2021

Arts & Cultural Studies Review, 2021, Issue 1 (47) Zarządzanie w antropocenie, pp. 1 - 25

https://doi.org/10.4467/20843860PK.21.001.13455

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Zarządzanie posthumanistyczne

Abstract

Posthumanistic management

The article introduces the concept of posthumanistic management as a result of exploring the relationships between the Anthropocene, management and contemporary humanities. Posthumanistic management is a response to the pressing need of management reform in the context of a swirl of crises of what is called Generalized Anthropocene (and described as brutal adulthood of humanity), especially concerning the anthropogenic climate-ecological and derivative crises. The author argues that the culture of management (dominant activity of the modern world) based on greed is the reason to make management at least co-responsible for the crises of the Anthropocene next to the pathological actions and inactions of business and political actors and the dominant socio-economic system of capitalism itself. The text summarizes the attempts to humanize management (business ethics, corporate social responsibility, stakeholder theory, sustainable development, critical management studies, humanistic management) and makes an effort of posthumanistic correction of one of the dominant definitions of economic management. A posthumanistic correction of management is based on assigning agency and dignity to all, also non-human resources of management processes, and on transformation of the purpose of organizational practices from focused on particular goals of the organization towards the pursuit of the heterogeneous common good. The posthumanization of management implies, the author argues, pansolidarity, radical empathy, the fall of the mean-end dualism, redistansation and cyclization. The article ends by highliting some of the flaws of the introduced concept and some possible ways of overcoming them.

Keywords

posthumanistic management, management in the Anthropocene, posthumanism, actor-network theory, Anthropocene, Generalized Anthropocene, climate crisis, climate change, swirl of crises, humanistic management, critical management studies, sustainability, agency, dignity, common good

posthumanistic management, management in the Anthropocene, posthumanism, actor‑network theory, Anthropocene, Generalized Anthropocene, climate crisis, climate change, swirl of crises, humanistic management, critical management studies, sustainability, agency, dignity, common good

References

Download references

Abriszewski K., Poznanie, zbiorowość, polityka. Analiza Teorii Aktora-Sieci Bruno Latoura, Universitas, Kraków 2012.

Abriszewski K., Teoria Aktora-Sieci Bruno Latoura, „Teksty Drugie” 2007, nr 1–2, s. 113–126.

Abriszewski K., Teoria aktora-sieci jako teoria kultury, „Prace Kulturoznawcze” 2015, nr 18, s. 99–116.

Abriszewski K., Wszystko otwarte na nowo. Teoria Aktora-Sieci i filozofia kultury, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2010.

Bataille G., Część przeklęta, KR, Warszawa 2002.

Bataille G., Erotyzm, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2007.

Bauman Z., Times of Interregnum, „Ethics & Global Politics” 2012, nr 1(5), s. 49–56.

Bellacasa M.P. de la, Matters of Care: Speculative Ethics in More Than Human Worlds, University of Minnesota Press, Minneapolis 2017.

Bendell J., Głęboka adaptacja: mapa nawigacyjna katastrofy klimatycznej, Institute of Leadership and Sustainability (IFLAS), University of Cumbria, 2018, http://lifeworth.com/DeepAdaptation-pl.pdf. (dostęp: 10.12.2020).

Bertalanffy L. von, General System Theory: Foundations, Development, Applications, George Braziller, New York 1968.

Bińczyk E., Antyesencjalizm i relacjonizm w programie badawczym Bruno Latoura, „Er(r)go. Teoria – Literatura – Kultura” 2005, nr 10, s. 91–102.

Bińczyk E., Dyskursy antropocenu a marazm środowiskowy początków XXI wieku, „Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska” 2017, nr 1990(112), s. 47–59.

Bińczyk E., Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.

Braidotti R., What Are the Posthumanities [w:] Proceedings of the 5th World Humanities Forum, World Humanities Forum, Busan 2018, s. 62–78.

Budziszewska M., Kardaś A., Bohdanowicz Z., Klimatyczne ABC, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021.

