Źródła archiwalne

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Archiwum Rzeszy w Gdańsku — Oddział w Bydgoszczy, sygn. 156.

Archiwum Państwowe w Poznaniu

Akta m. Poznania, sygn. 13522.

Akta m. Poznania — Kartoteka ewidencji ludności 1870–1931, sygn. sygn. 14270, s. 90–91; 14385, s. 250–251, 255–256; 14464, s. 956–959; 14529, s. 21–22, 31–32; 14552, s. 809–810; 14664, s. 456; 14691, s. 469, 948; 14966, s. 217–218, 222–223; 14976, s. 584–585; 15051, s. 36–37; 15101, s. 952; 15293, s. 121–122, 131–132.

Dyrekcja Miejskiego Towarzystwa Ubezpieczeń Ogniowych w Poznaniu, sygn. 1444, 1531, 1533.

Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Bergera w Poznaniu, sygn. 29.

Archiwum Społeczne Śródki.

Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Filozoficzny/Humanistyczny

UP 1919–1939, sygn. 103b/577.

Instytut Pamięci Narodowej — Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, sygn. IPN By 069/292, t. 1.

Narodowe Archiwum Cyfrowe, Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny — Archiwum Ilustracji, sygn. 4983.

Zbiory prywatne Janusza Esmana.

Źródła drukowane

Adressbuch der Provinzialhauptstadt Posen, Posen 1905.

Adressbuch der Provinzialhauptstadt Posen, Posen 1907.

Adressbuch der Provinzialhauptstadt Posen, Posen 1908.

Adressbuch der Provinzialhauptstadt Posen, Posen 1910.

Adressbuch der Provinzialhauptstadt Posen für das Jahr 1901, Posen 1901.

Adressbuch der Residenzstadt Posen, Posen 1912.

Adressbuch der Residenzstadt Posen, Posen 1914.

Adressbuch der Residenzstadt Posen, Posen 1917.

Adress- und Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen, Posen 1879.

Adress- und Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen, Posen 1889.

Adress- und Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen, Posen 1895.

Dziennik Ustaw RP z 1919 r., nr 14, poz. 182.

Książka Adresowa Miasta Stołecznego Poznania 1923, Poznań 1923.

Książka Adresowa Miasta Stołecznego Poznania 1926, Poznań 1926.

Książka Adresowa Przemysłu, Handlu i Rzemiosła Miasta Poznania 1925, Poznań 1925.

Księga Adresowa Miasta Stołecznego Poznania na rok 1930, Poznań 1930.

Wohnungs- und Geschäfts-Anzeiger für Posen 1884, Posen 1884.

Prasa

„Czas Ostrowski” z 27 października 2010, b.p.

„Ilustrowany Kurier Polski” z 17 listopada 1994, nr 222, s. 5.

„Kalendarz Bydgoski na rok 1989”, r. 22, s. 186–187.

„Orędownik Śmigielski” z 7 października 1922, r. 32, nr 229, s. 1.

Opracowania

Bardach J., Historia państwa i prawa Polski, t. 1: do połowy XV wieku, Warszawa 1973.

Bujałowska B., Jerzykowski Stanisław (1847–1927) [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa–Poznań 1981, s. 298.

Degen R., Syta K., Mieczysław Białynia-Rzepecki i Tadeusz Antoni Esman. Przyczynek do charakterystyki kadry kierowniczej archiwów państwowych w okresie międzywojennym, „Przegląd Archiwalno-Historyczny” 2019, t. 6, s. 73–95.

Esman T., Esman Józef (1815–1873) [w:] Polski słownik biograficzny, Kraków 1948, t. VI, s. 296–297.

Esman T., Jan Wilhelm Kassyusz. Zarys biografji na tle życia Wielkopolski w pierwszej połowie XIX wieku, Poznań 1926 (odbitka z: „Strażnica Zachodnia” 1926, r. 5, nr 1, s. 28–61; „Strażnica Zachodnia” 1926, r. 5, nr 2, s. 112–134).

Esman T., Wspomnienia. Pierwsze dni wolności w Bydgoszczy, oprac. J. E sman, „Kronika Bydgoska” 2021, t. 42, s. 425–445.

Galos A., Gentzen F.H., Jakóbczyk W., Dzieje Hakaty, pod red. J. Pajewskiego, Poznań 1966.

Gloger Z., Encyklopedia staropolska, Warszawa 1985.