Callon M., Wprowadzenie do socjologii translacji. Udomowienie przegrzebków i rybacy znad zatoki Saint-Brieuc, przeł. M.A. Chojnacka [w:] E. Bińczyk, A. Derra (red.), Studia nad nauką i technologią. Wybór tekstów, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2014, s. 289–330.

Czarniawska B., Życie imituje sztukę, a sztuka imituje życie, „Culture Management” 2013, nr 1(6), s. 1–9.

Davis K., Can Business Afford to Ignore Social Responsibilities?, „California Management Review” 1960, nr 2, s. 70–76.

Davis K., Bloomstrom R.L., Business and its Environment, McGraw Hill, New York 1966.

Dierksmeier C., Pirson M., Oikonomia Versus Chrematistike: Learning from Aristotle about the Future Orientation of Business Management, „Journal of Business Ethics” 2009, nr 3(88), s. 417–430.

Domańska E., Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2, s. 13–32.

Domańska-Szaruga B., Rola czynników ESG w budowaniu wartości przedsiębiorstwa, „Współczesne Zarządzanie” 2011, nr 4, s. 141–151.

Eisenstein Ch., Sacred Economics: Money, Gift, and Society in the Age of Transition, Penguin/Random House, New York 2011.

Ferrando F., Posthumanizm, transhumanizm, antyhumanizm, metahumanizm oraz nowy materializm. Różnice i relacje, „Rocznik Lubuski” 2016, nr 2(42), s. 13–27.

Franciszek, Encyklika Laudato si’ Ojca Świętego Franciszka poświęcona trosce o wspólny dom, Drukarnia Watykańska, Watykan 2015.

Frederick W.C., The Growing Concern over Business Responsibility, „California Management Review” 1960, nr 2, s. 54–61.

Freeman R.E., Strategic Management: A Stakeholer Approach, Pitman, Boston 1984.

Freeman R.E., Reed D.L., Stockholders and Stakeholders: A New Perspective on Corporate Governance, „California Management Review” 1983, nr 3(25), s. 88–106.

Fukuyama F., The End of History and the Last Man, Free Press, New York 1992.

Gawor L., Antyglobalizm, alterglobalizm i filozofia zrównoważonego rozwoju jako globalizacyjne alternatywy, „Problemy Ekorozwoju” 2006, nr 1(1), s. 41–48.

Glinka B., Kostera M., Wstęp [w:] M. Kostera, B. Glinka (red.), Nowe kierunki w organizacji i zarządzaniu, Wolters Kluwer, Warszawa 2012, s. 13–25.

Griffin R.W., Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.

Gronbacher G.M.A., Personalizm ekonomiczny, Instytut Liberalno-Konserwatywny, Lublin 1999.

Gruchelski M., Niemczyk J., Agenda Narodów Zjednoczonych na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i cele zrównoważonego rozwoju – szanse realizacji celów, „Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego” 2016, nr 1, s. 122–126.

Hamilton C., Defiant Earth: The Fate of Humans in the Anthropocene, Polity, Cambridge 2017.

Harvey D., The Future of the Commons, „Radical History Review” 2011, nr 109, s. 101–107.

Hatch M.J., Kostera M., Koźmiński A.K., Trzy oblicza przywództwa. Menedżer, artysta, kapłan, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2010.

Hys K., Ewolucja poglądu społecznej odpowiedzialności biznesu – okres wyobrażeń przedoperacyjnych, „Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa” 2014, nr 11, s. 111–117.

Jackson T., Dobrobyt bez wzrostu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015.

Janssens M., Steyaert C., From Diversity Management to Alterity Politics: Qualifying Otherness, Working Paper, Department of Organization Studies, Katholieke Universiteit Leuven, Leuven 2000.

Janssens M., Steyaert C., Theories of Diversity within Organisation Studies: Debates and Future Trajectories, Working Paper, „SSRN Electronic Journal” 2003.

Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984.

Kimakowitz E. von, About Humanistic Management, „Humanistic Management Network” 2016, http://humanisticmanagement.network/wp-content/uploads/2020/07/2020-HMNConference-About-HM.pdf (dostęp: 14.12.2020).

Klein N., To zmienia wszystko. Kapitalizm kontra klimat, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2015.