Kaczmarek J., Śródka i Ostrówek: antiqua civitas Posnaniensis, Poznań 2023.

Kaliński J., Historia gospodarcza XIX i XX w., Warszawa 2008.

Karwowski S., Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego, t. 1: 1815–1852, Poznań 1918.

Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Warszawa 2007.

Kotłowski J., Wielkopolska pod zaborem pruskim w latach 1815–1918, Poznań 2004.

Kozłowski J., Esman (Essman) Józef (1814–1873) [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa–Poznań 1981, s. 174–175.

Kutta J., Essman (Esman) Tadeusz Antoni (1903–1987), historyk, archiwista, działacz społeczny [w:] Bydgoski słownik biograficzny, pod red. J. Kutty, Bydgoszcz 1994, s. 43–45.

Linde S. B., Słownik języka polskiego, Warszawa 1807–1814.

Majrzycka B., Dom sióstr miłosierdzia i szpital Przemienienia Pańskiego w Poznaniu (1822–1914), „Nasza Przeszłość” 1996, t. 86, s. 217–246.

Majrzycka B., Siostry miłosierdzia św. Wincentego a Paulo na Głównej, „Kronika Miasta Poznania” 2002, nr 2, s. 267–276.

Michalski J., Radziwiłł Karol Stanisław zwany Panie Kochanku h. Trąby (1734–1790) [w:] Polski Słownik Biograficzny, Wrocław–Warszawa 1987, t. 30, s. 248–262.

Mincer F., Podwójny jubileusz Tadeusza Esmana, „Bydgostiana” 1964–1966, nr 3, s. 49–53.

Molik W., Szkolnictwo [w:] Dzieje Poznania w latach 1793–1945, t. 2, cz. 1: 1793–1918, pod red. J. Topolskiego i L. Trzeciakowskiego, Warszawa–Poznań 1994, s. 428–461.

Paprocki F., Polska działalność konspiracyjna i represje pruskie w latach 1831–1847 [w:] Dzieje Wielkopolski. T. II: lata 1793–1918, pod red. W. Jakóbczyka, Poznań 1973, s. 186–202.

Parlament Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1927, pod red. H. Mościckiego i W. Dzwonkowskiego, wydał L. Złotnicki, Warszawa 1928.

Pieśniarz polski. Zbiór melodyi swojskich, aryi, dumek, krakowiaków, marszów, kujawiaków, obertasów itd. itd., Biała 1906, t. 2.

Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M., O żywotności zapożyczeń niemieckich w gwarze miejskiej Poznania, „Gwary Dziś” 2015, t. 7, s. 201–214.

Romaniuk M., Esman Tadeusz [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 3: 1835–2015, pod red. E. Rosowskiej, Warszawa 2017, s. 70–72.

Skałkowski A.M., Bazar Poznański: zarys stuletnich dziejów (1838–1938), Poznań 1938.

Słownik gwary miejskiej Poznania, pod red. M. Gruchmanowej i B. Walczaka, Warszawa–Poznań 1999.

Słownik języka polskiego, pod red. J. Karłowicza, A. Kryńskiego i W. Niedźwiedzkiego, Warszawa 1900–1927.

Śpiewnik dla przemysłowców, Gniezno ca 1895.

Tadeusza Esmana wspomnienia o Bydgoszczy, wybór i oprac. J. Esman i M. Romaniuk, „Kronika Bydgoska” 2007, t. 29, s. 429–469.

Tadeusza Esmana wspomnienia o Bydgoszczy. Cz. 2, wybór i oprac. J. Esman i M. Romaniuk,

„Kronika Bydgoska” 2008, t. 30, s. 447–466.

Truchim S., Historia szkolnictwa i oświaty polskiej w Wielkim Księstwie Poznańskim 1815–1915, t. 2: 1862–1915, Łódź 1968.

Trzeba by jeszcze powiedzieć. Z Archiwum Społecznego Śródki, pod red. M. Kępskiego, A. Pikuły, M. Pukiańca i K. Zimnej, Poznań 2016.

Trzeba by jeszcze powiedzieć. Z Archiwum Społecznego Śródki. Cz. 2, pod red. A. Pikuły, współpraca M. Kępski i O. Tarczyńska-Polus, Poznań 2018.

Władze miasta Poznania, t. 2: 1793–2003: wykaz członków władz miasta 1253–2003, pod red. J. Wiesiołowskiego, Poznań 2003.