Kociatkiewicz J., Kostera M., Zarządzanie humanistyczne. Zarys programu, „Problemy Zarządzania” 2013, nr 44(11), s. 9–19.

Kostera M., Manifest humanistyczny o zrównoważone zarządzanie [w:] Ł. Gaweł, E. Orzechowski (red.), Zarządzanie: kultura, media, dziedzictwo, Attyka, Kraków 2012, s. 9–14.

Kostera M., Organizacje i archetypy, Wolters Kluwer, Warszawa 2010.

Kostera M., Wstęp [w:] M. Kostera (red.), Metody badawcze w zarządzaniu humanistycznym, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa 2015, s. 9–24.

Kostera M., Szeluga-Romańska M., Komunikowanie a humanistyczne aspekty roli profesjonalnej menedżera: Studium etnograficzne, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie, cz. III: Zarządzanie Humanistyczne” 2014, nr 11(15), s. 19–40.

Latour B., Nigdy nie byliśmy nowocześni, Oficyna Naukowa, Warszawa 2011.

Latour B., Pandora’s Hope: Essays on the Reality of Science Studies, Harvard University Press, Cambridge–London 1999.

Latour B., Politics of Nature: How to Bring the Sciences into Democracy, Harvard University Press, Cambridge, MA–London 2004.

Latour B., Reassembling the Social: An Introduction to Actor-Network Theory, Oxford University Press, New York 2005.

Latour B., Science in Action: How to Follow Scientists and Engineers through Society, Harvard University Press, Cambridge, MA 1987.

Latour B., The Promises of Constructivism [w:] D. Ihde, E. Selinger (red.), Chasing Technoscience: Matrix of Materiality, Indiana University Press, Bloomington 2003, s. 27–46.

Lovelock J., Gaia: A New Look at Life on Earth, Oxford University Press, Oxford 1979.

Luhmann N., The Autopoiesis of Social Systems [w:] F. Geyer, J. van der Zouwen (red.), Sociocybernetic Paradoxes, Sage, London 1986, s. 172–192.

Maturana H., Varela F., Autopoiesis and Cognition: The Realization of the Living, Reidel, Dordrecht 1980.

Moore J.W., Capitalism in the Web of Life: Ecology and the Accumulation of Capital, Verso, London–New York 2015.

Moore J.W. (red.), Anthropocene or Capitalocene?: Nature, History, and the Crisis of Capitalism, PM Press, Oakland, CA 2016.

Nierenberg B., O potrzebie humanistycznego zarządzania mediami [w:] B. Nierenberg, R. Batko, Ł. Sułkowski (red.), Zarządzanie humanistyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, s. 107–121.

Nierenberg B., Zarządzanie mediami – geneza, istota, koncepcje badawcze, „Problemy Zarządzania” 2013, nr 44(11), s. 149–159.

Orzechowski E., Arte et ratione [w:] B. Nierenberg, R. Batko, Ł. Sułkowski (red.), Zarządzanie humanistyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, s. 63–74.

Pałasz M., Zarządzanie mediami społecznościowymi w perspektywie teorii aktora-sieci (praca doktorska), Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2018.

Piketty T., Kapitał w XXI wieku, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2015.

Raworth K., Doughnut Economics: Seven Ways to Think Like a 21st-Century Economist, Chelsea Green Publishing, Chelsea, VT 2017.

Salomon R.C., Etyka biznesu, „Etyka” 1997, nr 30, s. 163–175.

Schrödinger E., What Is Life? – The Physical Aspect of the Living Cell, Cambridge University Press, Cambridge 1944.

Skrbina D., Panpsychism in the West, MIT Press, Cambridge 2017.

Stoner J.A.F., Freeman R.E., Gilbert jr. D.R. (red.), Kierowanie, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.

Sułkowski Ł., Paradygmaty humanistycznego zarządzania [w:] B. Nierenberg, R. Batko, Ł. Sułkowski (red.), Zarządzanie humanistyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, s. 123–138.

Tucker M.E., Grim J., Angyal A., Thomas Berry: A Biography, Columbia University Press, New York 2019.

Wright Ch., Nyberg D., Rickards L., Freund J., Organizing in the Anthropocene, „Organization” 2018, nr 4(25), s. 455–471.

Zawadzki M., Nurt krytyczny w zarządzaniu: kultura, edukacja, teoria, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa 2014.

Dokumenty oficjalne

European Council, European Council, 10–11 December 2020, Consilium.europa.eu, 2020, https://www.consilium.europa.eu/en/meetings/european-council/2020/12/10-11/ (dostęp: 13.12.2020).

IPCC, Summary for Policymakers [w:] T.F. Stocker et al. (red.), Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Cambridge University Press, Cambridge 2013.

Komisja Europejska, Europejski Zielony Ład, Ec.europa.eu, 2019, https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_pl (dostęp: 13.12.2020).

Ocasio-Cortez A., Recognizing the Duty of the Federal Government to Create a Green New Deal, Ocasio-cortez.house.gov, 2019, https://ocasio-cortez.house.gov/gnd/resolution (dostęp: 13.12.2020).

ONZ, Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, Organizacja Narodów Zjednoczonych, Nowy Jork 2015.

World Commission on Environment and Development, Our Common Future, Oxford University Press, Oxford 1987.

Filmografia

Wall Street, reż. O. Stone, 1987.

Źródła internetowe

[brak inf. o aut.], Ricky Griffin, Google Scholar, 2021, https://scholar.google.pl/citations?hl=pl&user=zk-WXUUAAAAJ&view_op=list_works (dostęp: 22.02.2021).

[brak inf. o aut.], Zarządzanie [w:] Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/zarzadzanie;4000464.html (dostęp: 22.02.2021).

Alombert A., Internation/Geneva2020 group, Glossary, „Internation” 2020, https://internation.world/glossary/ (dostęp: 11.12. 2020).

Fox J., The Social Responsibility of Business Is to Increase… What Exactly?, „Harvard Business Review” 2012, https://hbr.org/2012/04/you-might-disagree-with-milton (dostęp: 14.12.2020).

Humphrys J., Lovelock J., Lovelock: “We can’t save the planet”, News.bbc.co.uk, 2010, http://news.bbc.co.uk/today/hi/today/newsid_8594000/8594561.stm (dostęp: 13.12.2020).

Internation/Geneva2020, Internation, „Internation” 2020, https://internation.world/ (dostęp: 13.12.2020).

Kostera M., Zawadzki M., Zarządzanie dla ludzi, „Krytyka Polityczna” 2015, http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/opinie/20150415/kostera-zawadzki-zarzadzanie-dla-ludzi (dostęp: 11.01.2016).

Malinowski S., Kultura w starciu z naturą, czyli kryzys planetarny, jego możliwe konsekwencje i jak uniknąć najgorszych z nich, Seminarium Centrum Badań Ryzyka Systemowego Uniwersytetu Warszawskiego, 2020, http://cbrs.uw.edu.pl/wp-content/uploads/ sites/10/2020/11/Prezentacja_Kultura_w_starciu_z_natura_S_Malinowski.pdf (dostęp: 13.12.2020).

Pięta A., Sztaba M., S01E04 | Marcin Popkiewicz: Jak może wyglądać koniec świata?, „Muda Talks” 2019, https://open.spotify.com/episode/3xiggtg3fAxM42JdIg9Yhm (dostęp: 17.01.2020).

Popkiewicz M., Kardaś A., Malinowski S.P., Ograniczamy ocieplenie – jak szybko trzeba działać?, Naukaoklimacie.pl, 2020, https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/ograniczamy--ocieplenie-jak-szybko-trzeba-dzialac-441 (dostęp: 13.12.2020).

Information

Information: Arts & Cultural Studies Review, 2021, Issue 1 (47) Zarządzanie w antropocenie, pp. 1 - 25

DOI: https://doi.org/10.4467/20843860PK.21.001.13455

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Zarządzanie posthumanistyczne

English:

Posthumanistic Management

Authors

Michał Pałasz

https://orcid.org/0000-0002-5470-6960

Jagiellonian University in Kraków

Published at: 17.03.2021

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Michał Pałasz (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 1615

Number of downloads: 1129

<p> Posthumanistic Management</p>

Download xml